Chỉ vào chiếc tủ gỗ nhỏ, bà Thủy bảo, đây là tất cả những kỷ vật quý báu mà gia đình bà giữ được sau khoảng thời gian rất dài và nhiều lần chuyển nhà. Đó là những bức thư, ảnh, bằng khen, chiếc đài cũ kỹ... và nhiều nhất là những cuốn sách, tài liệu, nhật ký. Trong đó, cuốn “Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình thời đất lửa” xuất bản năm 2011, tái bản năm 2015 được đặt ở vị trí trang trọng.

 

Cuốn sách hơn 300 trang với nhiều bài viết, góc nhìn từ những người đồng chí, đồng đội, bạn bè, cán bộ, nhân dân… từng sống, gắn bó, chứng kiến cuộc đời và cống hiến của người Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình những năm tháng gian nan, ác liệt.

Cố Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên khẳng định: Đồng chí Nguyễn Tư Thoan là một Bí thư Tỉnh ủy có năng lực, đạo đức; đã có công trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ. Đặc biệt đồng chí có công lớn về sử dụng sức mạnh của nhân dân, sớm xây dựng nhiều công trình thủy lợi đến nay vẫn còn nguyên giá trị.

 

Trong bài viết của mình, ông Trần Sự, cố Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình, người nhiều năm gần gũi, gắn bó với cố Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Tư Thoan, chia sẻ: “Tôi nghĩ 8 năm kháng chiến chống Pháp, 10 năm hòa bình xây dựng, khắc phục hậu quả chiến tranh, phục hồi phát triển kinh tế-xã hội và chiến công những năm đánh Mỹ trên mảnh đất Quảng Bình có vai trò quan trọng của anh Nguyễn Tư Thoan với trọng trách là Bí thư Tỉnh ủy”.

 

Còn Thiếu tướng Phan Khắc Hy, nguyên Phó Tư lệnh Đoàn 559-Bộ đội Trường Sơn, từng giữ chức vụ Bí thư Huyện ủy Bố Trạch cùng thời ông Nguyễn Tư Thoan là Bí thư Huyện ủy Quảng Ninh, khẳng định: “Đồng chí Thoan, với cương vị Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình một thời gian dài đã có công lớn cùng Tỉnh ủy Quảng Bình lãnh đạo nhân dân tỉnh nhà giành thắng lợi trên cả hai mặt trận “đánh giặc giỏi, sản xuất giỏi”, được Bác Hồ khen ngợi”.

 

Và rất nhiều nữa những câu chuyện, tình cảm tin yêu, kính phục của bạn bè, đồng chí trong cuốn sách này. Nhà văn Ngọc Tấn gọi ông Nguyễn Tư Thoan là “Doanh điền sứ” mang tâm hồn thi sĩ. Bài viết với những câu chuyện gần gũi, chân chất đã tái hiện thật rõ hình bóng của người Bí thư Tỉnh ủy năm xưa luôn trăn trở, dám nghĩ, dám làm, hết lòng vì việc công, liêm chính, giản dị trong cuộc sống đời thường.

 

Vào thời điểm công trình thủy lợi Rào Nan đang được thi công dưới làn bom đạn, Quảng Bình nở rộ phong trào “tiếng hát át tiếng bom”, tại sân kho hợp tác xã, nhiều bài thơ của ông đã được biểu diễn. Những câu thơ gần gũi cuộc sống đời thường, sau hơn nửa thế kỷ, nhiều người vẫn còn nhớ!

Cùng với cuốn sách “Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình thời đất lửa”, trong “bảo tàng” nhỏ của gia đình còn nhiều những tập tài liệu do bà Thủy và các em sưu tầm, phô tô bản gốc và đóng lại theo các chủ đề. Các tập sách gồm bút tích của cố Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên, cố nhà báo Hữu Thọ, Thiếu tướng Phan Khắc Hy, cố Bí thư Tỉnh ủy Cổ Kim Thành, cố Chủ tịch UBND tỉnh Trần Sự… cùng nhiều đồng đội, đồng chí, cán bộ, nhân dân.

“Tôi còn nhớ khoảng năm 1974, gia đình tôi chuyển từ khu tập thể Tỉnh ủy về và mua lại căn nhà nhỏ tại xã Nghĩa Ninh. Các bạn học cùng lớp của tôi thời đó đã cùng đến để dọn dẹp, sửa sang lại ngôi nhà. Sau này, một số cơ quan, đoàn thể quan tâm giúp đỡ nên ngôi nhà khang trang hơn. Khi ba tôi mất và mẹ mỗi lúc một già, căn nhà được bán đi và mẹ về ở với các anh chị tôi! Trong suốt những năm tháng đi học và công tác ở những vị trí khác nhau, chúng tôi luôn nhớ lời căn dặn và mong ước của ba nên tự bảo ban nhau “là con ba nên phải cố gắng!””, cô giáo Nguyễn Thị Hoài Phúc (SN 1958), nguyên quyền Hiệu trưởng Trường THCS Lưu Trọng Lư (Bố Trạch) tâm sự.

 

Trải qua nhiều lần chuyển nhà, mà chủ yếu là các căn phòng tập thể, dù cuộc sống phải đối mặt với nhiều khó khăn, nhưng các con của cố Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Tư Thoan, đặc biệt là bà Nguyễn Thị Thu Thủy, luôn cố gắng để giữ gìn, bảo quản những kỷ vật của gia đình. Bây giờ, trong căn phòng tại ngôi nhà người em trai đã mất ở phường Đồng Hải, cùng với di ảnh của cha mẹ là chiếc tủ nhỏ được bà Thủy sắp xếp cẩn thận, lưu giữ ký ức đẹp đẽ về gia đình, về người cha kính yêu, người cán bộ gương mẫu của một thời khói lửa trên quê hương Quảng Bình.

 

Trong câu chuyện của mình, những người con của cố Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Tư Thoan cũng bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc đến các lãnh đạo, đồng chí, đồng đội, bạn bè của cố Bí thư Tỉnh ủy cùng nhiều cán bộ, nhân dân đã luôn tin tưởng, yêu quý ông và gia đình. Noi gương cha, họ đã sống một cuộc đời bình dị, nỗ lực hết mình để góp phần làm cho cuộc sống ngày một đẹp hơn!