Trong một lần làm việc, không may gặp tai nạn với tỷ lệ suy giảm khả năng lao động (KNLĐ) là 15%, anh Hoàng Công Khánh (SN 1983) ở Lộc Ninh (TP. Đồng Hới), công nhân Công ty CP 483 đã được Quỹ BHTNLĐ-BNN thanh toán một lần số tiền gần 35 triệu đồng. “Số tiền này đã giúp ích rất nhiều cho gia đình tôi trong thời điểm tôi bị TNLĐ, nghỉ việc để điều trị và ở nhà chờ phục hồi sức khỏe. Đến nay, sức khỏe của tôi đã ổn định và đi làm trở lại. Tôi thấy, BHTNLĐ-BNN là loại hình bảo hiểm rất thiết thực”, anh Khánh chia sẻ.

 

Cũng bị tai nạn trong lúc làm việc nhưng mức độ suy giảm KNLĐ nặng hơn, ông Nguyễn Văn Thành (SN 1967), bảo vệ rừng ở Chi nhánh Lâm trường Trường Sơn thuộc Công ty TNHH MTV LCN Long Đại được Quỹ BHTNLĐ-BNN thanh toán gần 4 triệu đồng/tháng. Số tiền này ông sẽ được nhận hàng tháng cho đến khi qua đời.

 

Bà Lê Thị Thu, vợ ông Thành chia sẻ: “BHTNLĐ-BNN thực sự là “phao cứu sinh” đối với gia đình tôi. Ông Thành bị tai nạn suy giảm KNLĐ đến 87% nên xem như gia đình mất đi một lao động trụ cột. Rất may, công ty đã quan tâm tham gia BHTNLĐ-BNN cho ông nhà tôi nên bây giờ dù nghỉ việc ở nhà nhưng hàng tháng ông ấy vẫn nhận được tiền trợ cấp TNLĐ và trợ cấp phục vụ TNLĐ. Số tiền này giúp chúng tôi trang trải các khoản chi phí sinh hoạt, giảm bớt gánh nặng tài chính”.

 

Theo báo cáo của cơ quan BHXH tỉnh, trong năm 2022, toàn tỉnh có 2.304 người được hưởng trợ cấp BHTNLĐ-BNN với tổng số tiền hơn 20,3 tỷ đồng, trong đó, 1.709 người hưởng hàng tháng, 574 người hưởng một lần và 21 người bị tai nạn giao thông được hưởng chế độ TNLĐ.

 

Chế độ TNLĐ-BNN là 1 trong 5 chế độ BHXH bắt buộc được quy định trong Luật BHXH. Ngày 25/6/2015, tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIII đã thông qua và thống nhất chế độ BHTNLĐ-BNN một cách cụ thể tại Luật An toàn vệ sinh lao động số 84/2015/QH13 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2016.

 

Theo đó, NLĐ được hưởng chế độ TNLĐ khi có đủ các điều kiện theo quy định và suy giảm KNLĐ từ 5% trở lên do bị tai nạn lúc đang làm việc. Trường hợp bị suy giảm KNLĐ từ 5-30% thì được hưởng trợ cấp một lần, bị suy giảm KNLĐ từ 31% trở lên thì được hưởng trợ cấp hàng tháng. Nếu NLĐ đang làm việc bị chết do TNLĐ-BNN thì thân nhân được hưởng trợ cấp một lần bằng 36 tháng lương cơ sở… Chị Nguyễn Thị Bích Hường, Trưởng phòng Chế độ BHXH, BHXH tỉnh cho biết: Chế độ TNLĐ-BNN là một trong những chế độ quan trọng của BHXH bắt buộc. Thời gian qua, BHXH tỉnh đã tích cực đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định về các chế độ BHXH trong đó có chế độ TNLĐ-BNN; tích cực tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương quan tâm phối hợp tuyên truyền, hướng dẫn doanh nghiệp (DN) và NLĐ kịp thời nắm bắt những quy định mới, bảo đảm giải quyết chế độ TNLĐ-BNN kịp thời, đúng quy định. BHXH tỉnh cũng đã có nhiều cải cách hành chính nhằm thực hiện hiệu quả chế độ BHTNLĐ-BNN.

 

Để nâng cao nhận thức của DN và NLĐ, BHXH tỉnh chủ động phối hợp với các cơ quan, ban, ngành liên quan trong việc thanh tra, kiểm tra, giám sát; kịp thời xử lý nghiêm những hành vi vi phạm. Qua đó, từng bước nâng cao chất lượng thực hiện chế độ BHTNLĐ-BNN, bảo vệ sức khỏe, tính mạng NLĐ, hỗ trợ DN tiết kiệm chi phí, ổn định sản xuất…

 

 

Mặc dù, chế độ TNLĐ-BNN có ý nghĩa rất quan trọng đối với NLĐ, nhưng thực tế cho thấy, hiện nay, nhiều lao động vẫn đang chịu không ít thiệt thòi khi các DN không mặn mà với việc đóng BHTNLĐ-BNN. Anh Phan Văn Hùng, Trưởng phòng Quản lý thu-Sổ thẻ, BHXH tỉnh cho biết: “Năm 2022, toàn tỉnh có 327 DN nợ BHXH, BHYT, BHTN (từ 2 tháng trở lên) với số tiền gần 120 tỷ đồng (trong đó bao gồm các đơn vị mất tích, phá sản, ngừng hoạt động, chủ bỏ trốn…).

 

Và chỉ tính riêng trong 2 năm 2021, 2022, toàn tỉnh có hơn 1.200 DN thành lập mới chưa đăng ký tham gia BHXH cho NLĐ, trong đó bao gồm cả chế độ TNLĐ-BNN. Ngay khi các DN có quyết định thành lập, chúng tôi sẽ gửi văn bản yêu cầu họ tham gia BHXH bắt buộc và những DN này đa số chúng tôi đã gửi văn bản nhắc nhở lần 2, nhưng đến nay vẫn chưa thấy “động thái” nào từ các đơn vị này”.

 

Một “khoảng trống” khác về thực hiện chế độ chính sách TNLĐ-BNN là đối với lao động tự do (LĐTD). Theo quy định, LĐTD là đối tượng không được tham gia đóng BHTNLĐ-BNN. Đây là nhóm lao động chiếm con số không nhỏ trong tổng số lao động của tỉnh, là nhóm lao động có thu nhập thấp, làm việc không có hợp đồng, nên không có điều kiện tham gia đóng bảo hiểm TNLĐ-BNN và luôn đối mặt với những nguy cơ về TNLĐ-BNN.

 

Nếu không may gặp tai nạn, họ sẽ chịu rất nhiều thiệt thòi... “Là LĐTD làm trong ngành Xây dựng tiềm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra TNLĐ nên tôi rất muốn được đóng BHTNLĐ-BNN để yên tâm hơn khi làm việc. Tuy nhiên, theo quy định, tôi không được đóng. Hy vọng, thời gian tới, chế độ BHTNLĐ-BNN đối với LĐTD sẽ sớm được ban hành, để chúng tôi không phải chịu nhiều thiệt thòi khi không may bị TNLĐ-BNN”, anh Đào Quang Thông (xã Nghĩa Ninh, TP. Đồng Hới) bày tỏ. Đây cũng là mong muốn chung của hàng nghìn LĐTD trên địa bàn tỉnh.

 

“Có thể nói tham gia BHTNLĐ-BNN là một trong những quyền lợi cơ bản của NLĐ. Thế nên khi giao kết hợp đồng lao động, NLĐ hãy chắc chắn người sử dụng lao động sẽ chịu trách nhiệm đầy đủ nghĩa vụ cho mình. Như vậy mới có thể tự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bản thân khi tham gia vào quá trình làm việc”, Giám đốc BHXH tỉnh Phạm Thanh Tùng nhấn mạnh.