Sau năm 1989, phong trào bơi lội đã bước đầu mang tính xã hội hóa. VĐV Quảng Bình sớm có tên tại các giải bơi lội toàn quốc, như: giải vượt sông truyền thống Bạch Đằng, giải vô địch bơi lội toàn quốc.

 

Khó có thể kể hết những VĐV có thành tích cao của môn bơi lội trên quê hương Quảng Bình, chỉ xin được đơn cử những kình ngư tiêu biểu đại diện cho hành trình 30 năm qua.

 

Trước hết, phải kể đến dòng họ Hoàng Quang tại xã Bảo Ninh (TP. Đồng Hới). Theo thống kê sơ bộ, vào thời kỳ hưng thịnh, con cháu dòng họ Hoàng Quang đã có tới gần 20 VĐV bơi lội, trong đó 3 kiện tướng, 5 VĐV cấp 1 quốc gia.

 

Tiêu biểu cho dòng họ là VĐV Hoàng Quang Minh. Ngay mới bước vào tuổi hai mươi, VĐV Hoàng Quang Minh đã sở hữu 15 huy chương vàng, trong đó lập thành tích cao tại cự ly bơi đường dài, là người Việt Nam đầu tiên phá mốc 18 phút của cự ly 1.500m tự do.

 

Mười năm sau, một VĐV bơi lội nổi tiếng của làng bơi xuất hiện, đó là kình ngư Trần Xuân Hiền, quê ở Phong Thủy (huyện Lệ Thủy). Năm 2001, tại SEA Games tổ chức ở Malaysia, Trần Xuân Hiền đã giành tấm huy chương bạc ở nội dung 100m. Đó là tấm huy chương bạc "quý như vàng", bởi phải sau 28 năm, môn bơi lội Việt Nam mới có được một tấm huy chương tại đấu trường SEA Games. Cố VĐV bơi lội Trần Xuân Hiền đã có nhiều công lao cho thể thao thành tích cao tỉnh Quảng Bình, góp phần tạo nên "thương hiệu" đường đua xanh của miền đất gió Lào, cát trắng.

 

Vào cuối những năm 2000, một nữ VĐV bơi lội đã có nhiều đóng góp cho thành tựu của thể thao thành tích cao Quảng Bình là nữ VĐV Phạm Thị Huệ, quê ở Võ Ninh (huyện Quảng Ninh).

 

Chỉ riêng một kỳ đại hội TDTT toàn quốc, Phạm Thị Huệ đã giành tới gần 50% trên tổng số HCV mà toàn đoàn thể thao tỉnh Quảng Bình có được. Đó là chưa kể đến tấm huy chương đồng mà VĐV Phạm Thị Huệ giành được tại kỳ SEA Games được tổ chức ở Lào năm 2009. Giới chuyên môn đã bình chọn nữ VĐV Phạm Thị Huệ là nữ VĐV hàng đầu của Việt Nam về nội dung bơi ếch.

 

Thời kỳ đó, cô là ứng cử viên sáng giá của tấm huy chương vàng môn bơi ếch tại đấu trường SEA Games. Đáng tiếc, sau đó, VĐV Phạm Thị Huệ đã bất ngờ rời đường đua xanh để chăm lo cho gia đình.

 

Thập kỷ thứ 3 được xem là thời kỳ đỉnh cao của môn bơi lội Quảng Bình trên các đấu trường quốc gia, quốc tế. So với thời gian trước, từ năm 2010 đến nay, môn bơi lội đã có bước đột phá mới.

 

Nếu những kình ngư hai thập kỷ trước vươn lên tầm cao khu vực Đông Nam Á, thì ở thập niên thứ ba này nhờ tài năng xuất chúng, có VĐV đã bơi được ra biển lớn, vươn lên tầm cỡ châu Á và thế giới. VĐV bơi lội xuất sắc viết lên kỳ tích, đó là Nguyễn Huy Hoàng-một kình ngư trẻ bên dòng sông Gianh.

 

Với việc giành HCV tại SEA Games 2017, HCB tại ASIAD 2018, HCV tại Thế vận hội trẻ 2018, VĐV Nguyễn Huy Hoàng là người có thành tích cao nhất của tỉnh Quảng Bình ở môn bơi lội trong 30 năm qua.

 

Vinh dự hơn, VĐV Nguyễn Huy Hoàng là VĐV bơi lội đầu tiên tại thời điểm này của Việt Nam đạt chuẩn A Olimpic cho Thế vận hội Tokyo 2020.

 

Trước mắt, tại SEA Games 2019, ở nội dung bơi cự ly đường dài 1.500m tự do, kình ngư Nguyễn Huy Hoàng đang là ứng cử viên sáng giá của tấm huy chương vàng.

 

Nhìn lại chặng đường 3 thập kỷ trên đường đua xanh, càng tự hào vì quê hương Quảng Bình đã sinh ra những VĐV bơi lội tài năng. Họ đã làm rạng rỡ truyền thống của thể thao Quảng Bình trên các đấu trường quốc gia, quốc tế.

 

Hy vọng, cùng với sức trẻ, lại biết phát huy truyền thống bơi lội của quê hương Quảng Bình, những thế hệ kình ngư trẻ sẽ tiếp tục viết nên trang sử mới cho thể thao thành tích cao trong tương lai.