(QBĐT) - Quảng Bình được mệnh danh là “Vương quốc hang động” với trên 320 hang động lớn, nhỏ nằm chủ yếu ở Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (VQG PN-KB). Trong đó, mỗi một hang động mang một kiến trúc, một vẻ đẹp riêng, tạo nên những giá trị nổi bật, khác biệt riêng có. Điều này đã thu hút hàng triệu du khách trong nước và quốc tế đến Quảng Bình để du lịch, khám phá những điều mới lạ. Tuy nhiên, những mối nguy hiểm tiềm ẩn khi tham gia du lịch mạo hiểm, khám phá hang động có thể xảy ra bất kỳ lúc nào. Do đó, công tác bảo đảm an toàn luôn là sự quan tâm hàng đầu của các đơn vị thực hiện khai thác tuyến.

Hiện nay, Quảng Bình có rất nhiều tuyến du lịch khám phá hang động, với những trải nghiệm hấp dẫn, thú vị để du khách thoả sức lựa chọn. Những tuyến du lịch có thể nhắc đến, như: tuyến du lịch khám phá thiên nhiên thung lũng Ha Ma Đa - hang Trạ Ang; tuyến du lịch khám phá thiên nhiên rào Thương - hang Én; tuyến du lịch hang Va, hang Nước Nứt - những trải nghiệm khác biệt; tuyến du lịch khám phá hang Đại Ả, hang Over và hang Pygmy; tuyến du lịch khám phá động Thiên Đường - Giếng Trời (7000m)...

Đặc biệt, tuyến du lịch “Chinh phục Sơn Đoòng - hang động lớn nhất thế giới” được đánh giá là một trong những tour du lịch đẳng cấp quốc tế, được nhiều tờ báo, tạp chí có uy tín trên thế giới đặc biệt quan tâm quảng bá (NewYork Times, Google Adwords, National Geographic...).

Với hệ thống hang động kỳ vĩ, tuyệt đẹp, thời gian qua, Quảng Bình đã thu hút hàng triệu du khách đến khám phá và chiêm ngưỡng. Riêng tại VQG PN-KB, từ năm 2003 đến nay, lượng khách du lịch trong nước và quốc tế ngày càng tăng, nếu như năm 2003, khách du lịch chỉ dừng lại ở con số 196.227 lượt, thì đến năm 2017, con số này đạt khoảng 760.000 lượt, trong đó có khoảng 130.000 lượt khách quốc tế.

Sau 15 năm được công nhận di sản thiên nhiên thế giới, PN-KB đã thu hút hơn 6,6 triệu lượt khách; doanh thu từ phí và lệ phí của các đơn vị khai thác du lịch đạt trên 730 tỷ đồng.

Nhằm đa dạng hoá các sản phẩm du lịch, phát huy hơn nữa thế mạnh của “Vương quốc hang động” VQG PN-KB, UBND tỉnh đã quyết định đưa vào khai thác thử nghiệm nhiều tuyến du lịch khám phá hang động mới. Hành trình khám phá hang động luôn tạo cảm giác hấp dẫn cho du khách nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguy hiểm.

Do đó, việc mở rộng quy mô và phát triển đa dạng các loại tour, tuyến du lịch mạo hiểm, khám phá hang động càng đặt ra yêu cầu lớn đối với Quảng Bình trong việc xây dựng điểm đến an toàn.

Để bảo đảm an toàn cho du khách, ông Lê Thanh Lợi, Giám đốc Trung tâm Du lịch VQG PN-KB, đơn vị khai thác du lịch động Phong Nha và Tiên Sơn khẳng định: “Gần 15 năm đưa vào khai thác hai hang động Phong Nha và Tiên Sơn, đơn vị luôn có phương án bảo đảm an toàn cho khách du lịch.

Với thời tiết bất thường như hiện nay, vừa qua, Ban Quản lý VQG PN-KB đã có Công văn số 406/VQG yêu cầu các đơn vị liên quan chủ động nắm bắt dự báo thời tiết qua phương tiện thông tin đại chúng và diễn biến mưa lũ cục bộ để có phương án dừng, tạm dừng đón khách tham quan các điểm, tuyến du lịch do đơn vị mình quản lý. Bên cạnh đó, đơn vị cũng xây dựng phương án cứu hộ, cứu nạn, hỗ trợ du khách khi có mưa, lũ bất thường, nhằm bảo đảm an toàn tuyệt đối cho khách.”

Mới đây, vụ giải cứu đội bóng trẻ em bị mắc kẹt do mưa to, nước dâng trong hang động Tham Luang Nang Non, tỉnh Chiang Rai, Thái Lan là bài học, đặt ra cho các đơn vị quản lý, khai thác du lịch hang động tỉnh ta những yêu cầu cao trong việc xây dựng giải pháp căn cơ để bảo vệ an toàn cho du khách.

Và thực tế, các công ty lữ hành khai thác các tuyến du lịch mạo hiểm, khám phá hang động trên địa bàn tỉnh Quảng Bình, như: Công ty TNHH MTV Chua Me Đất (Oxalis), Công ty TNHH Jungle Boss, Công ty TNHH du lịch Đất Xanh (Green Land)… trước khi thực hiện khai thác tuyến đều đã đưa ra các phương án bảo đảm an toàn cho du khách.

Nói về việc bảo đảm an toàn khi khai thác tuyến “Chinh phục hang Sơn Đoòng”, ông Nguyễn Châu Á, Tổng Giám đốc Công ty Oxalis cho biết: “Chúng tôi rất hiểu về hang Sơn Đoòng, về thời tiết, về mực nước quanh năm, thậm chí vào mùa mưa chúng tôi cũng đặt camera để xem mực nước lên cao bao nhiêu.

Tour thiết kế cho hang Sơn Đoòng vào mùa hè là đi từ hang Én lên, đi men theo suối, nhưng nếu trường hợp nước dâng cao thì chúng tôi lại có một con đường khác trên cao đã được thiết kế sẵn, nên mọi người sẽ được di chuyển lên đó và không bị ngập. Vào hang Sơn Đoòng phải vượt qua 2 con suối sâu khoảng 1 mét, chúng tôi dùng dây để đi qua suối, nhưng trong trường hợp mực nước dâng lên cao 10-20 mét, chúng tôi lại có thang lắp ghép ở trên cao và dùng thiết bị dây để di chuyển qua đó một cách an toàn…”

Để nghiên cứu và có các kịch bản ứng phó tốt hơn cho du khách khi trải nghiệm du lịch hang động, vừa qua, Công ty Oxalis cũng đã cử người cùng chuyên gia hang động Howard Limbert sang Thái Lan, nơi huấn luyện viên và các cầu thủ nhí mắc kẹt ở hang động Tham Luang Nang Non, để học hỏi và rút kinh nghiệm cho việc khai thác du lịch hang động của đơn vị.

Chia sẻ về vấn đề này, ông Howard Limbert, chuyên gia thám hiểm hang động Hoàng gia Anh cho biết: “Quảng Bình có vài yếu tố để không xảy ra như ở Tham Luang, Thái Lan. Thứ nhất, người dẫn tour được đào tạo và có những nguyên tắc để tuân theo những quy định bảo đảm an toàn cho du khách,; các tour chúng tôi làm chỉ chạy trong mùa khô, tuyệt đối không đưa một du khách nào vào hang trong mùa mưa. Ngoài ra, có một điều rất khác biệt với Chiang Rai, là hang động Quảng Bình rất lớn, có nhiều lối ra nên trong trường hợp nước ngập vẫn có nhiều lối để thoát ra ngoài”.

Bên cạnh đó, ông Howard Limbert còn chia sẻ rằng, trước khi quyết định mở bất cứ một hang động nào cho các hoạt động khai thác du lịch, việc đánh giá những rủi ro, những khu vực cần được bảo vệ hoặc không khai thác du lịch phải được xác định từ đầu. Để bảo đảm an toàn khi khám phá hang động, du khách không cần thiết phải thăm mọi ngóc ngách của hang, trước khi đi cần xem xét đến tình hình thời tiết địa phương, lũ lụt…

Đối với các công ty khai thác du lịch khám phá hang động, để bảo đảm an toàn cho du khách khi khám phá hang động, công ty cần lưu ý một số vấn đề, như: toàn bộ hướng dẫn viên, trợ lý an toàn phải được tập huấn và thông thạo cách vận hành các thiết bị chuyên dụng, tập huấn về công tác cứu hộ; cung cấp đèn chiếu sáng, găng tay, mũ bảo hộ cho du khách; có áo phao cứu sinh tại các khu vực đòi hỏi bơi; dây chuyên dụng để vượt sông khi nước dâng cao; các thiết bị chuyên dụng (dây, đai, các thiết bị an toàn khác) được sử dụng trong trường hợp dốc cao; điện thoại vệ tinh đối với các tour vùng sâu vùng xa; các thiết bị cứu hộ luôn trong chế độ sẵn sàng…

Nhằm bảo đảm an toàn cho du khách, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương, đơn vị liên quan triển khai các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch tại các khu, tuyến, điểm du lịch; nâng cao chất lượng hiệu quả công tác bảo đảm an ninh, an toàn cho hoạt động du lịch trên địa bàn tỉnh; tăng cường biển chỉ dẫn, biển cảnh báo hoặc biển cấm đối với những khu vực nguy hiểm; không phục vụ khách du lịch khi có thời tiết xấu, mưa lũ…

Lê Mai-Hồng Thắm