"Muôn lời thiên nhiên"-thông điệp gửi đến thế giới trẻ thơ

13:36 | Thứ Tư, 20/09/2023

(QBĐT) - Nhà thơ Ngọc Khương sinh ra và lớn lên ở làng Vĩnh Phước, xã Quảng Lộc (TX. Ba Đồn). Ông đam mê văn học nghệ thuật ngay từ thuở nhỏ. Năm 17 tuổi ông đã tham gia sáng tạo văn chương và âm nhạc. Ngoài tuổi lục tuần, ông được kết nạp vào Hội Nhà văn Việt Nam. Thơ ông đề cập về nhiều chủ đề, hướng đến nhiều lĩnh vực, nhưng thành công nhất vẫn là những tập thơ viết cho thiếu nhi.

Năm 2023, Ngọc Khương cho ra mắt tập thơ Muôn lời thiên nhiên là ấn phẩm thứ 15 của ông. Tập thơ có 27 bài, dẫn dụ những tâm hồn trẻ thơ hòa vào thế giới thần tiên. Với các biện pháp tu từ nhân hóa, so sánh, ẩn dụ, hoán dụ…, những con vật, đồ vật, cây cỏ trong thiên nhiên, sông núi, đất trời trong thơ ông cũng trở thành những người bạn tri kỷ của con trẻ.

Trong bài Chú sáo nhà em, Ngọc Khương đã viết: Sáng sáng Sáo gọi/Dậy mau! Dậy mau!/Nhanh chân đến lớp/Trễ học rồi nào!/Chiều chiều Sáo nhắc/Học bài! Học bài! Mê chi điện thoại/Bấm hoài! Bấm hoài!/Chủ nhật Sáo giục/Tưới cây! Tưới cây!/Em mang vòi nước/Làm mưa phun đầy...

Đây cũng là thông điệp gửi đến bậc làm cha, làm mẹ, hướng các cháu đến nhiệm vụ học tập, tránh "say game", nghiện điện thoại, một "căn bệnh" đang hoành hành trong lớp trẻ. Hãy hướng các cháu đến với bầy chim, cùng làm mưa, tưới cây, làm đẹp thiên nhiên.

Các bạn Gà Nâu, Vịt Bầu, chú Vàng, chú Khỉ, Mèo Con tham gia trẩy hội, đọc thơ, diễn thơ trong ngày thơ nguyên tiêu: Chú Vàng cất tiếng gâu gâu/Khua vang hồi trống, mở đầu hội thơ/Gà Nâu vừa tỉnh giấc mơ/Ó ò ó-nắng buông tơ sáng-chiều/Vịt Bầu chân bước liêu xiêu/Đọc thơ tứ tuyệt, bao nhiêu nỗi niềm!/Mèo Con đôi mắt u huyền/Ngâm bài lục bát, trăng nghiêng cánh diều/Chú Khỉ không ngớt leo trèo/Diễn “tân hình thức” thơ treo lưng trời/Tiếng thơ như níu lòng người/Nguyên Tiêu, vang vọng muôn lời thiên nhiên... (Ngày hội Nguyên tiêu).

Bằng thể thơ lục bát truyền thống, trong ngày hội Nguyên tiêu, chú Vàng biết đánh trống, Mèo Con cũng biết ngâm thơ lục bát, Vịt Bầu cũng biết đọc thơ tứ tuyệt, chú Khỉ cũng biết diễn thơ “tân hình thức” để thả lên trời. Đây không chỉ là trò chơi con trẻ, của thế giới loài vật, của thiên nhiên, mà tác giả đang hướng các cháu đến với xã hội văn minh hiện đại, nền văn học đương đại hôm nay.

Đi đến đâu Ngọc Khương cũng quan sát một cách tinh tế cảnh sắc thiên nhiên, ở đâu ông cũng có một bài thơ viết cho thiếu nhi. Về Phú Yên, ông có bài thơ Gành Đá Đĩa, Tháp Nghinh Phong, về Định Quán ông có bài Đá Chồng. Đây là những bài ông tham gia ở trại viết Tuy Hòa. Bằng thể thơ lục bát được ngắt nhịp, cách tân, Ngọc Khương đã miêu tả về những hòn đá: Một người/Chỉ cõng một người/Đã nghe thở dốc/Rã rời tay chân!/Một thân/Mà cõng hai thân/Mấy ai trụ được/Vũ vần trăm năm!/Qua Định Quán/Đá chẳng nằm/Đứng chồng ba lớp/Trăng rằm chạm môi.../Đá như làm xiếc mà chơi/Để nhiều bạn trẻ/Bao đời ngác ngơ.../Hay là đá cũng mộng mơ/Muốn làm thi sĩ đề thơ lên trời?(Đá Chồng).

Ông đã hóa thân vào thế giới trẻ thơ, cùng tham gia thi đấu trong bài thơ ngụ ngôn Gà nâu thắng cuộc, cùng cả cộng đồng dân cư thực hiện 5K trong đại dịch Covid-19 qua bài Chú mèo phòng dịch, cùng cả nước hướng về quần đảo thân yêu của Tổ quốc qua bài Trăng Trường Sa. Một hình thức giáo dục nhẹ nhàng mà thấm thía.

Ông lên tiếng phản đối những tệ nạn xã hội, thương cảm với con chó gắn bó với con người trong bài Ky ơi! Ky ơi!: Cái lũ thất đức/Nó thuốc mày rồi!/Tim mày ngừng đập/Bọt sùi trắng môi!...//Đắp mày nấm mộ/Thắp ba nén nhang/Cầu mày tịnh độ/Về nơi niết bàn! Ông đớn đau khi ngày nay một số người vô cảm với thiên nhiên, bắt những chú cò khâu mắt, dụ đồng loại vào chỗ chết. Những cánh cò bay trong ca dao, bị nằm quắt queo trong chảo lửa nhà hàng: Những chú Cò/Bị khâu mắt/Đứng giữa đồng/Làm bẫy.../Đàn Cò trắng/Tự trời cao tung tẩy/Tưởng bạn mình/Sà xuống cùng chơi/Ôi thôi thôi/Cò dính bẫy mất rồi!/Xoạc cánh, kêu la/Đồng xanh bất lực!/Thế là hết/Những tháng ngày háo hức/Cõng mây vàng/Chấp chới giấc mơ.../Bếp nhà hàng/Rụi những cánh thơ/Thương bao chú Cò/Quắt queo chảo lửa! (Trống mảnh hồn quê).

Thơ ông luôn giáo dục con trẻ tình yêu quê hương, đất nước. Dù xa quê gần ba mươi năm sau ngày thống nhất, nhưng năm nào ông cũng dẫn con, cháu về thăm. Quê ngoại, làng Cao Lao Hạ, nơi có nhà thơ Lưu Trọng Lư nổi tiếng, nơi có đồi thông Ba Trại với vực Sanh nước trong veo và dòng sông Gianh lịch sử: Về thăm quê ngoại/Vục nước Linh Giang/Cầu vươn chín nhịp/Trời xanh, nắng vàng/Về thăm quê ngoại/Soi gương vực Sanh/Thông reo Ba Trại/Con đường quanh quanh.../Về thăm quê ngoại/ Lúa vàng trĩu bông/Ruộng xưa mẹ cấy/Nay hương ngát đồng (Về thăm quê ngoại).

Cùng các nhà thơ Phạm Hổ, Võ Quảng, Xuân Quỳnh, Trần Đăng Khoa, Phan Thị Thanh Nhàn, Lâm Thị Mỹ Dạ và một số nhà thơ trẻ sau này, Ngọc Khương đang góp một giọng thơ mới cho thơ thiếu nhi Việt Nam.

Hoàng Minh Đức

tin liên quan

Nhớ những mùa Trung thu cũ

(QBĐT) - Thời gian trôi nhanh, mỗi chúng ta khi nhìn lại, thấm thoắt những đứa trẻ lên chín, lên mười trở thành người lớn lúc nào không hay. Những mùa Trung thu cũ cũng vì thế mà lùi xa dần, giờ chỉ còn lại trong ký ức...

Nỗ lực bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số

(QBĐT) - Trong khuôn khổ Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: Từ năm 2021-2025, Sở Văn hóa-Thể thao được giao thực hiện dự án 6: "Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS gắn với phát triển du lịch".