Văn hóa đọc là một trong những động lực thúc đẩy quá trình học tập và hình thành nhân cách của học sinh, nâng cao hiệu quả quá trình đổi mới phương pháp dạy và học theo hướng phát huy năng lực của người học. Việc đọc sách hàng ngày không chỉ đơn thuần giúp học sinh giải trí sau các giờ học chính khóa mà còn tiếp cận với công cụ hỗ trợ học tập tốt nhất, góp phần phát triển năng lực sử dụng ngôn ngữ, nâng cao hiểu biết trên nhiều lĩnh vực. 

Bên cạnh đó, văn hóa đọc còn góp phần đắc lực vào việc giáo dục và phát triển trí tuệ, phẩm chất cho học sinh một cách toàn diện như: tư duy logic, óc quan sát, trí nhớ, tưởng tượng và sáng tạo. Đồng thời, khơi gợi những đức tính tốt đẹp để học sinh biết tự điều chỉnh hành vi của bản thân, hoàn thiện nhân cách qua việc noi gương các nhân vật tốt, học và vận dụng kiến thức có trong những cuốn sách hay đã đọc.

 

Tại Quảng Bình, việc đọc sách của học sinh phần lớn chỉ tập trung ở khu vực thành thị, còn các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, học sinh hầu như thiếu sách để đọc. Hơn nữa, thư viện tại các nhà trường thì lượng sách quá ít và ít mở cửa cho học sinh vào đọc. Về phía ngành giáo dục, mặc dù rất hiểu tầm quan trọng của việc tổ chức hoạt động đọc sách cho các em, tuy nhiên vì nguồn lực hạn chế, nên lượng sách không nhiều, hoạt động đọc sách còn ít…

 

Trước thực trạng đó, năm 2013, tổ chức Zhi-shan bắt đầu triển khai dự án “Làm bạn với sách”. Hiện nay, dự án đã được triển khai trên toàn tỉnh Quảng Bình. Ngoài hỗ trợ các trường xây dựng cơ sở vật chất cho thư viện khang trang, hàng năm dự án còn bổ sung nguồn sách truyện, cấp phát sổ tay đọc sách, tổ chức tập huấn giáo viên, hỗ trợ kinh phí tổ chức hoạt động đọc sách, chia sẻ sách, kể chuyện, phát thưởng cho phong trào đọc sách...

 

Anh Hoàng Trọng Thủy, Trưởng văn phòng dự án “Làm bạn với sách” khu vực miền Trung cho biết: Qua nhiều năm thực hiện, dự án ngày càng thu hút sự quan tâm, ủng hộ của cộng đồng, các nhà quản lý, chính quyền địa phương và ngành Giáo dục. Đọc sách đã trở thành một trong những hoạt động quan trọng trong nhà trường. Thư viện thân thiện do Zhi-shan hỗ trợ, từ việc thiết kế không gian, cung cấp thiết bị, thái độ phục vụ đều rất thân thiện, nội dung hoạt động phong phú, kích thích hứng thú đọc sách của học sinh.

 

Trước đây, tại các nhà trường không có tiết đọc sách trong thời khóa biểu, học sinh đọc một cách thụ động, nhưng hiện nay, các trường có dự án đã đưa tiết đọc vào thời khóa biểu chính khóa và mỗi lớp có ít nhất 1 tiết đọc sách tại thư viện. Học sinh đã thực sự hứng thú và chủ động đọc.

 

Hoạt động kể chuyện của giáo viên và chia sẻ sách của học sinh đã góp phần nâng cao nhận thức cho học sinh, tăng cường khả năng biểu đạt và phát huy những năng lực học tập của học sinh, từ đó nâng cao thành tích của học sinh.

Hiện, toàn tỉnh đã nhân rộng được 39 trường học có thư viện thân thiện do tổ chức Zhi-shan tài trợ. Trong đó, huyện Bố Trạch hiện có 25 trường đã đi vào hoạt động bài bản, nổi bật có Trường tiểu học số 2 Hoàn Lão. Cô Nguyễn Thị Nhàn, Hiệu trưởng Trường tiểu học số 2 Hoàn Lão cho biết: "Từ khi có thư viện, hoạt động đọc sách của các em được tổ chức thường xuyên hơn, đã phát huy hiệu quả và trở thành hoạt động văn hóa thường xuyên được giáo viên, học sinh, phụ huynh đón nhận.

 

Việc đọc sách không những mở mang được kiến thức mà còn giúp các em tự tin hơn, diễn đạt mạch lạc, rõ ràng, học tập cũng tốt hơn rất nhiều. Đặc biệt, nhờ đọc sách thường xuyên nên học sinh của trường tham gia các cuộc thi và giành được nhiều giải cao như: giải nhất khu vực miền Trung cuộc thi “Học sinh chia sẻ sách hay-Giáo viên kể chuyện hấp dẫn”; giải đặc biệt và nhận một chuyến du lịch Đài Loan trong cuộc thi tìm hiểu về văn hóa Việt-Đài,  2 em lọt vào tốp 20 toàn quốc trong cuộc thi “Đọc sách vì tương lai” do Nhà xuất bản Giáo dục và Hội đồng Đội Trung ương phối hợp tổ chức…”

 

Theo bà Nguyễn  Thị Hòa Lan, Phó Trưởng phòng Giáo dục-Đào tạo huyện Bố Trạch, dự án “Làm bạn với sách” có rất nhiều cái hay khi triển khai đó là: ngoài việc hỗ trợ xây dựng cơ sở vật chất, dự án còn giúp trường trong việc quản lý và sử dụng thư viện một cách hiệu quả nhất. Đọc sách mà không có phương pháp thì sẽ không hiệu quả, vì vậy, hàng năm, dự án thường tặng sổ ghi chép cho các em, đọc xong 1 cuốn sách thì bắt buộc các em phải ghi chép lại nội dung để nhớ lâu, em nào đọc được nhiều sách, tóm tắt nội dung hay đều có thưởng.

 

Đặc biệt, cuối năm học, dự án còn tổ chức các cuộc thi kể chuyện hay, giới thiệu sách hay…, trường nào làm tốt đều có thưởng nên cả giáo viên và học sinh rất hứng thú với việc đọc sách. Ngoài ra, dự án còn tổ chức tập huấn bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động và quản lý cho giáo viên và cán bộ thủ thư để hướng dẫn các em học sinh đọc tốt hơn.

 

Thư viện thân thiện do tổ chức Zhi-shan hỗ trợ là một trong những mô hình hay, khơi gợi niềm đam mê đọc sách của học sinh. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện dự án vẫn còn gặp một số khó khăn như: một số trường chưa “mặn mà” với việc tổ chức đọc sách cho các em, một số điểm trường làm theo hình thức chứ chưa phát huy được hiệu quả mà dự án mang lại, trình độ quản lý thư viện thấp, chưa hướng dẫn được cho các em phương pháp đọc sách hiệu quả và phát huy niềm đam mê của các em…

 

Theo anh Hoàng Trọng Thủy, trong thời gian tới, dự án sẽ tiếp tục đồng hành với các em học sinh trên địa bàn toàn tỉnh, để tất cả các em từ thành thị đến nông thôn, miền núi đều có sách để đọc. Đặc biệt, dự án đang hướng đến các trường THCS nhằm giúp các em hình thành thói quen đọc sách trong tương lai.