.

Lần thăm quê cuối cùng của Đại tướng Võ Nguyên Giáp

.
08:20, Thứ Ba, 17/08/2021 (GMT+7)
(QBĐT) - Tháng 11-2004, Đại tướng Võ Nguyên Giáp có chuyến về thăm quê 6 ngày (từ ngày 3 đến 8-11-2004). Tôi có vinh dự của một phóng viên được theo suốt chuyến đi này. Lần thăm quê cuối cùng này của Đại tướng đã để lại trong lòng người dân Quảng Bình tình cảm thân thương, sâu nặng.
 
Chị Võ Hồng Anh, con gái Đại tướng kể với chúng tôi rằng: Vào thời điểm cuối tháng 10-2004, sức khỏe của Đại tướng không được tốt. Như có linh cảm điều gì đó, nên Đại tướng sốt sắng đề nghị đại tá Nguyễn Văn Huyên, thư ký, sắp xếp lịch cho Đại tướng về thăm quê thời gian gần nhất có thể.           
 
Về thăm quê lần này, Đại tướng đi bằng tàu hỏa. Tàu đến ga Đồng Hới lúc 5 giờ 15 phút khi trời mờ sáng. Các đồng chí lãnh đạo tỉnh đến tận bậc cầu thang của toa tàu đón Đại tướng xuống. Trong chúng tôi không ai nói ra nhưng tâm trạng bùi ngùi, cảm nhận lần này có thể là lần cuối cùng Đại tướng về thăm quê nhà! Vừa xuống sân ga, Đại tướng nói: "Lần nào về quê cũng vui mừng, tình cảm quê hương thiêng liêng quý giá, được bà con dành tình cảm đặc biệt nên trong người thấy khỏe ra".
 
Lần về thăm này mặc dù sức khỏe không được tốt, nhưng Đại tướng đã dành nhiều thời gian đến thăm một số địa phương, đơn vị, tiếp và nói chuyện với các đoàn đại biểu trong tỉnh đến thăm.
 Nhân dân Lệ Thủy đón Đại tướng.
Nhân dân Lệ Thủy đón Đại tướng.
Đại tướng đã có cuộc gặp mặt với các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy và buổi nói chuyện với cán bộ cốt cán trong tỉnh. Đại tướng nhắc nhở các đồng chí lãnh đạo cần xây dựng khối đoàn kết từ trong nội bộ cho đến ra ngoài. Khi gặp mặt các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy và cán bộ cốt cán tỉnh, Đại tướng có hỏi tỉnh ta có điểm “nóng” không. Được biết Quảng Bình không có điểm “nóng”, nét mặt Đại tướng rất vui.
 
Khi nói chuyện với cán bộ cốt cán tỉnh, Đại tướng nhấn mạnh tỉnh quan tâm phát triển kinh tế-xã hội, quốc phòng-an ninh là rất đúng, nhưng cần phải đặt giáo dục-đào tạo và khoa học-công nghệ lên hàng đầu. Tỉnh cần có chính sách phát triển mạnh về giáo dục, làm sao để học sinh Quảng Bình phát huy được trí thông minh, tinh thần sáng tạo.
 
Đại tướng nói, trong chiến tranh, khi đến thăm Quảng Bình, thấy học sinh học trong hầm, nhưng vẫn học rất tốt, bây giờ có điều kiện hơn trước cần phải phát huy hơn nữa tinh thần hiếu học ấy. Có những việc tưởng chừng như khó làm được nhưng ta đã làm được. Đó là nhờ chúng ta có lòng yêu nước, có trí thông minh và sáng tạo.
 
Đại tướng nói, việc chỉnh đốn Đảng lần này với tinh thần đồng chí thương yêu và bảo ban nhau. Con người ai cũng có ưu, có khuyết, khi họ nhận ra khuyết điểm thì nên góp ý có tình, có lý, đồng chí là phải hết mình với nhau. Đất Quảng Bình cát trắng, nước trong, con người Quảng Bình sống chân thành, tình cảm, phải lấy tình đồng chí, đồng đội để phê và tự phê.
 
Đại tướng dặn dò, việc xây dựng Đảng là then chốt và cần phải phát huy dân chủ. Việc chỉnh đốn Đảng chưa đạt yêu cầu thì phải chỉnh lại cho đạt. Để đánh thắng giặc, Đảng ta phải dựa vào dân. Đại tướng dặn phải xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, không đoàn kết thì không làm gì được.
 
Nơi đầu tiên mà Đại tướng đến khi về quê nhà là nghĩa trang liệt sỹ của huyện, ở xã Mai Thủy. Nơi đây có hàng nghìn người con của quê hương Lệ Thủy đi theo cách mạng suốt trong 2 cuộc kháng chiến trường kỳ đã ngã xuống, trong đó có liệt sỹ Võ Quang Nghiêm, người cha kính yêu của Đại tướng, đã anh dũng hy sinh tại Huế, trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Rồi Đại tướng đến thắp hương trước mộ mẹ được an táng ở quả đồi phía sau nghĩa trang huyện.
 
Mặc dầu xa quê làm cách mạng đã 80 năm nhưng giọng nói của Đại tướng vẫn không có gì khác với người dân Quảng Bình. Thăm quê nhà lần này, cũng như các lần trước, gặp lại bạn bè xưa, Đại tướng nhớ và gọi tên, hỏi chuyện với các cụ rất thân tình.
 
Chuyến thăm quê này có một chuyện làm cho Đại tướng vô cùng xúc động là khi được thấy ngôi nhà cũ xưa gắn bó bao kỷ niệm tuổi thơ của Đại tướng, được con cháu và chính quyền địa phương trùng tu lại.
 
Đại tướng nói, ngôi nhà bây giờ được trùng tu lại đúng nguyên trạng như ngôi nhà xưa của gia đình. Nhà gỗ 3 gian, 2 chái, cửa lợp lá nằm trên nền đất cũ, giữa khu vườn nhiều cây xanh. Đây là lần đầu tiên cũng là lần cuối cùng Đại tướng được ở trong ngôi nhà của mình kể từ ngày thoát ly ra đi làm cách mạng. Đặt chân đến nhà, Đại tướng thắp hương cho tổ tiên ông bà và cho người vợ, người đồng chí thân yêu, liệt sỹ Nguyễn Thị Quang Thái.
 
Đại tướng căn dặn con cháu phải cố gắng giữ gìn ngôi nhà cẩn thận vì đó là ngôi nhà ông bà mình để lại và được bà con, chính quyền góp sức trùng tu. Phải làm sao để ngôi nhà, vườn tược luôn có bàn tay chăm sóc của con người để khi bà con đến thăm không thấy lạnh lẽo. Rồi Đại tướng hỏi thăm những người bạn thiếu thời, ai còn, ai mất, đời sống ra sao, bắt tay hỏi chuyện từng người đến thăm...
 
Tôi nhớ mãi nét mặt trầm tư của Đại tướng khi đứng dưới gốc cây khế trong vườn. Rồi Đại tướng chỉ cho chúng tôi cặn kẽ vị trí các cây đã trồng trong vườn ngày xưa. Đại tướng nói gốc mít ngày xưa cụ thân sinh trồng, nhà theo làng nước chạy giặc mấy lần, gốc mít cũng bị bom đạn cày xới mà vẫn kiên gan đứng đó, đợi chủ về.
 
Sau này, bão lụt, cây mít bị bật rễ, gia đình trồng lại cây mít khác trên nền đất cũ để làm kỷ niệm. Còn cây khế sau nhà đã hơn 100 tuổi. Dưới gốc cây, ngày xưa, Đại tướng thường hay ngồi học bài cùng những người bạn. Đại tướng kể lại nhiều chuyện xưa, hầu hết các câu chuyện đều gắn với kỷ niệm của ngôi nhà và mảnh vườn xưa.
 
Buổi tối, Đại tướng tiếp bà con trong ngôi nhà của mình. Đại tướng dặn với chị Hồng Anh và chị Bình-là hai người con gái của Đại tướng-tự đi pha trà, rót nước mời bà con. Đại tướng dành nhiều thời gian hỏi chuyện bà con và chính quyền thôn An Xá, xã Lộc Thủy. Đại tướng rất quan tâm đến đời sống của người dân, nhất là việc học hành, khám chữa bệnh.
 
Đại tướng hỏi đồng chí Chủ tịch UBND xã Lộc Thủy về chuyển đổi công nghệ làm chiếu cói đến đâu. Đại tướng đề nghị với lãnh đạo địa phương quan tâm đến nghề làm chiếu truyền thống của làng An Xá, tổ chức khai thác tốt phá Hạc Hải và chú trọng đến môi trường, giáo dục, y tế; xem đó là nhiệm vụ quan trọng của Đảng bộ địa phương.
 
Đại tướng nhắc nhở cần thực hiện dân chủ cơ sở một cách thực sự, tài chính phải công khai, làm sao để dân tin vào cán bộ lãnh đạo mới giành được thắng lợi. Đại tướng nhắc nhở các đồng chí cán bộ thôn, xã cần phải quan tâm đến đời sống người nông dân. Đại tướng nói: “Tôi làm quân sự nhưng đã từng là chuyên gia dân cày nên rất quan tâm đến nông dân và công tác Hội Nông dân.” Đại tướng đề nghị chính quyền địa phương cần có giải pháp để nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho bà con, quan tâm hơn nữa các gia đình chính sách, người có công...
 
Chị Hồng Anh kể cho chúng tôi nhiều chuyện mà Đại tướng quan tâm đến quê nhà. Trong những lần nghe tin quê nhà bị bão lụt, Đại tướng đều điện thoại về hỏi thăm cặn kẽ tình hình bà con có bị thiệt hại gì nhiều không. Đại tướng không quên trích tiền lương gửi về ủng hộ bà con bị thiệt hại.
 
Đại tướng nói rằng ở ngoài này (Hà Nội) thường xuyên theo dõi tình hình quê nhà, ngày nào cũng đọc Báo Quảng Bình. Về sau, sức khỏe không được tốt, Đại tướng yêu cầu đồng chí thư ký đọc, tổng hợp tình hình Quảng Bình hàng ngày báo cáo lại. Đại tá Nguyễn Văn Huyên kể khá nhiều về sở thích của Đại tướng. Đại tướng rất thích các món ăn có xuất xứ từ quê hương Quảng Bình như cá bống kho của Lệ Thủy, bánh đa xúc hến, sò huyết nướng và bánh bèo Đồng Hới... Đây là những món mà lần nào về quê Đại tướng cũng ăn.     
 
Đại tướng đã đi xa rồi, nhưng tình cảm của Đại tướng với quê nhà và tình cảm người dân Quảng Bình dành cho Đại tướng có lẽ viết mãi, kể mãi cũng không bao giờ hết được!
 
Trọng Thái
,
  • Đại tướng Võ Nguyên Giáp với giai cấp nông dân Việt Nam

    (QBĐT) - Nói đến Đại tướng Võ Nguyên Giáp, dù bất kỳ từ góc độ quân sự, chính trị, khoa học hay ngoại giao, chúng ta đều ngưỡng mộ trước một người có trí tuệ mẫn tiệp, tâm đức ngời sáng và tầm vóc phi thường. 

    28/07/2021
    .
  • Học tập tấm gương đạo đức nhà giáo, Đại tướng Võ Nguyên Giáp

    (QBĐT) - Nhắc đến Đại tướng Võ Nguyên Giáp, ai ai cũng rất tôn kính và tự hào, đặc biệt, những người đã và đang đứng trên bục giảng lại càng tự hào hơn vì trước khi trở thành Đại tướng, ông đã từng là một thầy giáo. 

    16/08/2021
    .
  • Ba lần gặp Tổng tư lệnh

    (QBĐT) - Với những người làm công tác văn hóa, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, nguyên Tổng tư lệnh Quân đội Nhân dân Việt Nam là anh Văn thân thiết. Còn với những người lính chúng tôi, dù đang mặc áo lính hay đã giải ngũ, ông là vị chỉ huy suốt đời, là "ông tướng huyền thoại". Riêng tôi, không bao giờ quên được kỷ niệm ba lần được gặp Đại tướng.
     
    10/08/2021
    .
  • Vùng đất Quảng Bình qua "Hoàng Việt nhất thống dư địa chí"

    (QBĐT) - Mang trong mình khát vọng "nhất thống hải vũ", thu giang sơn về một mối, bắt đầu quá trình tái lập vương triều Nguyễn, Hoàng đế Gia Long đã "sai Thượng thư Binh bộ Lê Quang Định kê cứu sách vở, bản đồ cả nước, các thành dinh trấn từ đạo Kinh Sư vào Nam đến Hà Tiên, ra Bắc đến Lạng Sơn" chép thành 10 quyển với tiêu đề "Hoàng Việt nhất thống dư địa chí". 

    10/08/2021
    .
  • Người lái xe và những kỷ niệm với Đại tướng Võ Nguyên Giáp

    (QBĐT) - 10 năm lái xe phục vụ Đại tướng Võ Nguyên Giáp là khoảng thời gian quý giá của cựu chiến binh (CCB) Nguyễn Duy Khoa với đầy ắp kỷ niệm về tình đồng hương, đồng chí, đồng đội. Giờ đây, khi nhắc đến những năm tháng không thể quên ấy, ông Khoa lại rưng rưng, xúc động...

    08/08/2021
    .
  • Đại tướng Võ Nguyên Giáp với Quảng Bình trong kháng chiến chống thực dân Pháp

    (QBĐT) - Thời tiền khởi nghĩa, Chủ tịch Hồ Chí Minh giao cho ông Võ Nguyên Giáp phụ trách các vấn đề quân sự của Đảng. Với cương vị đó, ông đã xây dựng được một đội quân cách mạng để gánh vác nhiệm vụ giải phóng dân tộc. 

    04/08/2021
    .
  • Nhớ những lời chỉ bảo của Đại tướng với quê hương Quảng Bình

    (QBĐT) - Cùng với cán bộ, bộ đội, nhân dân cả tỉnh, cả nước, chúng tôi nghĩ về Đại tướng Võ Nguyên Giáp với lòng ngưỡng mộ và kính yêu sâu sắc. Cùng với đó là nhiều ký ức trở về khi đã có một số lần được gặp, làm việc, được tháp tùng, tiếp thu những lời dạy của Đại tướng.

    01/08/2021
    .
  • Long Đại, "lũy thép bờ Bắc" - Ngày ấy, bây giờ…

    (QBĐT) - Bến phà Long Đại nằm trên trục đường chiến lược 15A, bờ bắc thuộc địa phận thôn Long Đại, xã Hiền Ninh; bờ nam thuộc thôn Xuân Dục, xã Xuân Ninh, huyện Quảng Ninh. Từ năm 1965-1972, bến phà Long Đại được xem là "tọa độ lửa" nơi tuyến đầu của đường Trường Sơn huyền thoại.

    01/08/2021
    .