Thượng tá Phạm Thanh Hoàng: Năm 2006, LCT được ban hành đã đánh dấu bước tiến quan trọng trong công tác lập pháp của Nhà nước, góp phần từng bước hoàn thiện quy định của pháp luật về cư trú, nhất là trong việc xác định quyền tự do cư trú, một trong những quyền cơ bản của công dân được Hiến pháp quy định.

 

Tuy nhiên, trước yêu cầu nhiệm vụ bảo đảm an ninh trật tự (ANTT) trong tình hình mới, việc xây dựng, ban hành LCT năm 2020 là cần thiết với những lý do cụ thể sau đây:

 

Thứ nhất, bảo đảm tốt hơn nữa quyền tự do cư trú của công dân.

 

Thứ hai, góp phần nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về ANTT trong tình hình mới.

 

Thứ ba, thực hiện việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân liên quan đến công tác đăng ký, quản lý cư trú.

 

Thứ tư, đáp ứng yêu cầu ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến trong công tác quản lý cư trú.

 

 

Thượng tá Phạm Thanh Hoàng: LCT năm 2020 trên cơ sở kế thừa LCT năm 2006, đồng thời sửa đổi, bãi bỏ và làm rõ hơn các quy định trước đây nhằm bảo đảm tốt hơn nữa quyền tự do cư trú của công dân, góp phần nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác quản lý nhà nước về ANTT trong tình hình mới... 

 

LCT năm 2020 gồm 7 chương 38 điều, quy định về việc thực hiện quyền tự do cư trú của công dân Việt Nam trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

 

Trong đó, có một số điểm mới nổi bật như:

 

- Hình thức đăng ký, quản lý cư trú được thay đổi từ phương thức thủ công, truyền thống là sổ hộ khẩu, sổ tạm trú sang quản lý bằng số hóa.

 

- Cơ quan đăng ký cư trú là cơ quan quản lý cư trú trực tiếp thực hiện việc đăng ký cư trú của công dân, bao gồm công an xã, phường, thị trấn.

 

- Đối với các hành vi bị nghiêm cấm về cư trú đã bổ sung những quy định, như: không tiếp nhận, trì hoãn việc tiếp nhận hồ sơ, giấy tờ, tài liệu, thông tin đăng ký cư trú hoặc có hành vi nhũng nhiễu khác; làm giả, sử dụng giấy tờ, tài liệu, dữ liệu về cư trú...

 

- Người không có nơi thường trú, nơi tạm trú phải khai báo thông tin về cư trú với cơ quan đăng ký cư trú tại nơi ở hiện tại.

 

- Giảm thời gian giải quyết đăng ký thường trú từ 15 ngày xuống còn 7 ngày.

 

- Công dân được đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ phải đảm bảo điều kiện về diện tích nhà ở tối thiểu do HĐND cấp tỉnh quy định nhưng không thấp hơn 8m2 sàn/người.

 

- Điều 23 LCT năm 2020 quy định 5 địa điểm không được đăng ký thường trú mới để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

 

- Bổ sung thêm 6 trường hợp xóa đăng ký thường trú để phù hợp với thực tiễn và tăng cường công tác quản lý cư trú được chặt chẽ hơn, hạn chế tình trạng cư trú “ảo”.

 

- Đối với trường hợp vợ, chồng đã ly hôn mà muốn tách hộ thì chỉ cần người tách hộ vẫn có quyền sử dụng chỗ ở hợp pháp đã đăng ký thường trú và đủ năng lực hành vi dân sự theo quy định là có thể tự tách hộ...

PV: Luật Cư trú năm 2020 sẽ xóa bỏ hộ khẩu giấy, sổ tạm trú, thay vào đó là phương thức đăng ký, quản lý bằng công nghệ thông tin, việc này sẽ có những lợi ích nào cho người dân và tác động của nó đến đời sống xã hội?

 

Thượng tá Phạm Thanh Hoàng: Theo quy định của LCT 2020, việc quản lý cư trú của công dân được thực hiện bằng số hóa thông qua cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu về cư trú và số định danh cá nhân. Đây là phương thức mới, hiện đại mang tính đột phá trong quản lý dân cư, quản lý cư trú, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ quan nhà nước; tăng cường tính công khai, minh bạch thông tin.

 

Phương thức quản lý mới cũng mang lại nhiều hiệu quả thiết thực cho người dân vì đơn giản hóa các thủ tục hành chính. Ví dụ, khi người dân đi giao dịch, trước đây phải mang theo nhiều loại giấy tờ tùy thân, như: CMND, CCCD, sổ hộ khẩu, sổ tạm trú, giấy đăng ký kết hôn... Nhưng khi cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đi vào hoạt động, người dân sẽ không cần phải mang các loại giấy tờ trên và cũng không cần phải đi công chứng, chứng thực các loại giấy tờ này. Thay vào đó, người dân chỉ cần mang theo CCCD hoặc cung cấp mã số định danh cá nhân để thực hiện các thủ tục hành chính.

 

 

Thượng tá Phạm Thanh Hoàng: Để LCT năm 2020 sớm đi vào cuộc sống, Phòng PC06 đã tham mưu Ban Giám đốc Công an tỉnh xây dựng kế hoạch tổ chức các lớp tập huấn về những nội dung cơ bản, những điểm mới của LCT, các văn bản quy định chi tiết thi hành cũng như quy trình đăng ký, quản lý cư trú theo phương thức mới cho công an các đơn vị, địa phương trên địa bàn tỉnh. Trong đó, chú trọng đào tạo nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ, chiến sỹ trực tiếp làm công tác đăng ký, quản lý cư trú, vận hành cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để giúp lực lượng này vận dụng linh hoạt, sáng tạo vào thực tiễn công tác.

 

Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền cũng được đẩy mạnh để các cơ quan, đơn vị, tổ chức và người dân nâng cao nhận thức về vai trò, ý nghĩa, những nội dung cơ bản, điểm mới của LCT năm 2020, từ đó phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, các tầng lớp nhân dân trong quá trình đưa bộ luật vào cuộc sống.

 

 

Từ ngày 1-7-2021, sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã được cấp vẫn được sử dụng và có giá trị như giấy tờ, tài liệu xác nhận về cư trú theo quy định của Luật Cư trú năm 2020 cho đến hết ngày 31-12-2022.