Cân bằng lợi ích các chủ thể trong quan hệ đất đai
- 07:37 | Chủ Nhật, 14/04/2024
(QBĐT) - Qua 9 lần sửa đổi, bổ sung, Luật Đất đai 2024 đã thể chế hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng về quản lý và sử dụng đất đai; bảo đảm kế thừa, ổn định, phát triển hệ thống pháp luật đất đai; sửa đổi, bổ sung các quy định chưa phù hợp với thực tiễn. Luật Đất đai 2024 với rất nhiều điểm mới, sau khi có hiệu lực sẽ cân bằng lợi ích các chủ thể trong quan hệ đất đai; thiết lập hệ thống quản lý đất đai hiện đại, minh bạch, hiệu quả; đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số, nâng cao chỉ số tiếp cận đất đai; phát huy dân chủ, hạn chế tình trạng khiếu kiện về đất đai...
Đơn giản điều kiện chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở
* Ông Phạm Trung Đông, Chủ tịch UBND huyện Quảng Ninh
Một trong những điểm mới của Luật Đất đai 2024 là tạo hành lang pháp lý thống nhất để giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất (SDĐ) đối với hộ gia đình, cá nhân, thủ tục chuyển đổi đơn giản hóa, người dân thuận lợi hơn trong thực hiện.
Theo đó, Luật Đất đai 2024 quy định: “Căn cứ cho phép chuyển mục đích SDĐ nông nghiệp trong khu dân cư, đất nông nghiệp trong cùng thửa đất có đất ở sang đất ở hoặc chuyển mục đích sử dụng các loại đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở đối với hộ gia đình, cá nhân là quy hoạch SDĐ cấp huyện hoặc quy hoạch chung hoặc quy hoạch phân khu theo quy định của pháp luật về quy hoạch đô thị đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt”.
Như vậy, căn cứ cho phép chuyển mục đích SDĐ nông nghiệp thành đất ở là quy hoạch SDĐ cấp huyện thay vì kế hoạch SDĐ cấp huyện hàng năm. Đây là điểm mới so với Luật Đất đai 2013. Điều 62, Luật Đất đai 2024 quy định thời kỳ quy hoạch SDĐ cấp huyện là 10 năm. Tầm nhìn quy hoạch SDĐ cấp huyện là 20 năm; kế hoạch SDĐ hàng năm cấp huyện được lập hàng năm.
 |
Theo Điều 9, Luật Đất đai 2024 thì pháp luật không phân loại đất vườn vào nhóm đất nào, tuy nhiên dựa vào mục đích SDĐ có thể hiểu đất vườn là đất trồng cây hàng năm hoặc đất trồng cây lâu năm (thuộc nhóm đất nông nghiệp). Nhóm đất nông nghiệp bao gồm các loại đất: Đất trồng cây hàng năm, gồm đất trồng lúa và đất trồng cây hàng năm khác; đất trồng cây lâu năm; đất lâm nghiệp, gồm đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất; đất nuôi trồng thủy sản; đất chăn nuôi tập trung; đất làm muối; đất nông nghiệp khác.
Tại huyện Quảng Ninh, nhu cầu chuyển đất vườn sang đất ở là nhu cầu phổ biến của người dân. Trước đây, thủ tục chuyển đổi khá rườm rà, người dân phải đăng ký trước kế hoạch SDĐ của mình, sau đó các cơ quan chức năng đối chiếu xem có phù hợp với kế hoạch SDĐ hàng năm của huyện hay chưa. Nếu chưa phù hợp, bắt buộc người dân phải chờ đợi. Khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, để chuyển sang đất ở thì hộ gia đình, cá nhân chỉ cần sự đồng ý của UBND huyện và phải nộp tiền SDĐ. UBND huyện là cơ quan quyết định cho hộ gia đình, cá nhân chuyển mục đích SDĐ sau khi nhận được đơn và thửa đất xin chuyển thuộc khu vực được phép chuyển đổi phù hợp với quy hoạch, kế hoạch SDĐ hàng năm.
Căn cứ theo quy định, UBND huyện Quảng Ninh sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu chuyển đất nông nghiệp (trong đó có đất vườn) sang đất ở khi đủ hai điều kiện: Phù hợp quy hoạch SDĐ của cấp huyện cho phép chuyển sang đất ở và có đơn xin chuyển mục đích SDĐ.
Thực hiện tài chính, xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường
* Ông Nguyễn Xuân Tuyến, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Luật gia tỉnh
Luật Đất đai 2024 bãi bỏ quy định về khung giá đất của Chính phủ; quy định cụ thể nguyên tắc, căn cứ, phương pháp định giá đất; quy định bảng giá đất xây dựng hàng năm và bảng giá đất lần đầu được công bố và áp dụng từ ngày 1/1/2026, điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất từ ngày 1/1 của năm tiếp theo; xây dựng bảng giá đất theo vùng giá trị, thửa đất chuẩn đối với khu vực có bản đồ địa chính số và cơ sở dữ liệu giá đất. Khi Luật Đất đai 2024 chính thức triển khai vào cuộc sống thì chính sách tài chính về đất đai và xác định giá đất được áp dụng theo nguyên tắc thị trường.
Luật Đất đai 2024 quy định cụ thể thời điểm xác định giá đất, thời điểm tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với từng trường hợp giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, chuyển hình thức sử dụng đất điều chỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất mà làm thay đổi diện tích, mục đích sử dụng đất, thời hạn sử dụng đất. Đồng thời, quy định rõ UBND có thẩm quyền phải ban hành quyết định giá đất cụ thể trong thời gian không quá 180 ngày kể từ thời điểm xác định giá đất. Đối với trường hợp áp dụng giá đất trong bảng giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì UBND cấp có thẩm quyền phải ghi giá đất trong quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, điều chỉnh thời hạn sử dụng đất, chuyển hình thức sử dụng đất (Điều 155).
 |
Phân cấp thẩm quyền quyết định giá đất cụ thể cho Chủ tịch UBND cấp huyện quyết định giá đất cụ thể đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, điều chỉnh thời hạn sử dụng đất (Điều 160).
Quy định mở rộng thành phần Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể, ngoài các cơ quan chuyên môn trực thuộc UBND, có thể mời đại diện tổ chức tư vấn xác định giá đất, chuyên gia về giá đất tham gia là thành viên Hội đồng, Ủy ban MTTQVN cùng cấp và các tổ chức chính trị-xã hội khác tham gia nhằm bảo đảm tính độc lập, khách quan trong quá trình định giá (Điều 161).
Minh bạch, trách nhiệm trong phối hợp, thực hiện thủ tục hành chính về lĩnh vực đất đai
* Ông Nguyễn Đức Chính, công chức Địa chính-Xây dựng phường Bắc Lý, TP. Đồng Hới
Khoản 1, Điều 223, Luật Đất đai 2024 quy định rõ 10 thủ tục hành chính (TTHC) về đất đai bao gồm: Thủ tục thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, điều chỉnh thời hạn sử dụng đất; thủ tục đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất; thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; thủ tục đính chính, thu hồi, hủy giấy chứng nhận đã cấp; thủ tục thực hiện các quyền của người sử dụng đất; thủ tục tách thửa đất, hợp thửa đất; thủ tục cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc, cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất; thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai, giải quyết tranh chấp đất đai tại cơ quan hành chính; thủ tục xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai; thủ tục cung cấp thông tin, dữ liệu đất đai; thủ tục hành chính khác về đất đai.
 |
Với 10 TTHC về đất đai, Luật Đất đai 2024 nhấn mạnh việc tôn trọng các nguyên tắc cơ bản quá trình thực hiện các TTHC về đất đai như: Bảo đảm sự bình đẳng, khách quan, công khai, minh bạch và có sự phối hợp chặt chẽ, kịp thời, chính xác giữa các cơ quan liên quan khi giải quyết các TTHC; bảo đảm phương thức thực hiện đơn giản, dễ hiểu, dễ thực hiện, tiết kiệm thời gian, chi phí, công sức của tổ chức, cá nhân và cơ quan chức năng; tổ chức, cá nhân yêu cầu thực hiện TTHC về đất đai chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực của nội dung kê khai và các giấy tờ trong hồ sơ về đất đai đã nộp; TTHC về đất đai được thực hiện bằng hình thức trực tiếp, qua hệ thống bưu chính hoặc trên môi trường điện tử đều có giá trị pháp lý như nhau; cơ quan giải quyết TTHC về đất đai chịu trách nhiệm thực hiện đúng thẩm quyền và thời gian theo quy định pháp luật.
Để tăng cường sự minh bạch, cũng như tạo thuận lợi cho tổ chức, cá nhân khi thực hiện các TTHC về đất đai, Luật Đất đai 2024 còn quy định cụ thể việc công bố, công khai TTHC về đất đai, gồm: Cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả; cơ quan giải quyết TTHC; đối tượng thực hiện TTHC; thời gian giải quyết đối với từng TTHC; thành phần, số lượng hồ sơ đối với từng TTHC; quy trình và trách nhiệm giải quyết từng TTHC; nghĩa vụ tài chính, phí và lệ phí phải nộp đối với từng TTHC; nội dung khác của TTHC...
Việc công khai các nội dung TTHC về đất đai thực hiện bằng hình thức niêm yết thường xuyên tại trụ sở cơ quan tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả từ Trung ương đến địa phương; đăng trên Cổng dịch vụ công quốc gia và cổng dịch vụ công cấp bộ, cấp tỉnh, trang thông tin điện tử UBND cấp huyện, xã, phường, thị trấn.
Nhờ quy định cụ thể từng thủ tục, nguyên tắc áp dụng, phương thức công khai cũng như phân định rõ trách nhiệm đến từng cơ quan, chủ thể liên quan trong thực hiện TTHC về đất đai, Luật Đất đai 2024 góp phần tăng cường tính minh bạch, nâng cao trách nhiệm đội ngũ cán bộ, công chức, các cơ quan nhà nước. Qua đó, giúp giảm thiểu thời gian, chi phí cho người dân.
Nhóm PV Phòng Ban đọc-Tư liệu
tin liên quan
"Định danh" sổ đỏ, sổ hồng
(QBĐT) - Luật Đất đai 2024 được Quốc hội khóa XV, kỳ họp bất thường lần thứ 5 thông qua ngày 18/1/2024, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025 với rất nhiều điểm mới. Một trong những điểm mới đó là xác định chính xác tên gọi sổ đỏ, sổ hồng và bãi bỏ việc cấp đất cho hộ gia đình.
Tạm giữ lô hàng hóa vi phạm trị giá hơn 500 triệu đồng
(QBĐT) - Ngày 13/4, ông Vũ Quang Thắng, Cục trưởng Cục Quản lý thị trường (QLTT) tỉnh Quảng Bình cho biết: Đội QLTT số 2 vừa phát hiện, thu giữ 680 bao thuốc lá điếu nhập lậu và một số hàng hóa gồm màn hình ti vi, máy hàn đã qua sử dụng không có hóa đơn chứng từ theo quy định.
Chuyện vụ án: Giữ mình…
(QBĐT) - Lẽ thường, nói đến hành vi tham ô tài sản, người ta thường nghĩ đến những đối tượng có chức vụ, quyền hạn. Thế nhưng, những bị cáo trong các vụ án dưới đây, vốn chỉ là những người lao động bình thường.
