(QBĐT) - Sinh thời, dù bận rộn việc nước, nhưng Đại tướng Võ Nguyên Giáp vẫn luôn dành nhiều tình cảm cho các văn nghệ sỹ. Và với các văn nghệ sỹ quê nhà, Đại tướng bao giờ cũng dành sự quan tâm đặc biệt với những góp ý, sẻ chia chân thành... Vì lẽ đó, các văn nghệ sỹ Quảng Bình có cơ hội được gặp Đại tướng đều lưu giữ mãi kỷ niệm không quên và khắc ghi những lời căn dặn để thêm nỗ lực trên chặng đường sáng tạo văn học nghệ thuật (VHNT).
Bên cạnh những lần được vinh dự cùng tập thể các văn nghệ sỹ gặp Đại tướng trong các dịp Đại hội Hội Nhà văn Việt Nam hay những lần Đại tướng về thăm quê…, nhà thơ Hoàng Vũ Thuật, nguyên Chủ tịch Hội VHNT tỉnh, nhớ mãi kỷ niệm được gặp riêng Đại tướng trong lần ông về thăm quê năm 1999...
Tại cuộc gặp gỡ thân tình này, một câu hỏi của Đại tướng qua hơn 20 năm vẫn là nỗi day dứt trong lòng nhà thơ Hoàng Vũ Thuật: “Đại tướng hỏi: “Làm văn nghệ hiện nay cần nhất là cái gì?”. Lúc đó, tôi không kịp nghĩ gì cả: “Dạ, làm sao dựng được phong trào, trên cái nền đó mới có tác giả và tác phẩm, phản ánh đời sống thực của nhân dân đang vất vả, khó khăn”.
 |
Đại tướng im lặng, nhưng phải viết văn cho ra văn, thơ cho ra thơ, nhân dân mới yêu thích. Tôi nói ngay: “Dạ, nhưng phải mới, không lặp lại cái cũ”. Đại tướng hứng khởi, đúng rồi, văn nghệ mà không đổi mới khác chi ta làm lại hò khoan!”.
Nhà thơ Hoàng Vũ Thuật xúc động chia sẻ một câu chuyện khác, bài thơ “Người lính ấy” được ông viết tặng Đại tướng và mạnh dạn gửi tặng, cứ tưởng giữa trăm công nghìn việc, Đại tướng sẽ quên. Vậy mà Đại tướng vẫn dành thời gian đọc bài thơ của nhà thơ quê nhà.
Trong buổi gặp mặt này, Đại tướng nhắc nhà thơ bỏ đi một số câu để bài thơ nhẹ nhàng và đi vào tâm hồn người đọc hơn. “Người lính ấy trao cây súng trở về. Tóc trắng bay ngàn mây Tổ quốc. Xa quê trọn đời không thay được. Giọng nói đậm đà sông nước miền Trung” (Người lính ấy).
“Nhìn ông hiền lành, giản dị như một người ông đang nói chuyện với đứa cháu, một người cha nói với con. Sự giản dị ấy làm tôi hồi hộp, lúng túng có phần lo lắng, lỡ mình bộp chộp không phải lúc. Chia tay, Đại tướng dẫn tôi ra cửa chẳng khác gì người cha lo cho đứa con vậy!”, nhà thơ Hoàng Vũ Thuật bồi hồi nhớ lại.
Còn đối với nhạc sỹ Dương Nguyệt Ánh, những kỷ niệm trong lần đầu gặp gỡ Đại tướng Võ Nguyên Giáp như còn vẹn nguyên với bao cảm xúc yêu thương. Đầu tháng 9-2004, nhạc sỹ cùng 14 anh chị em hội viên Hội VHNT tỉnh tham dự trại sáng tác do Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam tổ chức tại nhà sáng tác Đại Lải, tỉnh Vĩnh Phúc trong thời gian 20 ngày.
Trong ngày nghỉ, các hội viên Quảng Bình đều mong muốn về Thủ đô Hà Nội để thăm Đại tướng Võ Nguyên Giáp cho thỏa lòng mong ước. Sau khi nhận được sự đồng ý từ gia đình Đại tướng, đoàn văn nghệ sỹ Quảng Bình rộn ràng, chuẩn bị để đến thăm gia đình Đại tướng vào sáng chủ nhật.
“Khó có thể nói hết niềm vui mừng, hạnh phúc của anh chị em trong đoàn. Ai cũng hồi hộp mong chờ đến ngày chủ nhật. Lãnh đạo nhà sáng tác Đại Lải giúp liên hệ một chiếc xe ca để chở đoàn đi, mọi người trong đoàn chuẩn bị các tiết mục văn nghệ để tặng Đại tướng. Nhạc sĩ Dương Viết Chiến chuẩn bị nội dung để báo cáo tình hình hoạt động VHNT Quảng Bình thời gian qua cho Đại tướng nghe, các nhà thơ sáng tác một số bài thơ về Đại tướng.
 |
Tôi quyết định viết một bài hò khoan Lệ Thủy hát tặng Đại tướng. Lên xe, tôi đọc bài hò khoan để các bác nhà thơ, nhà văn thêm bớt, sửa chữa. Tôi bèn cất giọng hát mời: “Hô khoan xin mời tất cả (ta) xố hờ hơ con”. Cả xe xố theo: “Ơi là hố…!”. Và cứ thế, trên xe rộn ràng tiếng hát hò khoan. Có người chưa bao giờ hát hò khoan nhưng hôm ấy cũng xố rất nhiệt tình!”
“Sau các thủ tục mở đầu và báo cáo tình hình của trưởng đoàn Dương Viết Chiến, các bác, các anh trong đoàn lần lượt bày tỏ tình cảm của mình qua các bài hát, bài thơ, các bài cảm tưởng… Khi anh Chiến giới thiệu tôi lên hát bài hò khoan Lệ Thủy, Đại tướng rất vui.
Trong khi tôi hát, mọi người xố con, Đại tướng cũng làm nhịp và xố theo cho đến hết bài. Tôi hát xong Đại tướng nói: “Cháu hát giỏi lắm. Nhưng hát bài ni mà làm như ri nữa mới hay nì!”. Vừa nói, Đại tướng vừa giơ tay làm điệu bộ như đang giã gạo làm mọi người ai cũng ngỡ ngàng, không ngờ Đại tướng vẫn đau đáu trong tim bản sắc văn hóa của quê hương”, nhạc sỹ Dương Nguyệt Ánh xúc động nhớ lại.
Trước lúc chia tay đoàn văn nghệ sỹ Quảng Bình, Đại tướng nhắc nhở: “…Văn nghệ sỹ Quảng Bình phải đoàn kết, đoàn kết hơn nữa, phải cố gắng hơn nữa để sáng tác nhiều tác phẩm văn học nghệ thuật tốt, đóng góp nhiều hơn cho sự phát triển của nền VHNT nước nhà…”.
Ghi dấu những tình cảm dành cho Đại tướng Võ Nguyên Giáp, nhạc sỹ Dương Nguyệt Ánh đã viết ca khúc: “Khúc hát dâng người Đại tướng lòng dân” với những ca từ gần gũi thân thương, nói lên tấm lòng quê hương Quảng Bình với Đại tướng kính yêu: “Quảng Bình ơi son sắt thủy chung, như bờ vai mẹ gánh hai đầu đất nước. Dòng sông quê hương dưỡng nuôi người con anh hùng huyền thoại Điện Biên sử vàng. Người là lòng dân người con đất Việt, để rạng danh dòng giống Lạc Hồng, để chúng con mai sau tiếp bước, cho quê hương mình ngời sáng rạng rỡ…”.
Ngay cả những lần về quê, khi theo dõi các buổi biểu diễn hò khoan Lệ Thủy, Đại tướng luôn quan tâm, ân cần với các nghệ sỹ và dành nhiều tình cảm thăm hỏi, động viên, dặn dò, hò khoan là máu, là thịt, phải giữ gìn hò khoan Lệ Thủy cho thế hệ mai sau. Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Thị Lý (Phong Thủy, Lệ Thủy) từng có dịp biểu diễn khi Đại tướng về thăm quê đã xúc động chia sẻ: “Đại tướng lắng nghe từng điệu hò khoan, vỗ tay xố cùng mọi người. Kết thúc buổi biểu diễn, Đại tướng lên bắt tay từng người, khen ngợi và căn dặn việc bảo tồn, phát huy các giá trị của hò khoan Lệ Thủy…”.
Các văn nghệ sỹ Quảng Bình có cơ hội gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp đều nhớ mãi hình ảnh một vị tướng lẫy lừng, bận rộn việc nước nhưng vẫn không quên điệu hò khoan quê mình, luôn dặn dò, nhắc nhở đội ngũ những người làm nghệ thuật nỗ lực gìn giữ những cái hay, cái đẹp của cha ông và đổi mới, sáng tạo, bắt kịp xu hướng của thời đại. Ghi nhớ những lời dặn đó đó, các thế hệ văn nghệ sỹ Quảng Bình luôn nỗ lực trên hành trình sáng tạo, làm rạng danh văn học nghệ thuật tỉnh nhà.
| Nhà thơ Hoàng Vũ Thuật chia sẻ:“Cuộc gặp gỡ với câu hỏi của Đại tướng, nghe qua tưởng đơn giản, ngẫm lại như xoáy trong tôi một nỗi niềm sâu sắc. “Làm văn nghệ hiện nay cần nhất là cái gì?”. Cái đã có, đã biết là chưa đủ. Nếu đi lại trên đường mòn làm sao gọi là sáng tạo? Sáng tạo là phải khác cái hôm qua, mới hơn, lạ hơn và hay hơn. Ý nghĩa sáng tạo buộc người viết, người vẽ, hay điêu khắc phải nhập tâm và hành động. Thưa với Đại tướng, chúng cháu đã và đang nỗ lực làm được cái mà Đại tướng nhắc nhở cho quê hương!”. |
Mai Nhân
Truyền hình
