Ngày Tết sôi động hội chơi bài chòi
(QBĐT) - Đến hẹn lại lên, mỗi dịp Tết đến, xuân về, tại tổ dân phố 1, phường Nam Lý (TP. Đồng Hới) lại sôi động hội chơi bài chòi. Hội bài chòi ở đây được tổ chức từ ngày 30 đến mồng 5 Tết Nguyên đán và thu hút được đông đảo người dân, du khách thập phương tham gia…
Đã thành lệ, những ngày giáp Tết, khi những căn chòi được dựng lên giữa sân nhà văn hóa, người dân trong tổ dân phố 1, từ người già đến người trẻ ai cũng nôn nao chờ ngày khai hội chơi bài chòi. Cũng như mọi năm, hội bài chòi Tết Giáp Thìn 2024 được dựng 11 chòi, gồm 10 chòi cho người chơi và 1 chòi ở trung tâm cho những người tổ chức, điều khiển hội chơi.
Cụ Phạm Văn Phì, một cao niên chuyên hô bài (ông hiệu) ở đây cho biết, khác với các hội chơi bài chòi ở nơi khác, hội bài chòi ở tổ dân phố 1 đã được lược bớt, gần gũi, dễ hiểu hơn với người chơi. Thay vì những những câu hát trầm bổng, nhịp nhàng, du dương như đọc thơ, thì ở đây người hô bài chỉ cần hô: “Hai bên lắng lặng mà nghe con bài đi chợ” là ván bài đã bắt đầu.
Tuy nhiên, cũng theo cụ Phì, dù ở nhiều nơi cách thể hiện, diễn xướng bài chòi có khác nhau, nhưng về cơ bản, bài chòi vẫn là sân chơi của những ván cờ. Bộ bài chòi cơ bản có 30 quân bài khác nhau chia thành 3 họ (họ văn, họ vạn, họ sách), mỗi họ có 10 quân bài.
Trong một ván chơi, mỗi chòi được chia 3 quân bài bất kỳ, cuộc chơi được bắt đầu khi “ông hiệu” bước đến ống thẻ, xóc đi xóc lại rồi chậm rãi rút từng con bài. Mỗi lần rút bài, “ông hiệu” sẽ đọc tên quân bài đó bằng những câu ca vần điệu. Chòi chơi nào có 3 quân bài trùng với 3 quân bài mà “ông hiệu” hô (được 3 cờ) thì xem như thắng cuộc, được nhận 1 cờ đỏ; chòi nào thắng liên tục 3 ván thì được nhận một lá cờ vàng, nhận được phần thưởng gấp đôi...
Mỗi hội bài chòi kéo dài hay ngắn tùy theo sự “hên xui” của người chơi và các quân bài do “ông hiệu” rút ngẫu nhiên. Phần thưởng thường không lớn, chỉ có 3 lon nước ngọt hoặc 2 lon bia nhưng phần lôi cuốn người chơi chính là sự hồi hộp chờ tới từng quân bài, hoặc tới hẳn, ăn hẳn một hội bài chòi.
Nhờ tính chất mộc mạc, dân dã, vui nhộn nên bài chòi ở đây ngày càng thu hút nhiều người chơi/xem. Không chỉ người dân trong tổ dân phố mà du khách thập phương cũng tìm đến ngày càng đông.
Anh Phan Hồng Dương đến từ phường Bắc Lý (TP. Đồng Hới) chia sẻ: “Tôi biết đến hội chơi bài chòi ở đây qua một người bạn nên năm nào cũng đưa con đến đây chơi. Tôi thích hội bài chòi ở đây vì gần gũi, dễ hiểu, dễ chơi”.
Ông Phạm Văn Đẳng, Tổ trưởng tổ dân phố 1 phường Nam Lý cho biết, để giữ gìn và phát huy nét đẹp văn hóa của ngày xuân, đã thành truyền thống, năm nào ban cán sự tổ dân phố cũng cố gắng tổ chức (trừ các năm xảy ra dịch Covid-19) thật chu đáo để người dân vui chơi.
“Qua thời gian tổ chức, chúng tôi vui mừng khi mỗi dịp xuân về, ngày Tết cổ truyền của dân tộc như trọn vẹn hơn bởi các em nhỏ, nam thanh, nữ tú hiện đại được biết đến một thú chơi lành mạnh và thuần Việt. Đây là sân chơi bổ ích giúp gìn giữ nét văn hóa lâu đời của cha ông để lại, góp phần đẩy lùi các tệ nạn xã hội, bài bạc, rượu chè trong dịp Tết”, ông Đẳng chia sẻ.
Lâm An