Thông tư số 07/2020/TT-BTP, ngày 21-12-2020 của Bộ Tư pháp đã quy định phòng Tư pháp cấp huyện có trách nhiệm chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra chuyên môn, nghiệp vụ về CTTP cấp xã, như: Công tác xây dựng và thi hành pháp luật; theo dõi tình hình thi hành pháp luật; kiểm tra, xử lý, rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật; phổ biến, giáo dục pháp luật; hòa giải ở cơ sở; hộ tịch; chứng thực; quản lý công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính và các CTTP khác theo quy định pháp luật.

 

Như vậy, Thông tư số 07 không quy định trực tiếp về CTTP của UBND cấp xã mà gián tiếp thông qua việc giao trách nhiệm cho phòng Tư pháp cấp huyện liên quan đến công tác chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra chuyên môn, nghiệp vụ CTTP của UBND cấp xã theo quy định của pháp luật.

 

Trên cơ sở các quy định của pháp luật về nhiệm vụ tư pháp ở cấp xã và khung năng lực, tiêu chuẩn của công chức tư pháp-hộ tịch (TP-HT) cấp xã, thời gian qua, đội ngũ công chức TP-HT cấp xã tại địa bàn tỉnh đã được củng cố, kiện toàn về số lượng, chất lượng. UBND cấp huyện thường xuyên rà soát, tuyển dụng, luân chuyển, bố trí công chức TP-HT cho các xã, phường, thị trấn cơ bản đầy đủ, ổn định.

 

Đội ngũ công chức TP-HT cấp xã cơ bản đã thực hiện tốt vai trò trong việc tham mưu tổ chức thực hiện những chủ trương, chính sách, pháp luật, chương trình, kế hoạch, nhiệm vụ công tác của ngành Tư pháp; giúp cấp ủy, chính quyền địa phương cấp xã lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, quản lý các lĩnh vực của đời sống kinh tế-xã hội theo quy định của pháp luật; giải quyết các công việc phát sinh ở cơ sở, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người dân và doanh nghiệp.

 

UBND cấp xã còn tạo điều kiện cho đội ngũ này thường xuyên được học tập, tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn, kiến thức pháp luật, kỹ năng xử lý, giải quyết công việc.

 

Hoạt động tư pháp ở cấp xã trên địa bàn tỉnh cơ bản đã đi vào nền nếp, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành bằng pháp luật của cấp ủy, chính quyền địa phương. Hoạt động này còn góp phần giải quyết kịp thời các công việc của người dân, doanh nghiệp; phòng ngừa, hạn chế những tranh chấp, mâu thuẫn, khiếu kiện trong nhân dân; tạo môi trường pháp lý dân chủ, truyền thống đoàn kết, tương thân tương ái; thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, ổn định chính trị và bảo đảm trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.

 

Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy, việc sắp xếp, bố trí, sử dụng và quá trình tham mưu triển khai nhiệm vụ của công chức TP-HT cấp xã vẫn còn một số bất cập. Khối lượng công việc mà công chức TP-HT có trách nhiệm đảm nhận tương đối nhiều, nhưng không ít trường hợp còn phải thực hiện thêm một số công việc kiêm nhiệm khác nên dẫn đến quá tải trong thực thi nhiệm vụ.

 

Một số công chức TP-HT được điều chuyển từ bộ phận khác đến nên chưa đạt chuẩn về trình độ từ trung cấp luật trở lên theo quy định của Luật Hộ tịch. Việc vận dụng các chủ trương, chính sách của cấp trên vào điều kiện cụ thể của từng địa phương có nơi còn thiếu linh hoạt, nhạy bén. Một số công chức TP-HT lớn tuổi nên chưa nhanh nhạy trong ứng dụng công nghệ thông tin…

 

Để tiếp tục nâng cao năng lực đội ngũ công chức TP-HT, giúp chính quyền cấp xã thực hiện tốt nhiệm vụ tư pháp trên địa bàn theo tinh thần Nghị quyết số 76/NQ-CP, ngày 15-7-2021của Chính phủ “xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức chuyên nghiệp, có năng lực, phẩm chất đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ và sự phát triển đất nước”, chính quyền các cấp trên cơ sở nhiệm vụ, quyền hạn, tính chất, đặc điểm, yêu cầu công việc, vị trí địa lý, quy mô, cơ cấu dân số, chiến lược phát triển kinh tế-xã hội, tình hình an ninh-trật tự của từng địa phương…cần bố trí công chức TP-HT cấp xã phù hợp, bảo đảm đủ số lượng, chất lượng, có năng lực tham mưu cho chính quyền cấp xã thực hiện tốt CTTP trên địa bàn.

 

Đồng thời, cần đánh giá trình độ, năng lực, kỹ năng, sở trường của đội ngũ công chức TP-HT cấp xã hiện có để điều động, bố trí, chuyển đổi vị trí công tác phù hợp với quy định của pháp luật, phát huy tối đa năng lực, sở trường của mỗi người, phục vụ tốt hơn nhiệm vụ được giao. Chú trọng quy hoạch, đề bạt, luân chuyển công chức TP-HT cấp xã có khả năng phát triển vào các vị trí chủ chốt của bộ máy chính quyền cấp xã, tạo động lực cho đội ngũ này phấn đấu trưởng thành.

 

Quan tâm thực hiện đúng và kịp thời các chính sách đãi ngộ đối với đội ngũ công chức TP-HT cấp xã, như: Chính sách thu hút, đãi ngộ nhân tài; khuyến khích đào tạo, bồi dưỡng; chế độ phụ cấp đặc biệt đối với các xã vùng dân tộc thiểu số và miền núi...       

 

Ngoài ra, cần quan tâm tạo điều kiện cho đội ngũ công chức tư TP-HT tham gia các lớp đào tạo, tập huấn để không ngừng nâng cao trình độ lý luận chính trị, chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ trong giải quyết các công việc hàng ngày. Tăng cường và nâng cao hiệu quả kiểm tra, giám sát, đánh giá đối với đội ngũ công chức TP-HT cấp xã kết hợp với kiểm tra đột xuất, có trọng tâm, trọng điểm của cấp ủy Đảng, chính quyền ở cấp xã cũng như thực hiện chức năng giám sát và phản biện xã hội của MTTQ cấp xã.

 

Bên cạnh đó, cần có chính sách động viên, khen thưởng kịp thời đối với những công chức được nhân dân tín nhiệm, gắn liền với hiệu quả công việc được giao. Đồng thời, có hình thức xử lý phù hợp, nghiêm minh đối với những công chức không hoàn thành nhiệm vụ hoặc vi phạm những quy định trong thực thi nhiệm vụ.

 

                                                                                                 Luật gia Đình Huân