(QBĐT) - Một ngày le lói nắng sau cả tuần rét mướt, anh bạn đồng nghiệp hẹn lên Cửa khẩu quốc tế Cha Lo. Tôi thật tình, tháng trước vừa đi qua cửa khẩu, lên mãi làm gì? Anh bạn bảo tháng trước là 11, còn nay là tháng chạp... Quả thật, tháng chạp, tháng áp Tết, Cha Lo đã có một gương mặt khác...
9 giờ 30 phút ngày 16-1-2013 nhằm ngày mồng 5 tháng Chạp ta, chúng tôi đã có mặt tại Cửa khẩu quốc tế Cha Lo. Chiếc xe con của Ban Quản lý Khu Kinh tế tỉnh chở anh em chúng tôi luồn lách qua những xe tải sắp hàng đôi dài mới trồi lên được trước barie trạm gác cửa khẩu của Bộ đội Biên phòng. Một Cha Lo khác lạ so với tháng trước tôi đã đi qua, mà chủ đạo là lượng người xe quá đông đúc. Tại phòng làm thủ tục nhập, hàng chục người đủ các địa phương và cả người nước ngoài đang chờ làm thủ tục.
Anh Nguyễn Trí, một nhân viên của Công ty TNHH KD và DV XNK Kim Tiến có địa chỉ ở Hà Nội đang làm thủ tục cho lô hàng nông sản, chúng tôi đã tranh thủ nói chuyện với anh. Anh Trí cho biết, doanh nghiệp anh vận tải qua lại Cửa khẩu quốc tế Cha Lo hơn 3 năm nay. Lý do anh chọn cửa khẩu này vì tuyến đường qua đây ngắn nhất trong những tuyến mà hàng hoá của anh nhập khẩu về nước. Còn về thủ tục, anh cho biết cán bộ cửa khẩu đã giải quyết nhanh cho khách hàng, thời gian chờ đợi tại cửa khẩu không đáng kể...Tuy nhiên, điều băn khoăn của Trí là cửa khẩu mới là "nơi đi" qua mà chưa thể "ở lại", bởi thiếu những dịch vụ tối thiểu, mặt khác khi lưu lượng phương tiện qua lại cửa khẩu đang tăng lên việc giải quyết thủ tục đang có những bất cập...
Bước ra khỏi phòng chờ làm thủ tục, bắt gặp cái ánh nắng khá chói chang buổi gần trưa, vùng biên cương đã ấm hẳn lên, nhưng cái lạnh của mùa đông thỉnh thoảng vẫn luồn theo những làn gió từ phía đông bắc thổi đến...Tôi chợt hiểu ra, đang đứng ở đường phân thuỷ dãy Trường Sơn, bên nắng đốt bên mưa chan... Không khí cửa khẩu thật náo nhiệt, xe đủ loại không chỉ xếp hàng dọc theo đường 12A mà đã xếp cả vào bãi chờ phía trái Quốc Môn.
 |
| Xe chờ qua cửa khẩu. |
Trước đây, khu vực này là vách núi dựng đứng sát với đường 12A, đoạn này khá chật hẹp. Chợt nghĩ, nếu không đổ xuống đây nhiều tỷ đồng trong "chiến dịch" mở rộng cửa khẩu thì lấy đâu chỗ cho xe chờ làm thủ tục " tạm trú" như hôm nay? Bên chiếc xe "khủng" mang biển số Đà Nẵng, anh Nguyễn Văn Thi lái xe cho biết, anh đi theo đoàn xe của Công ty Hoàng Đại Long, chuyên chở quặng quá cảnh qua cửa khẩu về cảng Vũng Áng. Công ty anh chuyên chở loại hàng này qua lại cửa khẩu Cha Lo hơn 4 tháng nay.
Đoàn đã cử người vào làm thủ tục và hôm nay có lẽ hơi nhiều xe qua lại cửa khẩu nên có chậm hơn mọi khi, rồi anh nhận xét phía mình làm thủ tục hơi rườm rà, phía Lào làm gọn hơn...Tôi hỏi anh gọn hơn ở khâu nào thì chuông điện thoại trong tay anh đỗ vang, đồng nghiệp anh hối lên xe qua trạm, anh chỉ vội vàng "họ chỉ một lần đóng dấu, còn ta đến 3 con dấu"... Lướt qua đoàn xe chờ làm thủ tục có thể thấy xe chở thạch cao chiếm số đông, xe chở hoa quả, hàng nông sản trong những contenơ to đùng... Phía ta sang là xe chở hàng dệt may, xe chở than bịt kín mít... Hàng chở hoa quả chủ yếu từ Thái Lan qua cầu Hữu Nghị 3 theo đường 12A qua cửa khẩu, hàng mùa này chủ yếu là xoài, măng cụt...Xen trong xe hàng là một số xe chở khách. Xe của Công ty vận tải Huy Hoàng có địa chỉ tại Đồng Hới chạy chuyến cố định Việt Lào cũng vừa từ Đồng Hới lên chở đầy khách qua cửa khẩu...
Chúng tôi cố gắng lắm mới tiếp cận được với lãnh đạo Chi cục Hải quan cửa khẩu. Anh Bùi Việt Trường, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu cho biết, đã thành lệ, sắp đến Tết Nguyên đán, trong tháng chạp lượng phương tiện, người, hàng hoá qua cửa khẩu đang đông dần lên, nhưng năm nay đông hơn mọi năm. Trong hơn chục ngày đầu năm mới 2013, số phương tiện qua lại cửa khẩu hơn 2.000 lượt, hơn 53 ngàn tấn hàng hoá, hơn 13 ngàn lượt người qua lại, kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 57 triệu USD và thu ngân sách đã hơn 4 tỷ đồng, tăng hơn so với cùng kỳ năm trước đến 50%. Đây có thể coi là tín hiệu đáng mừng của năm mới 2013.
Riêng trong ngày hôm nay, bộ phận làm thủ tục xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu đã phải giải quyết hơn 200 xe qua lại cửa khẩu với 50 tờ khai...Cũng theo anh Trường, trong năm 2012, mặc dù tình hình kinh tế khó khăn cả ta và phía bạn nhưng hoạt động qua cửa khẩu vẫn có những tăng trưởng đáng kể do cầu Hữu Nghị 3 nối Lào với Thái đã được thông xe, đường 12A đã được nâng cấp... Cửa khẩu quốc tế Cha Lo đã đạt được những con số vượt trội so với những năm trước, đó là kim ngạch xuất nhập khẩu hơn 446 triệu USD, hơn 50 ngàn lượt phương tiện, 301 ngàn lượt người qua lại cửa khẩu và thuế xuất nhập khẩu là 160 tỷ đồng...
Trở lại những vấn đề mà khách qua lại cửa khẩu đã đề cập, đặc biệt ý kiến đề nghị liên ngành cần tăng thời gian làm việc buổi trưa để làm thủ tục cho khách hàng, anh Trường cho rằng đây là yêu cầu chính đáng, trong thực tế đơn vị cũng đã thực hiện giải quyết công việc cả những lúc nghỉ, nhằm giải quyết nhanh cho khách hàng không phải chờ đợi lâu ở cửa khẩu...Còn sự quá tải và cả những bất hợp lý ở cửa khẩu thì đã rõ, không còn là chuyện mới.
Bởi vậy quy hoạch phát triển hạ tầng Cửa khẩu quốc tế Cha Lo đáp ứng với phát triển trong giai đoạn mới đã được xác lập và có những khởi động ban đầu. Chỉ có điều, địa hình ở đây quá phức tạp, núi non hiểm trở, mặt bằng chật hẹp vì vậy riêng việc tạo mặt bằng để xây dựng cơ sở hạ tầng đã mất rất nhiều thời gian. Nhưng với quyết tâm của tỉnh, sự nỗ lực rất lớn của Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh, hình hài một cửa khẩu quốc tế có tầm vóc, đồng bộ đã dần hiện lên. Đến nay việc xây dựng mặt bằng ở khu vực trung tâm đã hoàn tất trên 80% khối lượng công việc, trên hiện trường các đội xe máy của Tập đoàn Đặng Đại, Công ty XDTH Trường Thuỷ, Tiền Phong đang khẩn trương san ủi, đổ đất xây kè...
Theo ông Đinh Ngọc Quế, Phó Ban Quản lý Khu Kinh tế tỉnh phụ trách Khu Kinh tế Cha Lo, trong năm 2013 sẽ hoàn thành Quy hoạch chung xây dựng KKT cửa khẩu Cha Lo trình Thủ tướng phê duyệt; đồng thời lập quy hoạch chi tiết các khu chức năng trong KKT, trong đó tập trung một số khu vực trọng điểm như Khu trung tâm cửa khẩu, khu công nghiệp dịch vụ Bãi Dinh...Cũng trong năm 2013, sẽ triển khai xây dựng hạ tầng trung tâm KKT và nhà liên ngành, Quốc Môn ở cửa khẩu...
Văn Hoàng