Tiếp xúc, trò chuyện với Hoàng Việt Anh, chúng tôi ấn tượng về chàng trai thế hệ 10X năng động. Nhìn dáng vẻ bề ngoài của chàng thanh niên này nhiều người liên tưởng đến 1 nam sinh hay một ca sĩ của dòng nhạc hiện đại. Ít ai ngờ rằng, Hoàng Việt Anh lại là một nghệ nhân dân gian đang sinh hoạt tại Câu lạc bộ (CLB) Đàn, hát dân ca Minh Hóa, hội viên Hội Di sản Văn hóa Việt Nam. 

Nói về việc “bén duyên” với nghệ thuật truyền thống, Hoàng Việt Anh cho biết: "Em thích nghe dân ca Minh Hóa từ nhỏ nên thường đòi bà ngoại hát cho nghe. Ai ngờ càng nghe càng “say” và rồi các làn điệu dân ca mộc mạc của quê hương đã trở thành một phần trong cuộc sống của em”.

Hoàng Việt Anh kể: Em quê gốc ở xã Quảng Tiên (TX. Ba Đồn) nhưng cả gia đình sống, lập nghiệp ở quê ngoại (xã Xuân Hóa, Minh Hóa). Từ nhỏ do mẹ đi dạy xa nhà, bố bận công việc nên em được bà ngoại chăm sóc, nuôi dưỡng. Tuổi thơ của em được “tắm” trong lời ru của bà nên “ngấm” và yêu dân ca từ nhỏ. Khi đã biết nói, rồi biết hát, những câu hát đầu tiên của em là hát ru bắt chước từ bà ngoại. Thấy em yêu thích dân ca, bà ngoại dành nhiều thời gian để tập hát cho em. Ban đầu là những bài hát ru, rồi đến các làn điệu đúm, ví, hò thuốc cá… Dần dần em thuộc rất nhiều làn điệu cổ và hát được tất cả các thể loại dân ca Minh Hóa.  

Với Hoàng Việt Anh, bà ngoại là nghệ nhân lớn. Bà không đứng trên sân khấu nhưng lại là kho tư liệu lớn về dân ca Minh Hóa. Buồn hay vui bà đều gửi gắm trong các làn điệu dân ca để rồi từng câu hát cứ đọng lại trong lòng, khơi dậy trong em tình yêu đặc biệt đối với dân ca Minh Hóa, nhất là thể loại hát ru.

 

“Giờ đây, mỗi lần nghe em hát, bà ngoại em vui lắm. Thỉnh thoảng, em lại ôm đàn và đàn cho bà hát. Hai bà cháu luôn hòa mình trong từng giai điệu cổ và cùng chia sẻ cho nhau nghe về niềm đam mê dân ca của mình”, Hoàng Việt Anh tâm sự.

 

 

Khi đã có nền tảng về các làn điệu dân ca của quê nhà, Hoàng Việt Anh muốn nghiên cứu sâu hơn về văn hóa truyền thống nên đã tìm đến các nghệ nhân gạo cội ở Minh Hóa để học hát.

 

Nghệ nhân Đinh Thị Phương Đống cho hay: “Việt Anh rất chăm học. Trong những ngày tôi bị tai nạn không thể đi lại được phải nằm ở nhà, Việt Anh thường đến nhà tôi để cùng tôi trò chuyện và học hát. Ngày ngày, hai bà cháu lại say sưa với những câu dân ca. Nhờ thế đã giúp tôi tạm quên đi hoàn cảnh của bản thân, sống vui hơn mỗi ngày…”.

 

Trong những năm tháng còn ngồi trên ghế nhà trường, Hoàng Việt Anh đã tìm đến các nghệ nhân am hiểu về văn hóa truyền thống để tìm hiểu về nghệ thuật hát sắc bùa, một trong những nét văn hóa đặc sắc của người dân Minh Hóa. Em say sưa tập hát để rồi trở thành giọng chính khi thể hiện các làn điệu sắc bùa cổ và cùng các bậc cao niên trong làng đi hát sắc bùa chúc Tết bà con nhân dịp đón năm mới. Em cũng luôn có mặt trong các chương trình biểu diễn sắc bùa và văn nghệ dân gian do huyện, tỉnh tổ chức.

 

Nặng lòng với dân ca, những năm còn học bậc THPT, Hoàng Việt Anh đã đứng ra thành lập CLB Dân ca trẻ xã Xuân Hóa, tập hợp được nhiều học sinh các độ tuổi tham gia và trực tiếp truyền dạy dân ca cho các thành viên trong CLB. Dưới sự dìu dắt của các nghệ nhân đi trước, CLB đã xây dựng được một số chương trình biểu diễn ấn tượng. Song CLB không tồn tại được lâu vì kết thúc bậc học THPT, Việt Anh thi đỗ và theo học đại học trong khi chưa tìm được người đủ tâm huyết để tiếp tục tổ chức các hoạt động của CLB.

Hoàng Việt Anh còn tham gia và tạo ấn tượng tại liên hoan dân ca Huế, liên hoan dân ca các tỉnh phía Nam… và cùng với các thành viên trong CLB Đàn, hát dân ca Minh Hóa tham gia Ngày hội văn hóa, thể thao các dân tộc tỉnh Quảng Bình và đoạt giải A tiết mục “Tổ khúc dân ca Minh Hóa”.

Những năm tháng là sinh viên, Hoàng Việt Anh còn tìm đến Học viện Âm nhạc Huế xin được học thêm đàn bầu và tìm hiểu nhạc cụ truyền thống. Thấy một cậu thanh niên miền núi đam mê dân ca, nhạc cổ, các thầy giáo đã nhiệt tình truyền dạy miễn phí cho em bộ môn đàn bầu. Thành công với đàn bầu, em lại tiếp tục tự tìm tòi, học hỏi và sử dụng được các nhạc cụ khác, như: Sáo, nhị và nhất là đàn ống Minh Hóa. Em còn tự đi tìm nguyên liệu (cây nứa trong khe suối và các loại vật liệu từ thiên nhiên) rồi tự chế ra cây đàn ống và gắn bó với với nhạc cụ này. 

Việt Anh còn có niềm đam mê khác là nghiên cứu, sưu tầm cổ vật (mâm, chén, bát, dĩa…). Cứ một mình xách ba lô lên và đi, Hoàng Việt Anh rong ruổi khắp các bản làng xa xôi của huyện tìm cổ vật để lưu giữ và hiến tặng cho phòng truyền thống của huyện, Bảo tàng Tổng hợp tỉnh…