Trong những năm gần đây, nền nông nghiệp hữu cơ phát triển ngày càng bền vững với việc ứng dụng các thành tựu tiến bộ khoa học kỹ thuật, đặc biệt là công nghệ sinh học.

 

Đầu năm 2017, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 203/QĐ-UBND ngày 20-1-2017 về việc phê duyệt “Kế hoạch phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học ở tỉnh Quảng Bình đến năm 2020”.

 

Mục tiêu của kế hoạch là triển khai ứng dụng rộng khắp và hiệu quả công nghệ sinh học vào các lĩnh vực nông-lâm-ngư nghiệp, y-dược, công nghiệp chế biến, bảo vệ môi trường…

 

Ở tỉnh ta, trong lĩnh vực nông nghiệp, nghề sản xuất nấm đang từng bước phát triển theo hướng chuyên nghiệp, quy mô hàng hóa, gắn kết đồng bộ các khâu sản xuất, sơ chế, bảo quản, tiêu thụ.

 

Nhờ vậy, đã có nhiều mô hình sản xuất nấm đạt hiệu quả kinh tế cao, tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho nông dân. Tuy nhiên, việc nuôi trồng nấm của bà con vẫn còn sử dụng công nghệ truyền thống, trong khâu xử lý nguyên liệu ban đầu chủ yếu là dùng vôi để khử trùng nguyên liệu.

 

Quá trình xử lý này khá tốn kém và mất nhiều công lao động, hệ số vòng quay trong sản xuất nấm không cao, lợi nhuận thấp, việc chuẩn độ pH trong quá trình sử dụng nước vôi để xử lý nguyên liệu khá phức tạp đối với bà con nông dân.

Trước thực trạng đó, Trung tâm Ứng dụng và Thống kê KH-CN đã thực hiện dự án “Ứng dụng và chuyển giao công nghệ sản xuất chế phẩm sinh học xử lý nguyên liệu nuôi trồng nấm tại tỉnh Quảng Bình” nhằm tăng hệ số vòng quay trong sản xuất nấm ăn và nấm dược liệu, giảm công lao động trong khâu ngâm ủ nguyên liệu, bảo đảm sức khỏe an toàn trong sản xuất, tăng hiệu quả kinh tế cho người dân, góp phần bảo vệ môi trường…

 

Chế phẩm sinh học (tên Domic) được sản xuất theo công nghệ chuyển giao của Công ty CP Công nghệ vi sinh và môi trường (Hà Nội).

 

Sau khi kết thúc, dự án đã hoàn thiện và làm chủ được quy trình công nghệ sản xuất thành công chế phẩm sinh học Domic dùng để xử lý nguyên liệu nuôi trồng nấm với số lượng ban đầu là 200kg. Các sản phẩm sản xuất ra đều đạt chỉ tiêu chất lượng theo yêu cầu được kiểm nghiệm tại cơ quan chức năng.

 

Chị Lê Thị Năm, thôn Tây Cổ Hiền, xã Hiền Ninh (Quảng Ninh) cho biết: "Trước đây, khi xử lý nguyên liệu trồng nấm, chúng tôi thường dùng vôi để xử lý. Từ khi có chế phẩm Domic, chúng tôi đã tin dùng vì không độc hại, giá thành lại rẻ, giảm chi phí lao động, dễ sử dụng, không sợ làm hỏng nguyên liệu.

 

Đặc biệt, sử dụng chế phẩm Domic trong xử lý nguyên liệu giúp nấm ra đều và đẹp hơn sử dụng nước vôi, hiệu quả kinh tế cũng cao hơn nhiều vì đẩy nhanh quá trình thu hoạch nấm, rút ngắn thời gian mùa vụ, góp phần tăng hệ số vòng quay trong sản xuất nấm".

 

Năm 2018, từ 200kg chế phẩm Domic sản xuất thử nghiệm, trung tâm đã sản xuất thêm 300kg chế phẩm để đáp ứng nhu cầu, số lượng phù hợp trên địa bàn toàn tỉnh và các tỉnh lân cận. Thời gian tới, trung tâm sẽ tiếp tục tăng số lượng, bảo đảm cung cấp đủ theo nhu cầu của bà con và tiếp thị ra thị trường ngoài tỉnh.

 

 

Hiện nay, lượng rác thải, nước thải trong sinh hoạt và hoạt động nông nghiệp, công nghiệp ngày càng nhiều, gây ô nhiễm môi trường. Những công nghệ xử lý rác thải truyền thống như chôn lấp, đốt… không mang lại hiệu quả cao và chưa phải là giải pháp hữu hiệu để bảo vệ môi trường. Điều này đòi hỏi cần có những giải pháp lâu dài, hiệu quả, mang tính công nghệ và đặc biệt là an toàn cho môi trường để xử lý rác thải.

 

Từ năm 2009, Trung tâm Ứng dụng và Thống kê KH-CN Quảng Bình đã được Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH-CN Thái Nguyên chuyển giao công nghệ sản xuất chế phẩm vi sinh E.M trong chương trình của dự án “Xây dựng mô hình sản xuất chế phẩm vi sinh hữu hiệu E.M phục vụ xử lý môi trường tại Quảng Bình”.

 

Dự án nhằm chủ động việc sản xuất chế phẩm vi sinh xử lý rác thải và bảo vệ môi trường. Sau khi dự án kết thúc vào năm 2010, trung tâm đã làm chủ được công nghệ sản xuất chế phẩm E.M từ chủng E.M gốc, đặt tên riêng là Envimic.

 

Từ nhiều năm nay, chế phẩm đã được nhiều người dân sử dụng, đặc biệt tại các trang trại chăn nuôi gia súc, gia cầm. Việc sử dụng chế phẩm Envimic giúp môi trường trong sạch, không ô nhiễm mùi và nguồn nước, giảm bớt dịch bệnh, tăng năng suất, chất lượng, hiệu quả và an toàn trong chăn nuôi.

 

Ngoài chế phẩm Envimic, trung tâm còn ứng dụng sản xuất thành công chế phẩm Quamic dùng để sản xuất phân hữu cơ từ phế phẩm nông nghiệp. Chế phẩm đã giúp bà con tận dụng được phế thải nông nghiệp làm phân bón hữu cơ vi sinh, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, tăng năng suất, chất lượng cho sản phẩm nông nghiệp sạch.

 

Ông Trần Ngọc Dũng, Phó Giám đốc Trung tâm Ứng dụng và Thống kê KH-CN cho biết: "Sản xuất nông nghiệp sạch, bảo đảm an toàn thực phẩm, thân thiện với môi trường đang là mục tiêu phấn đấu của ngành Nông nghiệp cả nước nói chung và tỉnh ta nói riêng.

 

Việc thay chế phẩm sinh học trong sản xuất nông nghiệp dần thay thế các hóa chất độc hại, gây hại môi trường là việc làm cần thiết.

 

Thời gian tới, chúng tôi sẽ tiến hành các lớp tập huấn nhằm giúp người dân biết đến sản phẩm để sử dụng; đồng thời, nghiên cứu, ứng dụng công nghệ chế tạo các chế phẩm vi sinh khác để phục vụ bà con trong sản xuất nông nghiệp hiện nay.

 

Tuy nhiên, rất cần có sự phối hợp của các ngành liên quan, các địa phương để sản phẩm được phổ biến và sử dụng rộng rãi hơn, tiến tới là yêu cầu bắt buộc cho sản xuất sạch và thân thiện với môi trường".