(QBĐT) - Với người dân Việt Nam, mùa thu năm 1945 là mùa thu lịch sử không thể nào quên. Và riêng người dân Quảng Bình, cuộc khởi nghĩa giành chính quyền diễn ra nhanh gọn và thắng lợi triệt để là niềm tự hào của bao thế hệ. 76 mùa thu đã đi qua, thị xã Đồng Hới, nơi mở đầu cuộc khởi nghĩa giành chính quyền năm 1945 nay là thành phố trẻ căng tràn sức sống. Mùa thu thành phố hứa hẹn bao điều mới mẻ!
Tại hội nghị cán bộ Đảng được triệu tập tại chùa An Xá (Lệ Thủy) vào ngày 2-7-1945, 13 đồng chí đại diện cho các phủ, huyện và thị xã Đồng Hới về dự đã thảo luận, quán triệt chỉ thị "Nhật Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta" của Thường vụ Trung ương Đảng, thư của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, lời kêu gọi của Ủy ban thống nhất Trung kỳ. Hội nghị đã quyết định nhiều vấn đề hệ trọng, đặc biệt là việc chuẩn bị mọi điều kiện cho cuộc khởi nghĩa giành chính quyền sắp nổ ra. Ngày 17-8-1945, hội nghị cán bộ Việt Minh tỉnh diễn ra tại Đồng Hới đã truyền đạt lệnh tổng khởi nghĩa.
Đêm 22-8-1945, theo đúng kế hoạch đề ra, các đơn vị tự vệ chiến đấu của tỉnh và thị xã Đồng Hới đã bí mật đột nhập chiếm dinh tỉnh trưởng, phó tỉnh trưởng, Sở mật thám, lục bộ, kho bạc, dây thép, nhà lao... Cũng thời điểm ấy, quần chúng cách mạng có các đội tự vệ làm nòng cốt với băng cờ, giáo mác cầm tay đã tập trung ở cửa nam, cửa bắc, cửa đông, đợi lệnh tràn vào nội thị. Mười hai giờ đêm hôm đó, lệnh tổng khởi nghĩa được ban bố. Ngay sau đó, một lá cờ đỏ sao vàng cỡ lớn xuất hiện trên nóc nhà Ủy ban Khởi nghĩa.
 |
Cùng với thị xã Đồng Hới, đêm 22 rạng sáng 23-8-1945, tại phủ Quảng Ninh, huyện Lệ Thủy, Bố Trạch, phủ Quảng Trạch, Tuyên Hóa..., lực lượng tự vệ và quần chúng nhân dân đồng loạt đứng lên khởi nghĩa.
8 giờ sáng 23-8, một cuộc mít tinh trọng thể đã diễn ra ở trung tâm tỉnh lỵ Đồng Hới. Trước hàng vạn nhân dân tham dự mít tinh, Ủy ban nhân dân (UBND) cách mạng lâm thời Quảng Bình đã ra mắt và tuyên bố xóa bỏ chế độ phong kiến bù nhìn thân Nhật từ tỉnh xuống làng; xóa bỏ mọi thứ thuế vô lý do chế độ đó đặt ra và tuyên bố những chính sách mới của Việt Minh. UBND cách mạng lâm thời đã kêu gọi mọi tầng lớp nhân dân đoàn kết xây dựng chính quyền, xây dựng cuộc sống mới.
Đến ngày 25-8-1945, chính quyền cách mạng từ tỉnh đến phủ, huyện, tổng, xã đã được thiết lập. Cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Quảng Bình diễn ra nhanh gọn, không đổ máu và giành thắng lợi triệt để.
Đó là những sự kiện lịch sử mà mỗi người dân Quảng Bình đều không thể quên. Với riêng TP. Đồng Hới, nơi khởi đầu cuộc khởi nghĩa giành chính quyền toàn thắng 76 mùa thu trước, niềm tự hào càng đậm nét hơn.
Sau thắng lợi của cuộc khởi nghĩa mùa thu năm 1945, nhân dân TP. Đồng Hới cũng trải qua bao thăng trầm của hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cứu nước. Thị xã nhỏ dường như bị san phẳng, Quảng Bình quan, rặng dừa, lũy thành, phố xá năm nào giờ chỉ còn dấu tích…
Nhưng từ trong đổ nát, Đồng Hới đã vươn mình mạnh mẽ nhờ tình yêu, bàn tay, khối óc của cư dân nơi đây và sự chung tay góp sức của nhân dân toàn tỉnh. Hoa hồng đã được trồng và nở rực rỡ trên lối cũ. Thị xã năm xưa giờ là thành phố hoa hồng với sự phát triển ở một tầm cao mới. Đường về Bảo Ninh, quê mẹ Suốt, mẹ Khíu nay được những cây cầu hiện đại nối liền nên gần hơn bao giờ hết. Sông Nhật Lệ mịt mù trong bom đạn những năm kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ nay là dòng sông mang vẻ đẹp lãng mạn và hào sảng, mạnh mẽ, là biểu tượng đẹp của thành phố.
Nhiều mùa thu trước, tôi và các đồng nghiệp vẫn có các cuộc chuyện trò với những chứng nhân lịch sử, những người đã tham gia, chứng kiến thời khắc “bình minh” của thị xã Đồng Hới sau đêm dài nô lệ, chứng kiến sự đổi thay mạnh mẽ của thành phố trẻ những năm tháng sau này. Thời gian qua đi, sau hành trình dài với những đóng góp to lớn cho quê hương, họ đã trở thành người thiên cổ, nhưng ký ức về họ vẫn đậm sâu trong trái tim bao người, bởi sự gắn bó, cống hiến và tình yêu của họ dành cho Đồng Hới trong suốt cuộc đời mình.
Kế thừa những thành tựu bao thế hệ cha anh đi trước đã tạo dựng, Đồng Hới ngày càng vững tin trên hành trình mới. Những ngày này, mùa thu thành phố biếc xanh màu trời, màu sông và biển. Dọc những con đường thênh thang mềm mại, cây lá tươi xanh chở che thành phố trẻ, cờ đỏ sao vàng tung bay trong nắng mới. Dẫu hành trình vẫn còn nhiều gian nan, thử thách, nhưng Đồng Hới vẫn đã, đang và sẽ không ngừng nỗ lực để gặt hái nhiều thành tựu to lớn hơn, xứng đáng với truyền thống là nơi mở đầu cuộc khởi nghĩa giành chính quyền, là đô thị trung tâm của tỉnh, “đầu tàu” trong phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội…
Ngắm nhìn thành phố trẻ vào thu, lòng chợt bồi hồi khi hình dung những khoảnh khắc lịch sử, thị xã rợp bóng cờ hoa và tiếng reo hò của lực lượng tự vệ cùng nhân dân trong niềm vui chiến thắng mùa thu xưa ấy, càng tin tưởng hơn về mùa thu của thành phố mới hôm nay!
| Thực hiện Nghị quyết của Đại hội Đảng bộ TP. Đồng Hới lần thứ XXI, Nghị quyết số 165/NQ-HĐND ngày 9-12-2020 của HĐND tỉnh, giai đoạn 2021-2024, TP. Đồng Hới sẽ triển khai đề án xây dựng “thành phố thông minh”, là đơn vị thí điểm, đi đầu trong xây dựng đô thị thông minh tại tỉnh. “Thành phố thông minh” với những tiện ích hiện đại sẽ góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân, xứng đáng với niềm mong mỏi của bao thế hệ cha anh! |
Diệu Cầm
Truyền hình
