Cho đến bây giờ, người dân Quảng Bình vẫn nhớ như in những ngày tháng 10/2020, khi liên tiếp hai đợt mưa lũ nhấn chìm các tỉnh miền Trung trong biển nước cùng những trận sạt lở núi kinh hoàng. Đó cũng là những ngày kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV chuẩn bị khai mạc. Lúc này, Thiếu tướng Nguyễn Văn Man, Phó Tư lệnh Quân khu 4, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình vừa chuẩn bị cho kỳ họp, vừa theo dõi tình hình mưa lũ để kịp thời cứu hộ, cứu nạn. Và khi 17 công nhân gặp nạn tại Nhà máy thủy điện Rào Trăng 3 (Thừa Thiên-Huế), đại biểu Nguyễn Văn Man đã dẫn đầu đoàn công tác tiến về phía Rào Trăng, nơi có những công nhân gặp nạn đang chờ ứng cứu!

 

Và đó cũng là “trận đánh” cuối cùng của người lính, người đại biểu của nhân dân, Thiếu tướng Nguyễn Văn Man. Đêm 13/10/2020, trong cơn mưa rừng xối xả, ông cùng 20 thành viên đoàn công tác nghỉ lại ở trạm kiểm lâm ven đường. Và Thiếu tướng, ĐBQH Nguyễn Văn Man cùng 12 đồng đội đã hy sinh trong trận sạt lở núi. Những giây phút cuối, có lẽ trong lòng ông vẫn là những kịch bản, phương án cứu hộ nhân dân như nhiều năm ở cương vị của mình, ông đã từng quen! Sự hy sinh của Thiếu tướng, ĐBQH Nguyễn Văn Man và những người lính quả cảm đã để lại trong lòng nhân dân nỗi tiếc thương vô hạn nhưng cũng lấp lánh niềm cảm phục, tự hào. Họ đã sống, chiến đấu, quên mình vì nhân dân, tỏa sáng phẩm chất của người lính Cụ Hồ và với cá nhân Thiếu tướng, ĐBQH Nguyễn Văn Man, đó còn là trọng trách cao cả của người đại biểu nhân dân!

 

 

Cũng những ngày mưa lũ tháng 10 không bao giờ quên ấy, có hai người lính, những người con ưu tú của quê hương Quảng Bình đã ngã xuống trong khi cứu nhân dân giữa cơn lũ dữ. Đó là thượng úy Lê Hải Đức (SN 1989, xã Lộc Ninh, TP. Đồng Hới), Trợ lý Kế hoạch, Phòng Tham mưu-Kế hoạch và trung sĩ Phạm Văn Thái (SN 1999, phường Hải Thành, TP. Đồng Hới), chiến sĩ, Phòng Tham mưu-Kế hoạch, Đoàn 337, Quân khu 4.

 

Thượng úy Lê Hải Đức ra đi để lại người vợ trẻ và con gái hai tuổi. Mẹ của liệt sỹ Lê Hải Đức, bà Phan Thị Hanh tưởng chừng như gục ngã khi tin dữ bay về. Nhìn cháu nội, bà càng xót xa hơn khi nhớ lại tuổi thơ của chính mình bởi bố của bà cũng là liệt sỹ và hy sinh vào năm bà lên hai. Bây giờ, người con trai duy nhất của bà cũng ra đi và để lại con gái bé bỏng!

 

Còn liệt sỹ Phạm Văn Thái, chàng trai vừa tròn 20 tuổi cũng là người con trai duy nhất của gia đình. Bố và chị gái đau yếu, mẹ phải làm thuê làm mướn để chăm sóc cả nhà, Thái là niềm hy vọng lớn lao của cả gia đình. Giữa cơn mưa tầm tã, di ảnh liệt sỹ nhòa trong nước mắt. Không chỉ người thân của Phạm Văn Thái, mà bà con xóm giềng, những người quen và không quen, tất thảy đều cảm phục, yêu quý và tiếc thương chàng trai trẻ đã hy sinh vì nhân dân!

 

Cũng vào một ngày tháng 10/2022, Hà Đình Phương, cán bộ Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu-Khe Nước Trong, người giữ rừng tận tụy đã vĩnh viễn nằm lại giữa cánh rừng trong khi đi tuần tra giữa ngày mưa lũ. Anh ra đi khi người vợ trẻ đang lâm trọng bệnh và hai con gái còn rất bé. Nỗi đau của người bạn đời, mẹ già và hai con gái côi cút dường như không bút nào tả xiết!

 

Trước những tấm gương quả cảm và sự hy sinh cao đẹp đó, ngay trong những ngày mưa lũ, Đoàn ĐBQH tỉnh đã đến tận từng gia đình để thăm hỏi, động viên và chia sẻ nỗi buồn. Không có sự hy sinh nào là không xót xa, không có sự mất mát nào là không đớn đau, nhưng sự quan tâm, đồng cảm và sẻ chia kịp thời của các tổ chức, cá nhân, trong đó có các ĐBQH, đã giúp thân nhân các liệt sỹ và gia đình anh Hà Đình Phương dịu bớt nỗi đau…

Đại biểu Nguyễn Minh Tâm, Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh là người nhiều lần thăm hỏi các gia đình và trao những món quà của đoàn cho thân nhân. Trước khi là Phó trưởng đoàn chuyên trách, chị là Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh.

Có lẽ vị trí công tác cùng trái tim nhạy cảm của người phụ nữ đã giúp chị thấu hiểu và đau đáu với những mất mát không gì bù đắp được của các gia đình. Thế nên không chỉ là sự sẻ chia vào thời điểm đó, mà trong suốt hành trình, cá nhân chị và các ĐBQH luôn lắng nghe, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, đồng hành, chia sẻ khó khăn cùng thân nhân, giúp họ vững lòng hơn khi mất đi điểm tựa tin cậy, ấm áp!

 

Ngày 15/12/2022, tại phiên tiếp công dân của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Vũ Đại Thắng, chị Lưu Thị Như Tình (phường Nam Lý, TP. Đồng Hới) đã trình bày về việc chồng chị là thiếu tá Trần Minh Lợi, Đồn Biên phòng Làng Mô đã hy sinh trong khi làm nhiệm vụ tại xã Trường Sơn (Quảng Ninh), là địa bàn có điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn vào ngày 5/3/2018. Song đến thời điểm tháng 12/2022, việc xem xét, công nhận liệt sỹ đối với quân nhân Trần Minh Lợi vẫn chưa giải quyết xong. Sự chậm trễ này đã ảnh hưởng đến tình cảm và quyền lợi của gia đình quân nhân Trần Minh Lợi.

 

Thấu hiểu nỗi đau và niềm mong mỏi của gia đình, ngày 21/12/2022, Đoàn ĐBQH tỉnh đã có văn bản số 174 gửi Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội về việc công nhận liệt sỹ và cấp bằng “Tổ quốc ghi công” đối với quân nhân Trần Minh Lợi. Rất nhanh sau đó, vào ngày 4/1/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 02/QĐ-TTg về việc cấp bằng “Tổ quốc ghi công”, trong đó có 24 liệt sỹ thuộc lực lượng Bộ đội Biên phòng (BĐBP). Cùng với trường hợp liệt sỹ là Trần Minh Lợi còn có liệt sỹ Dương Xuân Hải (xã Đức Trạch, Bố Trạch), hy sinh vào ngày 6/6/2020.

 

Trong niềm xúc động, chị Lưu Thị Như Tình bày tỏ lòng cảm ơn chân thành đến các ĐBQH bởi sự quan tâm, đồng hành, chia sẻ rất kịp thời và hiệu quả đối với gia đình chị. Ngày 13/1/2023, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đã trang trọng tổ chức lễ công bố quyết định, trao bằng “Tổ quốc ghi công” cho liệt sỹ Trần Minh Lợi và Dương Xuân Hải sau những ngày dài mong mỏi.

 

Sau những mất mát, đau thương, sự nỗ lực, đồng cảm, yêu thương của các tổ chức, cá nhân, trong đó có Đoàn ĐBQH tỉnh và các ĐBQH đã mang lại sự ấm áp cho những người ở lại. Nhưng với trách nhiệm của người đại biểu nhân dân, các ĐBQH không chỉ dừng lại ở sự sẻ chia, quan tâm đến cuộc sống thường nhật của thân nhân các liệt sỹ và những người quên mình vì cộng đồng, mà xa hơn là sự kiên trì theo đuổi mục tiêu sửa đổi quy định đối với người có công để phù hợp với giai đoạn mới, ghi nhận sự cống hiến xứng đáng của các cá nhân.

 

Đó là hành trình đề nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét tặng danh hiệu “Bà mẹ Việt Nam anh hùng” cho bà Phan Thị Hanh, người có bố đẻ là liệt sỹ và con trai duy nhất cũng là liệt sỹ (trung úy Lê Hải Đức). Theo đó, căn cứ Pháp lệnh của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Nghị định của Chính phủ thì bà Phan Thị Hanh không thuộc diện xét tặng danh hiệu “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”. Tuy nhiên qua xem xét, Đoàn ĐBQH tỉnh nhận thấy đây là trường hợp rất đặc biệt khi bản thân bà Hanh là người có bố đẻ và con trai duy nhất là liệt sỹ. Với chủ trương, chính sách về dân số giai đoạn hiện nay, mỗi gia đình chỉ có 1 đến 2 con thì việc một người con hy sinh trong thời bình là nỗi mất mát rất lớn, không gì bù đắp nổi và cần được tri ân xứng đáng.

 

Tại kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV, đại biểu Nguyễn Minh Tâm đã phát biểu về nội dung này. Tiếp đó, Đoàn ĐBQH tỉnh cũng đã có văn bản kính gửi Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội và Thủ tướng Chính phủ đề nghị xét tặng danh hiệu “Bà mẹ Việt Nam anh hùng” cho bà Phan Thị Hanh. Trên cơ sở trường hợp cụ thể của bà Hanh, Đoàn ĐBQH tỉnh đề nghị bổ sung tiêu chuẩn “Bản thân là con của liệt sỹ và có con là liệt sỹ” vào đối tượng được xét tặng hoặc truy tặng danh hiệu “Bà mẹ Việt Nam anh hùng” và mong muốn Quốc hội sẽ có sự xem xét, điều chỉnh pháp luật về người có công để có thể có thể san sẻ, xoa dịu nỗi đau của thân nhân liệt sỹ cho những trường hợp như bà Hanh.

 

Ghi nhớ lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, mỗi một ĐBQH, trong đó có Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình, đã không ngừng nỗ lực, quên mình vì quyền lợi của nhân dân. Sự hy sinh và cống hiến của họ được đất nước, cử tri, nhân dân tri ân, yêu quý, tự hào, xứng đáng với vai trò, vị thế người đại biểu của nhân dân và sự tin tưởng, kỳ vọng của Chủ tịch Hồ Chí Minh.