Theo bác sĩ Hồ Huy Hiệu, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, bệnh tâm thần là một bệnh lý của não bộ, chịu tác động rất mạnh của môi trường tâm lý xã hội. Người bệnh tâm thần có nhiều rối loạn hành vi, cảm xúc và ý nghĩ bất thường nhiều khi gây thiệt thòi không chỉ cho bản thân người bệnh mà còn cho cả gia đình và xã hội.

 

Chính vì vậy, mọi người trong gia đình và cộng đồng phải phối hợp với nhân viên y tế để phát hiện sớm người bệnh ngay từ khi bệnh còn mới, để sớm đưa người bệnh đến với hệ thống dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần. Bệnh nhân tâm thần cần nhận được sự giúp đỡ về điều trị sớm, tích cực, có hiệu quả để nhanh chóng tái hòa nhập xã hội.

 

Ông Trương Văn Tr. ở phường Quảng Thọ (TX. Ba Đồn), bị mắc bệnh tâm thần hơn 10 năm nay. Sau khi mắc bệnh, ông được khám, cấp thuốc điều trị miễn phí hàng tháng và theo dõi hướng dẫn phục hồi chức năng (PHCN) tại y tế địa phương. Nhờ uống thuốc và PHCN đều đặn theo hướng dẫn của cán bộ y tế nên sức khỏe của ông đã dần ổn định, các chức năng xã hội, lao động được phục hồi… Hiện ông đã trở lại làm việc, sinh hoạt gần như bình thường, đời sống ổn định. Ông Trương Văn Tr. tâm sự: “Trước đây, lúc phát hiện bị bệnh tôi thường hay cáu gắt, chửi bới gây gổ với mọi người trong gia đình, đập phá đồ đạc… Sau đó gia đình đưa tôi đi khám điều trị nhiều nơi, nhưng được một thời gian về nhà bệnh tái đi tái lại. Rất may mắn khi được theo dõi điều trị bệnh tại nơi mình sinh sống, đã tạo rất nhiều thuận lợi cho bản thân tôi và gia đình. Đặc biệt, từ ngày được điều trị tích cực và nhờ sự quan tâm động viên thường xuyên của y bác sĩ trạm y tế… bệnh tình thuyên giảm rất nhiều, bản thân tôi đã kiểm soát được mọi hành vi của mình, gia đình rất yên tâm”.

 

Y sĩ Trịnh Xuân Cường, phụ trách công tác điều trị bệnh nhân tâm thần, Trạm Y tế phường Quảng Thọ (TX. Ba Đồn) chia sẻ: Hiện nay, bệnh nhân tâm thần đã đến để khám, tư vấn điều trị PHCN tại trạm thường xuyên hơn, không phải đi xa, giảm tải rất nhiều cho các tuyến trên. Bên cạnh đó, nhờ sự chăm sóc gần gũi của gia đình và cộng đồng, bệnh nhân nhanh chóng phục hồi chức năng lao động xã hội… Tuy nhiên, cơ sở vật chất của trạm hiện cũng còn hạn chế, nên vẫn chưa đáp ứng được một cách tốt nhất cho các bệnh nhân tâm thần khi đến điều trị tại đây.

 

Hoạt động bảo vệ sức khỏe tâm thần dựa vào cộng đồng được duy trì từ tuyến tỉnh đến các xã, phường, thị trấn theo chương trình mục tiêu y tế, đây là chương trình mang ý nghĩa cộng đồng rất lớn. Đặc biệt, đối với người nghèo, những người có hoàn cảnh khó khăn. Chương trình được thực hiện tận gia đình người bệnh, mang lại hiệu quả cao trong việc quản lý và điều trị. Người bệnh được sự chăm sóc của cán bộ y tế và gia đình, uống thuốc đủ, đều, đúng liều, tỷ lệ tái phát thấp... Công tác phục hồi chức năng đạt được nhiều kết quả khả quan, giúp cho người bệnh sống hòa nhập với gia đình và cộng đồng.

 

Trong 6 tháng đầu năm 2022, ngành Y tế quản lý và điều trị cho 5.293 bệnh nhân, trong đó 2.838 bệnh nhân tâm thần phân liệt, 2.398 bệnh nhân bị động kinh, hơn gần 60 bệnh nhân bị trầm cảm… Chương trình chăm sóc sức khỏe tâm thần tại cộng đồng giúp cho người bệnh được điều trị chăm sóc ngay tại gia đình, giảm tải cho các cơ sở điều trị chuyên khoa. Đồng thời, mọi người không còn kỳ thị xa lánh người bệnh, điều này giúp bệnh nhân tâm thần mau chóng bình phục và sớm hòa nhập với cộng đồng.

 

Bác sĩ Trương Thanh Tân, Giám đốc Trung tâm Y tế TX. Ba Đồn cho biết, thị xã là một trong những địa phương sớm triển khai thực hiện chương trình chăm sóc sức khỏe tâm thần dựa vào cộng đồng. Hiện trung tâm đang quản lý 423 bệnh nhân, trong đó có 221 bệnh nhân tâm thần phân liệt và 202 bệnh nhân bị động kinh. Mỗi người mỗi hoàn cảnh mắc bệnh khác nhau, có người do di truyền, có người vì gặp phải cú sốc tinh thần nào đó, cũng có người vì làm việc quá căng thẳng hoặc do áp lực từ cuộc sống mà phát bệnh…

 

Tất cả các trường hợp này đều được theo dõi, cấp phát thuốc và quản lý điều trị tại các trạm y tế xã, phường. Người bệnh trong diện quản lý đều được khám, chữa bệnh miễn phí, được tư vấn, nâng cao nhận thức về bệnh, PHCN giúp tái hòa nhập cộng đồng một cách thuận lợi nhất ngay tại gia đình và tuyến y tế cơ sở.

 

 “Hiện nay, với sự tiến bộ của y học, bệnh tâm thần hoàn toàn có thể chữa khỏi, người bệnh có thể trở lại cuộc sống bình thường cùng gia đình và xã hội. Vì vậy hoạt động bảo vệ sức khỏe tâm thần tại cộng đồng càng có ý nghĩa quan trọng trong bảo đảm an sinh xã hội cần được nhân rộng. Bên cạnh các nỗ lực của ngành Y tế cũng cần sự quan tâm nhiều hơn nữa của các cấp, ngành, các tổ chức xã hội và cả cộng đồng để chăm lo tốt cho người bệnh tâm thần, nhằm tạo điều kiện cho họ nâng cao thể trạng sớm tái hòa nhập cộng đồng”, bác sĩ Hồ Huy Hiệu chia sẻ thêm.