Ông Sự (gần 70 tuổi)-bị đơn của chính người anh cả và những người em gái của mình, bước nhanh vào hội trường xét xử như không muốn chạm mặt những người anh em ở dãy ghế nguyên đơn bên cạnh. Ông ngồi yên lặng nghe hội đồng xét xử (HĐXX) phân xử. Chỉ khi vị chủ tọa yêu cầu trả lời ông mới nói. Còn những người ngồi phía bên kia, sau mỗi câu trả lời của ông, họ lại xì xào bàn tán.

 

Ông kể, cha ông mất sớm, 7 anh em lớn lên trong vòng tay yêu thương, tần tảo của mẹ. Dù cuộc sống mất đi người cha trụ cột của gia đình là không hề dễ dàng, nhưng anh em vẫn bảo bọc nhau và cùng vượt qua nghịch cảnh. Đến tuổi trưởng thành, ai cũng thành gia lập thất và có tổ ấm hạnh phúc của riêng mình. Còn ông, sau khi lập gia đình vẫn sống chung và ngày đêm chăm sóc, phụng dưỡng mẹ già.

 

Đến năm 1992 (lúc này, anh chị em ông Sự đã có gia đình và ở riêng), bà Nhu, mẹ của ông được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) trên thửa đất ông và mẹ ông đang sinh sống. Năm 1997, bà Nhu chuyển nhượng toàn bộ phần đất này cho ông. Năm 2002, sau khi mẹ mất, ông Sự tháo dỡ ngôi nhà cũ để xây dựng nhà mới, nhưng những người anh em của ông không ai có ý kiến gì. Trong quan hệ ngày thường cũng như lúc cúng giỗ cha mẹ, 7 anh em trong gia đình đều tụ họp và cùng xắn tay vào làm cơm báo hiếu đấng sinh thành.  

 

Năm 2023, ngày con trai ông động thổ làm nhà riêng ở bên cạnh, cũng là lúc những người anh em của ông có đơn kiện yêu cầu chia tài sản thừa kế của bố mẹ để lại, hủy giấy chuyển nhượng của bà Nhu cho ông Sự (lập năm 2000) và GCNQSDĐ của ông Sự. Họ đưa ra lý do vì ông tách đất cho con trai khi chưa hỏi ý kiến, bởi đó là tài sản chung của tất cả anh em trong gia đình. Trước đây, họ đã từng sống chung với mẹ trên thửa đất đó, nên theo quy định của pháp luật họ cũng được hưởng tài sản thừa kế.

 

Sau khi xem xét tài liệu, hồ sơ vụ việc, HĐXX cho rằng, yêu cầu của nguyên đơn là không có căn cứ, bởi thời điểm bà Nhu cho ông Sự đất (kể cả lúc ông Sự làm nhà), các nguyên đơn đều biết nhưng không có ý kiến. Hơn nữa, bà Nhu cho ông Sự đất đã lập văn bản có chứng thực của cơ quan có thẩm quyền, thể hiện đầy đủ nguyện vọng, ý chí nhượng tài sản cho ông Sự. Và việc tranh chấp chỉ phát sinh sau khi ông Sự tách đất cho con trai làm nhà. Vì vậy, thửa đất nói trên thuộc sở hữu của ông Sự. Càng về cuối phiên tòa, thay vì nói những lời biện minh, ông Sự chỉ thể hiện sự xót xa. Ông chua chát: “Giờ đây, trên đầu ai cũng có 2 màu tóc, vậy mà, anh em trong gia đình lại “nồi da xáo thịt”, đưa nhau ra tòa chỉ vì mảnh đất. Nếu còn sống và phải chứng kiến cảnh này, mẹ chúng tôi cũng không cam lòng. Còn chuyện tôi cho con trai đất là một việc tự nhiên. Con tôi thì cũng là người thân ruột thịt, là cháu ruột của họ cả. Tại sao chỉ vì mảnh đất, mà phá bỏ đi tình nghĩa gia đình, máu mủ. Nếu họ như thế này, thì làm sao có thể răn dạy, khuyên bảo con cháu đùm bọc, yêu thương nhau, trong khi chính họ là người chia rẽ tình thân”. Phiên tòa kết thúc, sau khi nghe HĐXX tuyên bác đơn kiện của nguyên đơn, ông Sự lại lặng lẽ ra về, cứ như ông không phải là người vừa thắng kiện.

 

 

Cũng là một bị đơn của những người chị em mình, ông Huân chưa bao giờ nghĩ chuyện tranh giành đất đai xảy ra với chính chị em trong gia đình. Năm 1996, chính cha ông đã đồng ý cho ông kê khai tên ông trên GCNQSDĐ, nên cùng năm đó, ông phá bỏ ngôi nhà cũ đã xuống cấp để xây dựng nhà mới và chăm sóc nuôi dưỡng người cha già cho đến những năm cuối đời (ba ông Huân mất năm 2001 và ông là con trai duy nhất-P.V).

 

Ông Huân kể, lúc đó, gia đình còn khó khăn, nên ông cũng đã bán một thửa đất để có thêm tiền làm nhà. Chị em ông đều biết chuyện nhưng không ai có ý kiến gì. Thấy ông khó khăn, họ còn gom góp tiền bạc giúp sức. Người có ít giúp ít, người có nhiều giúp nhiều. Tình nghĩa anh em trên kính dưới nhường, càng thêm gắn bó khăng khít, giúp đỡ lẫn nhau trong cuộc sống.

 

Hàng xóm láng giềng biết chuyện không chỉ mừng vui cho gia đình ông, mà còn lấy đó làm bài học về tình anh em ruột thịt. Nhưng có ngờ, hơn 20 năm sau ngày cha ông mất, những người chị em ruột lại nộp đơn kiện ông ra tòa, đòi chia đất. “Chẳng lẽ, còn cha, còn mẹ thì còn anh em, mất cha, mất mẹ anh em cũng không còn? Chẳng lẽ, giá trị của mảnh đất còn lớn hơn cả tình thân ruột thịt?”, ông thốt lên những câu nói đó ngay tại phiên tòa.

 

Trái ngược lại, phía nguyên đơn một mực yêu cầu tòa phải hủy GCNQSDĐ của ông Huân, vì đất đó là của cha mẹ để lại và chính ông Huân tự kê khai để được cấp GCNQSDĐ khi chưa có sự đồng ý của họ. Thế nhưng, phiên tòa kết thúc không giống như mong đợi của những nguyên đơn. Họ hậm hực ra về và tuyên bố, sẽ còn kiện lên tòa án cấp cao hơn.

 

Đành rằng, tình huống dẫn đến kiện tụng, tranh chấp di sản thừa kế giữa những người anh em ruột thịt không phải đều giống nhau. Nhưng với 2 vụ việc nêu trên, dường như giá trị của mảnh đất thừa kế đã “che khuất” tình thân máu mủ và “giọt máu đào” kia đã nguội lạnh hơn “ao nước lã”. Điều đáng suy nghĩ là, những năm gần đây, nhiều vụ kiện tranh giành đất đai, chia di sản thừa kế ngày càng xuất hiện nhiều hơn.