(QBĐT) - Vừa qua, Báo Quảng Bình nhận được đơn của vợ chồng ông bà Nguyễn Văn Tới và Trần Thị Hoạt (trú tại tổ dân phố 3B, thị trấn Nông trường Lệ Ninh, huyện Lệ Thủy) khiếu nại việc Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) phần đất do gia đình ông bà khai hoang từ năm 1991 cho Công ty CP Cao su Lệ Ninh (gọi tắt là Công ty Lệ Ninh) là không đúng quy định của pháp luật. Vậy Sở TNMT có thực hiện đúng quy định trong việc cấp "sổ đỏ" cho Công ty Lệ Ninh?

Theo trình bày của bà Trần Thị Hoạt: Từ năm 1990, vợ chồng ông bà là công nhân đội 3 thuộc Nông trường Quốc doanh Lệ Ninh. Năm 1991, gia đình ông bà cùng một số hộ dân khác vào khu đất hoang hóa ở ngã 3 Dân Chủ thuộc địa giới hành chính thị trấn Nông trường Lệ Ninh khai hoang trồng rừng và chăn nuôi.

Riêng ông, bà khai hoang 2 thửa đất. Năm 1994, do các phần đất này nằm trong địa giới hành chính Nông trường Quốc doanh Lệ Ninh (nay là Công ty Lệ Ninh) nên phía Nông trường đã yêu cầu các gia đình có đất khai hoang ký hợp đồng gia công trồng rừng và chăn nuôi theo dự án 327.

Thay mặt các hộ gia đình, ông Nguyễn Văn Cái, đội trưởng đại diện cho các hộ ký hợp đồng với Nông trường trên diện tích 8ha và có thời hạn 30 năm. Trong hợp đồng này có nêu rõ:  Bên A Nông trường Quốc doanh Lệ Ninh chịu trách nhiệm cấp vốn, cây trồng, vật nuôi như trâu, bò, dê.

Bên B trồng trọt, chăn nuôi, giao sản phẩm cho Nông trường. Đến năm 2001, gia đình ông bà hoàn trả đầy đủ vốn cho Nông trường và cũng như các hộ gia đình khác vẫn canh tác bình thường và không có tranh chấp với ai trên diện tích đất này.

Năm 2006, Nông trường Quốc doanh Lệ Ninh giải thể, chuyển đổi thành Công ty CP Cao su Lệ Ninh và Công ty yêu cầu tiếp tục ký hợp đồng với gia đình ông, bà để chăn nuôi, trồng rừng với diện tích 4ha trong thời hạn 50 năm.

Theo ông, bà thì diện tích đất này ông, bà đủ điều kiện để được cấp GCNQSDĐ. Tuy nhiên, không hiểu vì sao vào năm 2017, Sở TNMT lại cấp GCNQSDĐ cho Công ty  Lệ Ninh diện tích đất ông, bà đang sử dụng. Việc làm này của Sở TNMT theo ông bà là không đúng quy định của pháp luật và xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của ông, bà.

Hiện nay, Nhà nước tiến hành thu hồi phần đất này để xây dựng công trình đường dây 500KV mạch 3. Đáng lẽ ra ông, bà phải được nhận bồi thường đất và tài sản trên đất bị thu hồi, song phần diện tích đất này đã được cấp GCNQSDĐ cho Công ty Lệ Ninh dẫn đến quyền và lợi ích hợp pháp của ông, bà tiếp tục bị xâm phạm. Ông, bà đề nghị làm rõ việc Sở TNMT cấp GCNQSDĐ cho Công ty Lệ Ninh để bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình mình.

Về vấn đề ông bà Tới-Hoạt khiếu nại, ông Phạm Quang Ánh, Phó Giám đốc Sở TNMT trả lời như sau: Căn cứ vào đơn khiếu nại của ông bà Tới-Hoạt, sau khi kiểm tra, rà soát việc cấp GCNQSDĐ cho Công ty Lệ Ninh đối chiếu với các quy định của pháp luật về đất đai, phía Sở TNMT đã có văn bản trả lời và hướng dẫn  cho ông bà Tới-Hoạt.

Cụ thể, về việc cấp GCNQSDĐ cho Công ty Lệ Ninh: Thực hiện Nghị định số 118/2014/NĐ-CP, ngày 17-12-2014 về sắp xếp, đổi mới và phát triển nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông, lâm nghiệp, Công ty Lệ Ninh đã tiến hành rà soát, lập phương án sử dụng đất và đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 1126/QĐ-UBND, ngày 15-4-2016 và Quyết định số 4200/QĐ-UBND, ngày 20-11-2017 về việc điều chỉnh, bổ sung Điều 1, Quyết định số 1126/QĐ-UBND, ngày 15-4-2016 của UBND tỉnh.

Theo đó, phần diện tích đất mà ông bà Tới-Hoạt phản ánh thuộc thửa đất số 64 (1), 64 (2) tờ bản đồ số 26 thuộc thị trấn Nông trường Lệ Ninh. Phần diện tích này theo phương án sử dụng đất được phê duyệt, Công ty Lệ Ninh vẫn tiếp tục quản lý và tổ chức sản xuất, không trả về địa phương.

Cũng theo hồ sơ của Công ty Lệ Ninh, diện tích đất này Công ty đã giao khoán sử dụng đất cho ông Nguyễn Văn Tới và bà Trần Thị Hoạt. Vì vậy, theo quy định của Luật Đất đai, Sở TNMT đã cấp GCNQSDĐ cho Công ty Lệ Ninh. Việc cấp GCNQSDĐ cho Công ty Lệ Ninh được tổ chức một cách công khai, dân chủ và thực hiện đúng trình tự thủ tục theo quy định của pháp luật.

Do ông bà Tới-Hoạt là người được Công ty Lệ Ninh giao khoán sử dụng đất, nên theo quy định tại khoản 4, Điều 9, Nghị định số 43/2014/NĐ-CP của Chính phủ thì trường hợp: “Người nhận khoán đất trong các nông trường, lâm trường, doanh nghiệp nông, lâm nghiệp...” không được cấp GCNQSDĐ.

Vì vậy việc ông bà Tới-Hoạt cho rằng mình đủ điều kiện để được cấp GCNQSDĐ đối với diện tích đất đã nhận khoán của Công ty Lệ Ninh để sử dụng là không đúng với quy định của Luật Đất đai.

Đối với vấn đề yêu cầu bồi thường khi bị Nhà nước thu hồi đất để xây dựng đường điện 500KV mạch 3 của ông bà Tới-Hoạt, ông Ánh cho hay: Theo quy định tại khoản 4, Điều 82, Luật Đất đai năm 2013 quy định về trường hợp Nhà nước thu hồi đất không được bồi thường về đất thì trường hợp của ông bà Tới-Hoạt do không đủ điều kiện để cấp GCNQSDĐ nên không xem xét bồi thường về đất. Hơn nữa Nhà nước thu hồi đất của Công ty Lệ Ninh nên việc ông bà Tới-Hoạt yêu cầu được bồi thường đất là không có cơ sở.

Theo ông Ánh, căn cứ vào quy định tại điểm đ, khoản 1, Điều 76, Luật Đất đai năm 2013 thì trường hợp ông bà Tới-Hoạt được xem xét bồi thường chi phí đầu tư vào đất đối với diện tích đất đã nhận khoán của Công ty Lệ Ninh để sử dụng nay bị thu hồi.

Việc bồi thường này được thực hiện theo Điều 3, Nghị định số 47/2014/NĐ-CP, ngày 15-5-2014 của Chính phủ quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; khoản 3, Điều 3, Thông tư số 37/2014/TT-BTNMT, ngày 30-6-2014 của Bộ TNMT quy định chi tiết bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất và Quyết định số 22/2018/QĐ-UBND, ngày 13-9-2018 của UBND tỉnh về ban hành quy định chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh.

Về tài sản trên đất: Nếu toàn bộ tài sản trên đất do ông bà Tới-Hoạt đã tự bỏ vốn, công sức để tạo lập thì ông bà được bồi thường theo quy định. Trường hợp tài sản do Công ty Lệ Ninh bỏ vốn đầu tư và ông bà chỉ là người thực hiện sản xuất theo hợp đồng và đã được hưởng các thành quả lao động thì Công ty Lệ Ninh là người được bồi thường về tài sản.

Theo bà Hoạt thì sau khi nhận được văn bản trả lời với nội dung nói trên của Sở TNMT, bà đã có đơn khiếu nại gửi đến các cơ quan chức năng trong tỉnh. Liên quan đến vụ việc này bà Hoạt cũng đã cung cấp thêm một số tài liệu và nội dung phản ánh khác. Chúng tôi sẽ tiếp tục xác minh, điều tra làm rõ.

Thành Quảng