(QBĐT) - Xác định tiêu chí về môi trường là một trong những nội dung có ý nghĩa quan trọng đối với chất lượng sống của người dân trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (MTQGXDNTM), thời gian qua, tỉnh ta đã nỗ lực triển khai nhiều giải pháp nhằm tăng cường công tác bảo vệ môi trường khu vực nông thôn.

Ông Nguyễn Hữu Thiện, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên-Môi trường cho biết, việc triển khai thực hiện Chương trình MTQGXDNTM nói chung cũng như công tác bảo vệ môi trường trong xây dựng NTM nói riêng đã được tỉnh chỉ đạo triển khai một cách đồng bộ, quyết liệt với sự tham gia của cả hệ thống chính trị.

Thực tế triển khai cho thấy, tiêu chí số 17 về môi trường là một trong những tiêu chí mấu chốt trong thực hiện Chương trình MTQGXDNTM nhưng cũng là tiêu chí khó và phức tạp, bởi trong tiêu chí này bao gồm nhiều nội dung.

Việc thực hiện tiêu chí môi trường không chỉ yêu cầu về mặt đầu tư kinh phí mà còn liên quan đến nhiều vấn đề khác, như: tập quán, thói quen của người dân trong sinh hoạt, sản xuất, chăn nuôi... Vì vậy, công tác triển khai thực hiện đòi hỏi phải có thời gian tuyên truyền, vận động để tạo sự chuyển biến, nâng cao nhận thức của người dân.

Thời gian qua, trên cơ sở Nghị quyết và các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo của Chính phủ và UBND tỉnh về thực hiện Chương trình MTQGXDNTM, Sở Tài nguyên-Môi trường đã ban hành các văn bản hướng dẫn địa phương thực hiện tiêu chí số 17 về môi trường; đồng thời, phối hợp với Ủy ban MTTQVN tỉnh và các đoàn thể triển khai các hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân về tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM thông qua nhiều hình thức phong phú, đa dạng, như: lồng ghép với các cuộc họp tổ, nhóm trong khu dân cư; phổ biến trên hệ thống loa truyền thanh của phường, xã, thôn, xóm; xây dựng pano, khẩu hiệu về NTM và bảo vệ môi trường tại các xã; tổ chức tốt các hoạt động hưởng ứng “Ngày Môi trường thế giới”, “Giờ trái đất”, “Tuần lễ nước sạch và vệ sinh môi trường”, Chiến dịch “Làm cho thế giới sạch hơn”...

Hàng năm, Sở Tài nguyên – Môi trường đều tiến hành rà soát tình hình thực hiện tiêu chí môi trường của các địa phương trên địa bàn tỉnh để tham mưu cho Ban chỉ đạo Chương trình MTQGXDNTM; đồng thời, hướng dẫn về chuyên môn, chủ trì, phối hợp với các tổ chức chính trị xã hội tổ chức tập huấn tiêu chí môi trường và an toàn thực phẩm trong xây dựng NTM với hàng ngàn lượt người tham gia.

Sở cũng đã hướng dẫn một số xã, như: Hàm Ninh (Quảng Ninh), Quảng Thanh (Quảng Trạch), Quảng Liên (Quảng Trạch)…, xây dựng các mô hình thu gom và xử lý rác thải nông thôn dựa vào cộng đồng, góp phần làm chuyển biến nhận thức, hành vi của từng cá nhân, hộ gia đình trong công tác bảo vệ môi trường.

Ông Phạm Minh Cảnh, Chủ tịch UBND xã Duy Ninh, huyện Quảng Ninh chia sẻ, Duy Ninh là một trong 8 xã trên địa bàn toàn tỉnh có lộ trình cán đích NTM trong năm 2017. Ngay sau khi bắt tay vào xây dựng NTM, Đảng bộ, chính quyền xã xác định cần phải tập trung giải quyết vấn đề môi trường, coi đây là nội dung quan trọng trong lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên của cấp ủy, chính quyền từ xã đến các thôn, bởi đây là một trong những tiêu chí rất khó đối với địa phương.

Theo đó, xã chú trọng thực hiện công tác tuyên truyền nhằm khơi dậy ý thức tự giác của mỗi người dân trong bảo vệ môi trường nông thôn. Hàng năm, các hoạt động phát triển môi trường xanh-sạch-đẹp được các cơ quan và nhân dân hưởng ứng tích cực; Hội Phụ nữ xã đảm nhận các đoạn đường tự quản, phát động hội viên thường xuyên tham gia làm vệ sinh đường làng, ngõ xóm; các hộ gia đình chăn nuôi xây dựng chuồng trại có hệ thống thoát nước, hầm biogas nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Nhờ đó, đến nay, 6/6 thôn của xã đã duy trì và triển khai tốt đề án thu gom rác thải; 97% hộ dân tham gia đề án thu gom rác thải với kinh phí do nhân dân tự nguyện đóng góp; 98,7% hộ gia đình sử dụng nước hợp vệ sinh; 90% cơ sở sản xuất kinh doanh, nuôi trồng thủy sản, làng nghề bảo đảm quy định về môi trường; 92% hộ có nhà tiêu, nhà tắm, bể chứa nước sinh hoạt hợp vệ sinh… Đối chiếu theo quy định trong bộ tiêu chí Môi trường, xã Duy Ninh đạt 8/8 nội dung và đã cán đích NTM theo đúng lộ trình.

Số liệu thống kê từ Văn phòng điều phối Chương trình MTQGXDNTM cho thấy, từ những giải pháp cụ thể và hiệu quả, đến nay, toàn tỉnh có 87/136 xã đạt tiêu chí môi trường (chiếm 64%).

Trong đó, TP. Đồng Hới là địa phương có tỷ lệ xã đạt tiêu chí môi trường cao nhất với 6/6 xã (đạt 100%); tiếp đến là Quảng Ninh với 10/14 xã (đạt 74,4%), Bố Trạch 20/28 xã (đạt 71,4%), TX.Ba Đồn 7/10 xã (đạt 70%); thấp nhất là Tuyên Hóa 7/19 xã (đạt 36,8%) và Minh Hóa 2/15 xã (đạt 13,3%).

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM tại tỉnh ta còn gặp rất nhiều khó khăn. Nguyên nhân là do môi trường nông thôn đang chịu sức ép ô nhiễm ngày càng lớn từ sự gia tăng dân số, chất thải nông nghiệp, sinh hoạt… trong khi việc thu gom, xử lý rác thải tại khu vực nông thôn còn gặp nhiều trở ngại.

Kèm theo đó, nguồn vốn ngân sách các cấp đầu tư cho việc thực hiện quản lý chất thải rắn ở khu vực công ích còn hạn chế; các công trình xử lý chất thải rắn ở các huyện sử dụng công nghệ còn lạc hậu; ý thức bảo vệ môi trường của một bộ phận dân cư chưa cao nên vẫn còn tình trạng vứt rác bừa bãi ra môi trường. Ngoài ra, công tác kêu gọi, thu hút các doanh nghiệp đầu tư xây dựng các nhà máy xử lý chất thải rắn công nghệ cao trên địa bàn tỉnh ta còn gian nan.

Hiện nay, toàn tỉnh mới chỉ đạt kết quả bước đầu với nhà máy rác ở Lý Trạch (Bố Trạch) đang xây dựng và nhà máy rác xã Quảng Liên (Quảng Trạch) mới có chủ trương đầu tư, nên chưa giải quyết dứt điểm những khó khăn trong xử lý rác thải trên địa bàn.

Nhằm nỗ lực thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM, phấn đấu đến năm 2020 có 100% xã đạt tiêu chí môi trường theo mục tiêu của tỉnh đề ra, trong thời gian tới, Sở Tài nguyên-Môi trường sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan chuyên môn đẩy mạnh công tác tuyên truyền bảo vệ môi trường trong xây dựng NTM với nhiều hình thức đa dạng, phong phú nhằm đem lại hiệu quả thiết thực cho người dân; tăng cường kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường trong các hoạt động sản xuất, kinh đoanh, dịch vụ; khắc phục ô nhiễm và cải thiện chất lượng môi trường tại các làng nghề; nâng cao hạ tầng kỹ thuật xử lý môi trường ở một số địa phương xa các khu xử lý rác thải tập trung.

Bên cạnh đó, Sở cũng sẽ tiếp tục rà soát tình hình thực hiện tiêu chí môi trường của các địa phương để tham mưu Ban chỉ đạo Chương trình MTQGXDNTM tỉnh; đồng thời, phối hợp với các sở, ban, ngành nhằm hướng dẫn chuyên môn, lồng ghép hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các xã trong lộ trình hoàn thành tiêu chí môi trường và đạt chuẩn NTM trong các năm tiếp theo.

Tuy nhiên, “việc bảo đảm vệ sinh môi trường khu vực nông thôn không chỉ là nhiệm vụ của riêng các đơn vị làm công tác vệ sinh môi trường mà còn là sự tham gia và quan tâm chung của toàn xã hội, của các cấp, các ngành và của mỗi tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trong cộng đồng.

Do đó, để thực hiện tốt tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM, rất cần sự chung tay, góp sức của toàn xã hội, mà cụ thể là cộng đồng người dân địa phương nơi sinh sống, làm việc và các khu vực lân cận”, ông Nguyễn Hữu Thiện, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên-Môi trường cho biết thêm.

Thanh Hải