Hành trình đi tìm những người lính "ăn cơm Bắc, đánh giặc Nam"
Bài 2: Hồn thiêng giữa lòng đất mẹ!
- 05:52 | Thứ Hai, 05/06/2023
(QBĐT) - Qua giới thiệu của anh Nguyễn Văn Ước, con trai liệt sỹ Nguyễn Bá Mễ, một ngày giữa tháng 5/2023, chúng tôi tiếp xúc với ông Nguyễn Văn Minh, chiến sĩ liên lạc Đại đội 9 (C9), Tiểu đoàn 6 (D6), Trung đoàn 270 (E270), Quân khu 4 . Ông Minh là người sống sót trong trận đánh ngày 17/6/1969 ở thôn Hà Trung, xã Gio Châu, huyện Gio Linh (Quảng Trị). Đến thời điểm hiện tại cũng là người cung cấp thông tin đầu tiên cho báo chí. Từ đây, diễn biến trận đánh, sự hy sinh của các liệt sỹ C9 thực sự sáng tỏ.
Sống kiên trung, chết anh hùng
Theo lời kể của ông Nguyễn Văn Minh: Trong những năm đóng quân tại Đặc khu Vĩnh Linh, “ăn cơm Bắc, đánh giặc Nam”, D6 đóng quân tại xã Vĩnh Tú, riêng C9 đóng quân ở xã Vĩnh Chấp chưa bao giờ đủ quân số vì người này hy sinh, lực lượng mới bổ sung vào. Ngày 15/6/1969, C9 được nhận thêm quân chuẩn bị cho trận đánh mới. Đêm 16/6 rạng sáng ngày 17/6/1969, đơn vị vượt sông Bến Hải, bí mật ém quân ở bờ Nam.
Khoảng 10 giờ sáng, trinh sát đại đội phát hiện lính Mỹ hành quân, triển khai trận địa tại thôn Hà Trung, xã Gio Châu (không phải đồi A1, xã Gio Quang như lời ông Trần Ngọc Hảo, nguyên Xã đội trưởng xã Gio Châu thời kỳ chống Mỹ kể lại-P.V) cách nơi ém quân của C9 khoảng 30 phút đi bộ.
 |
“Đại đội trưởng Trần Đình Thân, Đại đội phó Nguyễn Bá Mễ, Chính trị viên Nguyễn Văn Nha, Trung đội trưởng tên Bản, hai liên lạc gồm tôi và đồng chí Niên tiến hành trinh sát thực địa, lên phương án tác chiến. Đại đội chia làm 3 mũi giáp công: Mũi thứ nhất đích thân Đại đội trưởng Thân chỉ huy; mũi thứ hai Đại đội phó Mễ phụ trách và mũi thứ ba do Chính trị viên Nha, Trung đội trưởng Bản đảm nhận”-ông Nguyễn Văn Minh nhớ lại từng chi tiết của trận đánh 54 năm về trước.
“Đúng 12 giờ 15 phút, C9 áp sát trận địa mà lính Mỹ không hề hay biết. Theo phương án tác chiến, 3 mũi giáp công đồng loạt nổ súng. Thời gian nổ súng ấn định lúc 12 giờ 25 phút và kết thúc vào 12 giờ 55 phút, tức là chỉ đánh địch trong khoảng 30 phút sau đó rút lui dọc theo khe Phú Thọ về tập kết tại rừng Hà Trung. Nổ súng đúng giờ, đồng loạt, hỏa lực cấp tập, địch đang nghỉ trưa bất ngờ trở tay không kịp, thương vong rất nhiều, tháo chạy theo hướng Đông”, ông Minh kể.
“Sau trận đánh, C9 rút lui dọc khe Phú Thọ để về ém quân trong rừng Hà Trung. Tuy nhiên, trên đường rút lui thì bị lộ, địch dùng trực thăng đổ quân, phun xăng bột và lửa đốt hủy diệt chặn đường bộ đội. Trận đánh không cân sức kéo dài cho đến 16 giờ chiều ngày 17/6 nhưng lúc này chỉ toàn tiếng súng AR15, tiếng AK rất ít rồi lịm dần”.
“Sáng ngày 18/6, khi trở về tại điểm tập kết ở rừng Hà Trung, điểm quân, C9 chỉ còn khoảng 30 người. Đêm đó, tôi cùng Đại đội trưởng Trần Đình Thân đột nhập vào lại trận địa. Bộ đội hy sinh nhiều, nằm dọc hai bên bờ suối, địch thâm độc kéo lên các triền đồi xếp ngay ngắn nhưng lại cài lựu đạn phục kích ta vào lấy thi hài liệt sỹ. Hai ngày sau, theo quy định của mặt trận, chúng tôi quyết tâm vào đưa thi hài đồng đội về, nhưng đơn vị vấp phải địch phục kích, lựu đạn gài dưới các thi thể phát nổ gây thương vong đành phải quay trở ra. 10 ngày sau, Mặt trận đồng ý phương án cho đơn vị vào lại trận địa tìm cách chôn cất đồng đội tại chỗ. Ban đêm, khi địch rút quân, chúng tôi tiến hành an táng đồng đội, thi thể mọi người lúc này bị phân hủy do thời tiết mưa nắng thất thường. Quá trình an táng đồng đội diễn ra từ 23 giờ đến 5 giờ sáng hôm sau, do đêm tối nên không thể xác định được danh tính từng người”, ông Nguyễn Văn Minh ngậm ngùi!
Cũng theo trí nhớ ông Nguyễn Văn Minh, 53 liệt sỹ trong danh sách liệt sỹ C9 hy sinh ngày 17/6/1969 tại thôn Hà Trung, xã Gio Châu do Ban Chỉ huy Quân sự (CHQS) huyện Vĩnh Linh cung cấp có thể chưa đầy đủ vì khi ông “điểm danh” đồng đội thì thấy thiếu đi nhiều cái tên: Đồng chí Bình, người nổ phát súng đầu tiên tiêu diệt một tên Mỹ cũng là hiệu lệnh cho toàn đơn vị tấn công địch; đồng chí Hải, liên lạc Đại đội phó Nguyễn Bá Mễ; đồng chí Nho, liên lạc Chính trị viên đại đội Nguyễn Văn Nha...
Một tấm bia ghi danh liệt sỹ
Hòa bình lập lại, ông Nguyễn Văn Minh chuyển vào TP. Hồ Chí Minh sinh sống. Trận đánh của C9 mà ông là người trong cuộc và sự hy sinh lặng thầm của đồng đội khiến ông không phút giây an yên. “Khi tham gia trận đánh ngày 17/6/1969, tôi chỉ mới 19 tuổi. Ký ức đau thương này chắc chắn sẽ theo tôi cho đến lúc nhắm mắt xuôi tay. Vì thế, ngay từ năm 2011, tôi viết bài viết “Lời tâm sự của một cựu chiến binh” kể về trận đánh trên gửi cho Bộ CHQS, Hội Cựu chiến binh tỉnh Quảng Trị nhưng không nhận được hồi âm”, ông Nguyễn Văn Minh chia sẻ.
 |
Sau khi nghỉ hưu, ông Nguyễn Văn Minh có thời gian nhiều hơn để đi tìm đồng đội, thăm lại chiến trường xưa. Năm 2017, ông Minh về Quảng Trị dò hỏi địa danh thôn Hà Trung (hay rừng Hà Trung), xã Gio Châu, huyện Gio Linh nằm ở nơi nào... Rồi cứ thế, cứ thế... một người tìm đồng đội, hai người con liệt sỹ tìm cha đã gặp nhau.
Từ trí nhớ ông Minh, khớp nối với những tư liệu thu thập được, trận đánh của C9 cách đây 54 năm về trước, ngày 17/6/1969 dần sáng tỏ; nơi diễn ra trận đánh, khu vực bộ đội bị địch vây ráp và hy sinh cũng được xác định chính xác là khe Cây Bồng (khe Phú Thọ trước đây theo lời ông Minh-P.V), rú Cấm hiện tại thuộc thôn Hà Trung, xã Gio Châu, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị...
54 năm sau, anh Nguyễn Văn Ước đưa tôi đến thắp nén nhang tưởng nhớ tại khu vực nơi cha anh, liệt sỹ Nguyễn Bá Mễ và đồng đội ông thuộc C9 ngã xuống ngày 17/6/1969. Trận địa năm xưa ở thôn Hà Trung bây giờ “vật đổi sao dời”. Rú Cấm ngày trước là rừng cổ thụ nay thành rừng trồng keo tràm. Khe Cây Bồng hiện không còn, thay vào đó là bãi sình lầy bời bời cỏ dại.
Nguyện vọng của ông Nguyễn Văn Minh và thân nhân liệt sỹ C9 là các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương tỉnh Quảng Trị sớm có phương án tìm kiếm hài cốt liệt sỹ tại khu vực khe Cây Bồng, rú Cấm, thôn Hà Trung, xã Gio Châu. Hy vọng, sau 54 năm, hương hồn 53 liệt sỹ anh linh giữ cho thân xác họ còn nằm lại đó. Khi tìm kiếm được và cất bốc, quy tập vào nghĩa trang liệt sỹ thì lưu giữ lại ADN, giúp thân nhân liệt sỹ xác định người thân của mình.
“Còn không..., nên có một tấm bia tưởng niệm chung cho các liệt sỹ C9 ngay tại trận địa nơi họ ngã xuống. Để linh hồn đồng đội tôi luôn sát cánh bên nhau như khi cùng chung đội hình xung trận. Cho thân nhân, gia đình các liệt sỹ C9 hàng năm cứ đến ngày 17/6 có nơi thắp hương tưởng nhớ”, ông Nguyễn Văn Minh day dứt.
|
Bằng nỗ lực không mệt mỏi, từ năm 2011 đến nay, ông Nguyễn Văn Minh đã kết nối, liên hệ được với gần 50 thân nhân liệt sỹ C9, D6, E270. Được sự đồng thuận của UBND huyện Gio Linh tại Văn bản số 703/UBND-NC, ngày 19/5/2023 về việc tổ chức lễ giỗ chung các liệt sỹ hy sinh ngày 17/6/1969 tại thôn Hà Trung, xã Gio Châu, đúng vào ngày 17/6/2023 này, thân nhân, đồng đội liệt sỹ C9 lần đầu tiên sẽ hội ngộ cùng nhau tổ chức lễ giỗ chung cho những người đã khuất ngay tại nơi họ ngã xuống.
Văn bản số 703/UBND-NC nhấn mạnh: Lễ giỗ chung cho các liệt sỹ hy sinh ngày 17/6/1969 nhằm chia sẻ những đau thương, mất mát cùng thân nhân gia đình các liệt sỹ đã anh dũng chiến đấu, hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước hiện đang yên nghỉ trên mảnh đất Gio Linh, Quảng Trị anh hùng.
|
Ngô Thanh Long
tin liên quan
Bài 1: Mưu sinh nơi cửa sông
(QBĐT) - Nơi cửa sông, những phận người vẫn sấp ngửa mưu sinh bất kể nắng mưa của trời, chật vật của đời. Với họ, nơi chốn này là tất cả những buồn vui, sướng khổ, là bao hy vọng đổi đời sau những tháng ngày nổi nênh cùng con nước.
Trong "ánh chớp lửa đạn"
(QBĐT) - "Việt Nam trong ánh chớp lửa đạn" là cuốn sách ảnh của nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh, liệt sỹ Lương Nghĩa Dũng do NXB Thông tấn ấn hành.
"Lênh đênh" những con tàu 67
(QBĐT) - Nghị định số 67/2014/NĐ-CP, ngày 7/7/2014 của Chính phủ về một số chính sách phát triển thủy sản (gọi tắt là Nghị định 67) được xem là bước đột phá đối với ngành thủy sản, hướng đến mục tiêu hiện đại hóa đội tàu đánh bắt xa bờ. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, đội tàu 67 (cách gọi những tàu cá đóng theo chính sách hỗ trợ của Nghị định 67) cả nước nói chung cũng như trên địa bàn huyện Bố Trạch nói riêng hiện đang gặp nhiều khó khăn.
