(QBĐT) - Đặc xá và tha tù trước thời hạn có điều kiện đều là các biện pháp được áp dụng trong thi hành án phạt tù và thể hiện chính sách hình sự khoan hồng của Đảng, Nhà nước ta. Tuy nhiên, khác với đặc xá, người được tha tù trước thời hạn có điều kiện vẫn là người đang chấp hành bản án, chỉ thay đổi hình thức từ chấp hành án phạt tù ở cơ sở giam giữ sang chấp hành án tại cộng đồng. Do vậy, khi trở về cộng đồng họ phải tiếp tục chấp hành phần thời gian còn lại với sự quản lý, giám sát chặt chẽ của chính quyền địa phương.

Trung tá Nguyễn Thanh Liệu, Phó trưởng Phòng Cảnh sát thi hành án hình sự và HTTP, Công an tỉnh cho biết: Tha tù trước thời hạn có điều kiện là chế định mới, được quy định tại Điều 66 và 106 BLHS năm 2015 và Điều 368 BLTTHS năm 2015, là biện pháp miễn chấp hành có điều kiện thời hạn còn lại của hình phạt tù đã tuyên.

Biện pháp này đáp ứng yêu cầu đề cao hiệu quả phòng ngừa và tính hướng thiện trong việc xử lý người phạm tội đã được nêu rõ trong Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 2-6-2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020.

Khi áp dụng biện pháp này, người bị kết án phạt tù có điều kiện sớm tái hòa nhập cộng đồng, hạn chế vi phạm pháp luật và tái phạm tội. Tha tù trước thời hạn có điều kiện chú trọng mục đích tạo cho người bị kết án phạt tù tái hòa nhập bền vững, ổn định, hạn chế khả năng tái phạm tội, vi phạm pháp luật, được trao cơ hội chấp hành hình phạt tại cộng đồng, xã hội.

Theo đó, tha tù trước thời hạn có điều kiện cho phép người đang chấp hành án phạt tù sớm trở về với cộng đồng để phục thiện, sửa chữa lỗi lầm với sự giám sát của cấp ủy, chính quyền địa phương, của gia đình, các tổ chức, đoàn thể xã hội và lực lượng chức năng, nhất là hệ thống chính trị ở cơ sở; chịu sự quản lý thông qua việc người được tha tù trước thời hạn có điều kiện phải tuân thủ những điều kiện thử thách trong thời hạn phạt tù còn lại trong bản án.

Nếu trong thời gian thử thách mà người được tha tù trước thời hạn có điều kiện vi phạm nghĩa vụ, vi phạm pháp luật đến mức phải hủy bỏ quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện thì họ bị buộc phải tiếp tục chấp hành hình phạt tù trong thời hạn còn lại tại các cơ sở giam giữ.

Để thực hiện công tác tha tù trước thời hạn có điều kiện đảm bảo nghiêm túc, đúng yêu cầu đề ra, thời gian qua, Công an tỉnh Quảng Bình đã tổ chức tập huấn cho lực lượng Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp tại Công an các đơn vị, địa phương và tổ chức tuyên truyền sâu rộng trong quần chúng nhân dân về những quy định mới. Đơn vị chủ trì đã tham mưu cho lãnh đạo Công an tỉnh, UBND tỉnh chỉ đạo triển khai thực hiện tha tù trước thời hạn có điều kiện một cách hiệu quả, đúng pháp luật.

Đồng thời, phối hợp tuyên truyền, phổ biến nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tổ chức xã hội và quần chúng nhân dân tham gia phối hợp quản lý, giáo dục, giúp người được tha tù trước thời hạn có điều kiện.

Theo số liệu thống kê đến thời điểm hiện tại, trên địa bàn tỉnh Quảng Bình có 20 trường hợp được tha tù trước thời hạn có điều kiện tại các Trại giam, Trại tạm giam trên toàn quốc trở về địa phương. Đến nay, các địa phương đã làm hồ sơ tiếp nhận 17 trường hợp.

Công an các đơn vị, địa phương và chính quyền trên địa bàn tỉnh đã chuẩn bị tốt các điều kiện để tiếp nhận, quản lý, giáo dục đối tượng; nắm chắc mọi vấn đề liên quan đến người được tha tù trước thời hạn có điều kiện về cư trú tại địa phương, để vừa đảm bảo đối tượng tiếp tục cải tạo tốt vừa không ảnh hưởng đến ANTT.

Ông Nguyễn Văn Hậu – Phó chủ tịch UBND xã Tây Trạch, huyện Bố Trạch cho biết: Là địa phương có 3 trường hợp được tha tù trước thời hạn có điều kiện trở về địa phương, chúng tôi đã tổ chức buổi gặp mặt có sự tham gia của lãnh đạo địa phương, các đoàn thể và người được tha tù trước thời hạn có điều kiện, thân nhân gia đình.

Qua buổi gặp này, chúng tôi giao trách nhiệm cho các đoàn thể chính trị tại địa phương và gia đình nhằm có hướng giúp đỡ, giáo dục đối với các trường hợp này. Đặc biệt là tạo việc làm, hỗ trợ vay vốn và có cơ chế chính sách khác để tạo công ăn việc làm ổn định cuộc sống cho người được tha tù trước thời hạn có điều kiện, góp phần triệt tiêu những nguyên nhân điều kiện dẫn đến hành vi vi phạm pháp luật của họ.

Với những quy định sửa đổi, bổ sung thì việc tha tù trước thời hạn có điều kiện vừa tạo điều kiện cho người bị kết án phạt tù có cơ hội được cải tạo trong môi trường xã hội, qua đó hạn chế những tác động tiêu cực do việc giam giữ mang lại, tạo thuận lợi cho việc tái hòa nhập cộng đồng của họ.

Mặt khác, với các điều kiện thử thách chặt chẽ đặt ra cho người được tha tù trước thời hạn sẽ có tác dụng giáo dục họ sống có trách nhiệm, có kỷ luật, tăng quyết tâm sửa chữa lỗi lầm, khắc phục nguyên nhân, điều kiện phạm tội, qua đó bảo đảm hiệu quả trong việc phòng ngừa tái phạm.

Anh Đặng Quang Hùng - xã Tây Trạch, huyện Bố Trạch đã không giấu được niềm vui khi được trở về với xã hội, với quyết tâm của mình anh cho biết là sẽ chấp hành tốt các quy định của pháp luật đối với người được tha tù trước thời hạn có điều kiện và đây là cơ hội để anh có thể khẳng định sự quyết tâm của mình để chuộc lại những lỗi lầm đã gây ra cho xã hội.

Người được tha thù trước thời hạn có điều kiện phải chấp hành nghiêm các quy định về quản lý, giám sát và giáo dục người được tha tù trước thời hạn có điều kiện, chịu sự quản lý, giám sát, giáo dục của UBND cấp xã; các cơ quan đoàn thể; Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện nơi cư trú và người được cơ quan có thẩm quyền phân công quản lý, giáo dục.

Ông Lê Bảo Thăng, Quyền Trưởng Công an xã Tây Trạch, huyện Bố Trạch cho biết, ngoài việc thường xuyên kiểm danh, kiểm diện và lập hồ sơ quản lý theo quy định thì chúng tôi còn phối hợp với các đoàn thể khác để làm công tác vận động, giáo dục thuyết phục đối với các trường hợp được tha tù trước thời hạn có điều kiện thực hiện nghĩa vụ.

Trước hết là làm cho họ không thấy mặc cảm, tự ti và kết hợp với gia đình họ để giáo dục, giúp đỡ họ tích cực lao động, học tập làm ăn lương thiện để trở thành người có ích cho xã hội.

Tuy nhiên, để chính sách nói trên phát huy hiệu quả, ngăn ngừa tình trạng phức tạp về ANTT, bên cạnh công tác nghiệp vụ của ngành Công an cần có sự vào cuộc của chính quyền các cấp, đặc biệt là cấp xã. Bởi đây là đơn vị trực tiếp nắm tình hình, trực tiếp giúp đỡ, động viên của người được tha tù trước thời hạn có điều kiện ổn định cuộc sống, cải tạo tốt, trở thành người có ích cho xã hội.

Trần Tuấn