Giống như bản Đoòng (xã Tân Trạch, huyện Bố Trạch), bản Rào Con nằm dưới một thung lũng khá bằng phẳng biệt lập giữa lòng Di sản thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng (VQG PN-KB), bốn bên bao bọc bởi núi non hiểm trở, giao thông đi lại cực kỳ khó khăn.

 

Nhiều năm về trước, muốn vào bản Rào Con, chúng tôi thường chọn lối cắt rừng, khởi đầu từ Trạm kiểm lâm VQG PN-KB, vượt qua lắm con dốc cao và suối sâu mới đến được bản. Tuyến đường độc đạo xuyên giữa rừng già này, bây giờ đồng bào ít qua lại. Ấy là vào mùa mưa… Mùa khô, khi thời tiết nắng ráo, xe máy có thể “bò” trên quãng đường gần 10km đầy ổ voi, ổ gà, khởi đầu nơi dốc Táu, đường 20-Quyết Thắng cứ thế đi miết cũng vào tới bản.

 

Ước mơ về một con đường đúng nghĩa đường giao thông, giúp bản Rào Con xích lại gần hơn với xã Sơn Trạch trước đây, thị trấn Phong Nha bây giờ và với miền xuôi cứ cháy bỏng trong nếp nghĩ mỗi người dân bản. Rồi ước mơ ấy trở thành hiện thực khi dự án đường giao thông nông thôn nối Rào Con với đường 20-Quyết Thắng chính thức khởi động.

Tháng 8-2020 có lẽ là thời điểm hạnh phúc nhất đối với người dân Rào Con vì tại kỳ họp thứ 16, HĐND tỉnh khóa XVII chính thức phê duyệt công trình. Tuyến đường vào bản có chiều dài gần 9km, tổng số vốn 23 tỷ đồng do BQL VQG PN-KB làm chủ đầu tư, đến năm 2022, sẽ hoàn thành đưa vào sử dụng. Công ty TNHH xây dựng tổng hợp Hoàng Tuấn (có địa chỉ tại tỉnh Ninh Bình) là đơn vị thi công.

 

Trở lại bản Rào Con lần này, chúng tôi đi trên nền đường cũ đang dần thành hình hài mới với hàng loạt dốc núi cao được hạ thấp xuống, mặt đường mở rộng ra, nhiều đoạn đơn vị thi công hoàn thành xong công đoạn lu, nén…

 

Trưa tháng sáu, nắng như đổ lửa, chạm phía đầu bản Rào Con, thấy trưởng bản Hồ Kiên đứng chờ kèm theo nụ cười tỏa nắng. Anh bảo khách: “Với Rào Con… đường đến no ấm, văn minh, gần lắm rồi đó!”.

 

 

Đứng trên con dốc cao đầu bản, nhìn bao quát toàn vùng thung lũng Rào Con, chúng tôi thu vào tầm mắt dấu vết thiên tai để lại. Các mạch sạt lở màu đỏ đất đá từ núi cao kéo xuống, như từng nhát dao cứa ngọt xớt vào nền xanh thẳm bản làng. Năm 2020 đi qua, đối với người Bru-Vân Kiều bản Rào Con có nhiều ký ức buồn. Già làng Hồ Văn Thiên bảo: “Lâu lắm rồi, đồng bào mới chứng kiến lũ lớn như thế. Lũ ập về, nước suối Rào Con dâng cao, đất đá từ đâu cuốn xuống, lấp hết vườn, hết ruộng của bản. May mắn trong lũ không có thiệt hại về người”.

 

Sau lũ tràn qua, người Rào Con tỏa đi khắp bản, thấy bản làng như vừa bị một trận bom rải thảm. Toàn bản có đến 8 điểm sạt lở nặng, đường vào bản tắc nhiều nơi vì đất đá chồng lấp; 2ha trồng lúa trong tổng số diện tích hơn 5ha bị cát vùi; 2,6ha keo, tràm bị gãy đổ…

 

“Kể từ ngày đóng cửa rừng, dân bản Rào Con thôi không còn phá rừng nữa mà ý thức hơn trong việc chung tay bảo vệ rừng, bảo vệ di sản.”-Già làng Hồ Văn Thiên chia sẻ- “Đời sống đồng bào theo thời gian khá dần lên khi được Nhà nước giao chăm sóc, bảo vệ rừng; hỗ trợ cây, con giống phát triển sản xuất; xây dựng mô hình lúa nước; phát triển chăn nuôi trâu bò… Cây lúa nước giúp cái bụng người Rào Con no ấm hơn”.

 

Hết lũ, người Bru-Vân Kiều bản Rào Con động viên nhau “đội mưa, vượt nắng… thắng lũ” cùng nhau “xắn tay áo” cải tạo lại đồng ruộng, quyết tâm vụ đông-xuân 2020-2021 vẫn bảo đảm diện tích lúa nước 5,22ha.

 

 

Cùng với cử tri đồng bào A Rem, Ma Coong ở hai xã miền núi Tân Trạch, Thượng Trạch, cử tri Vân Kiều bản Rào Con tham gia bỏ phiếu sớm bầu đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp, nhiệm kỳ 2021-2026 tại khu vực bỏ phiếu số 6, thị trấn Phong Nha vào ngày 21-5-2021. Khu vực bỏ phiếu số 6, thị trấn Phong Nha có 2 điểm tại thôn Hà Lời 648 cử tri, bản Rào Con 120 cử tri.

Trước ngày hội lớn của đồng bào Bru-Vân Kiều bản Rào Con, chúng tôi vào bản cùng chung vui với mọi người. Già làng Hồ Văn Thiên bảo: “Dịp bầu cử này, cử tri bản Rào Con đông nhất từ trước đến nay, 120 người. Như tất cả con cháu Bác Hồ khắp mọi miền Tổ quốc, dân bản Rào Con động viên nhau nghiên cứu, xem xét, lựa chọn bầu ra những đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND các cấp xứng đán