Theo Quyết định số 2074/QĐ-UBND về việc phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu số 8 xây lắp, cả 3 nhà thầu có giá chào thấp hơn đều bị loại và nhà thầu có giá chào cao nhất được đề nghị trúng thầu với giá 22,543 tỷ đồng (giá trị dự toán gói thầu được phê duyệt 22,576 tỷ đồng, tiết kiệm 33 triệu đồng). Sau khi kết quả lựa chọn nhà thầu được công bố, nhà thầu có giá chào thấp nhất (18,876 tỷ đồng) là Công ty TNHH Xây dựng Việt Tiến (sau đây gọi tắt là nhà thầu; Công ty có trụ sở tại phường Nam Lý, TP. Đồng Hới) cho rằng bên mời thầu, tổ chuyên gia đã loại hồ sơ dự thầu (HSDT) của họ không đúng quy định.

 

Ông Nguyễn Văn Lành, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng Việt Tiến cho biết: Kết quả đánh giá về năng lực kinh nghiệm theo mẫu 2 (Webform trên hệ thống), nhà thầu được đánh giá “đạt” tiêu chí 3.1 Kết quả hoạt động tài chính theo kết quả đánh giá tự động từ hệ thống. Tuy nhiên, trong phần kết quả đánh giá của tổ chuyên gia thì nhà thầu lại bị đánh giá “không đạt” ở tiêu chí này vì “Không đáp ứng yêu cầu của hồ sơ mời thầu (HSMT)”.

Cụ thể: Về doanh thu bình quân 3 năm yêu cầu >=33 tỷ đồng, nhà thầu đạt doanh thu bình quân hơn 73 tỷ đồng, căn cứ báo cáo tài chính năm 2020, 2021, 2022 nộp cùng E-HSDT (hồ sơ dự thầu qua mạng). Kết quả kiểm tra của Cục Thuế tỉnh Quảng Bình ngày 28/12/2023 có điều chỉnh lại tăng doanh thu hơn 2 tỷ đồng. Điều này không làm thay đổi kết quả đánh giá về doanh thu bình quân.

 

Tiêu chí 3.1 của HSMT yêu cầu giá trị tài sản ròng của nhà thầu trong năm tài chính gần nhất so với thời điểm đóng thầu phải dương (Giá trị tài sản ròng=Tổng tài sản-Tổng nợ). Đối chiếu với yêu cầu này, giá trị tài sản ròng năm 2022 của nhà thầu theo báo cáo tài chính đã được kiểm toán là dương 151 tỷ đồng, hoàn toàn đáp ứng yêu cầu của HSMT. Vì vậy, việc tổ chuyên gia đánh giá nhà thầu “không đạt” tiêu chí 3.1 Kết quả hoạt động tài chính là hoàn toàn không có cơ sở.

 

Trong phần giải thích “Lý do Công ty TNHH Xây dựng Việt Tiến không đạt”, các thành viên tổ chuyên gia đưa ra lập luận rằng: “Số tiền nợ thuế nhà thầu kê khai tại báo cáo tài chính năm 2022 là không chính xác nên số liệu báo cáo tài chính năm 2022 của nhà thầu không có cơ sở để đánh giá”.

 

Bằng việc loại HSDT không đúng quy định như phân tích ở trên, bên mời thầu, tổ chuyên gia đã đề xuất trao thầu cho nhà thầu có giá cao chênh lệch hơn 3,6 tỷ đồng so với nhà thầu có giá chào thấp nhất. “Và điều này đồng nghĩa với việc, nếu có sai sót trong quá trình đánh giá HSDT nêu trên, ngân sách nhà nước có nguy cơ thiệt hại hơn 3,6 tỷ đồng và phải có ai đó chịu trách nhiệm với thiệt hại này”, phía nhà thầu Việt Tiến khẳng định thêm.

Lập luận này của tổ chuyên gia là hoàn toàn thiếu căn cứ. Số tiền 57 triệu đồng (làm tròn) kê khai trong báo cáo tài chính năm 2022 của nhà thầu là tiền thuế thu nhập doanh nghiệp phát sinh phải nộp (đã được cơ quan Thuế xác nhận hoàn thành nghĩa vụ). Báo cáo tài chính năm 2022 của nhà thầu đã được cơ quan thuế kiểm tra và xác nhận: Số tiền nợ 58,8 tỷ đồng (làm tròn) theo Quyết định cưỡng chế số 1282/QĐ-CCTKV, ngày 19/7/2022 của Chi cục Thuế Đồng Hới-Quảng Ninh là tiền sử dụng đất (không phải tiền thuế) của dự án khu nhà ở thương mại thôn Hà Thiệp-Bắc Ninh do Liên danh Công ty TNHH Xây dựng Việt Tiến và Công ty TNHH Hoàng Huy Toàn làm chủ đầu tư được hạch toán độc lập theo quy định.

Báo cáo tài chính năm 2022 của nhà thầu thể hiện hệ số khả năng thanh toán ngắn hạn (tài sản ngắn hạn/nợ ngắn hạn) là 233 tỷ đồng/61 tỷ đồng = 3,8 cho thấy “khả năng tiếp cận hoặc có sẵn các tài sản có khả năng thanh khoản cao” của nhà thầu là rất tốt. Giá trị tài sản ròng của nhà thầu dương trong năm tài chính 2022 đáp ứng yêu cầu của HSMT, vì vậy, việc tổ chuyên gia đánh giá nhà thầu “không đạt” tiêu chí 3.1 về kết quả hoạt động tài chính là hoàn toàn không có cơ sở.

 

Tương tự, trong phần giải thích bổ sung “Lý do Công ty TNHH Xây dựng Việt Tiến không đạt”, các thành viên tổ chuyên gia cho rằng, do nhà thầu bị cưỡng chế hóa đơn nên nếu trúng thầu, nhà thầu sẽ không bảo đảm nguồn tài chính để thực hiện hợp đồng. Lập luận này hoàn toàn mang tính chất chủ quan, thiếu cơ sở. Tổ chuyên gia căn cứ vào Quyết định số 227/QĐ-CTTQBI, ngày 28/2/2024 của Cục Thuế tỉnh về việc cưỡng chế hóa đơn, nhà thầu đã cung cấp văn bản số 910/CTTQBI-TTHT, ngày 20/3/2024 của Cục Thuế tỉnh trả lời doanh nghiệp được sử dụng hóa đơn nhằm “thanh toán các khoản chi phí bảo đảm cho hoạt động sản xuất, kinh doanh được liên tục” thì nhà thầu nộp trước khoản tiền là 18% doanh thu cho từng lần phát sinh. Như vậy, doanh nghiệp vẫn hoạt động bình thường và thực hiện nghĩa vụ với cơ quan thuế chứ không phải vì yếu tố này mà đánh giá không đạt về năng lực tài chính.

 

Cùng với việc tiếp tục gửi kiến nghị đến UBND huyện Lệ Thủy (chủ đầu tư) và bên mời thầu là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và phát triển quỹ đất huyện Lệ Thủy, công ty đang tiến hành các thủ tục kiến nghị theo quy định tại khoản 2, Điều 91, Luật Đấu thầu 2023 và sẵn sàng khởi kiện ra tòa án theo quy định tại khoản 6, Điều 91, Luật Đấu thầu 2023, ông Nguyễn Văn Lành cho biết thêm.

Tại văn bản số 01/TCG, ngày 7/5/2024 và văn bản số 03/TCG, ngày 13/5/2024, bên mời thầu yêu cầu nhà thầu cung cấp tài liệu chứng minh hoàn thành nghĩa vụ thuế của năm 2023 là yêu cầu ngoài quy định trong E-HSMT và không có giá trị chứng minh năng lực tài chính theo E-HSMT. Theo Thông tư số 01/2024/TT-BKHĐT, ngày 15/2/2024 của Bộ Kế hoạch-Đầu tư hướng dẫn việc cung cấp, đăng tải thông tin về lựa chọn nhà thầu và mẫu hồ sơ đấu thầu trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia chỉ quy định tài liệu chứng minh nhà thầu đã nộp thuế thu nhập doanh nghiệp năm gần nhất và nhà thầu đã đáp ứng. Thông tư số 01/2024/TT-BKHĐT đã thay đổi yêu cầu “thực hiện nghĩa vụ thuế” theo mẫu HSMT trong Thông tư số 08/2022/TT-BKHĐT, ngày 31/5/2022 quy định chi tiết việc cung cấp, đăng tải thông tin về đấu thầu và lựa chọn nhà thầu trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia thay bằng thuế thu nhập doanh nghiệp năm gần nhất.

Tuy nhiên, tổ chuyên gia chưa cập nhật thay đổi của văn bản pháp luật hiện hành để đánh giá E-HSDT đúng pháp luật đấu thầu. Việc thực hiện các loại thuế, phí khác sẽ được nhà thầu thực hiện với cơ quan thuế bằng giao dịch dân sự khác ngoài E-HSMT và E-HSDT. Như vậy, tổ chuyên gia đánh giá HSDT theo ý chí chủ quan, không đúng với yêu cầu của E-HSMT.

 

Cũng theo hướng dẫn tại Thông tư số 01/2024/TT-BKHĐT, nguồn lực tài chính cho gói thầu được chứng minh bằng “khả năng tiếp cận hoặc có sẵn các tài sản có khả năng thanh khoản cao, hạn mức tín dụng khả dụng hoặc các nguồn tài chính khác (không bao gồm các khoản tạm ứng thanh toán theo hợp đồng) để đáp ứng yêu về cầu nguồn lực tài chính thực hiện gói thầu hoặc cam kết cung cấp tín dụng của tổ chức tín dụng trong nước hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài được thành lập theo pháp luật Việt Nam”. Đối với gói thầu số 8 này, HSMT yêu cầu nguồn lực tài chính cho gói thầu tối thiểu là 6,9 tỷ đồng (làm tròn).

 

Về cam kết tài chính, nhà thầu đã chứng minh bằng cam kết tín dụng do Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng-Chi nhánh Quảng Bình phát hành với số tiền là 6,937 tỷ đồng để thực hiện gói thầu. Do đó, việc tổ chuyên gia khẳng định “Nếu trúng thầu, nhà thầu sẽ không bảo đảm nguồn tài chính để thực hiện hợp đồng” là suy diễn vô căn cứ và đây không phải là tiêu chí đánh giá trong E-HSMT để loại bỏ nhà thầu. 

 

Liên quan đến vụ việc này, bên mời thầu là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và phát triển quỹ đất huyện Lệ Thủy cho biết đã tiếp nhận kiến nghị nói trên của nhà thầu và sẽ có văn bản phản hồi theo quy định trong 7 ngày làm việc kể từ ngày nhận được kiến nghị (nhận ngày 12/6/2024).