Với chủ đề “Tham gia tư vấn và khám sức khỏe (KSK) trước khi kết hôn vì hạnh phúc gia đình, vì tương lai đất nước”, Tháng hành động quốc gia về dân số và Ngày Dân số Việt Nam năm 2023 tập trung hướng tới chăm sóc, đầu tư cho sức khỏe nói chung và sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục nói riêng cho đối tượng vị thành niên (VTN), nhất là thanh niên (TN), những người đang ở độ tuổi chuẩn bị kết hôn. Qua đó, phát hiện, phòng ngừa và hướng dẫn điều trị sớm một số bệnh có thể làm ảnh hưởng đến vấn đề tình dục, mang thai, sinh đẻ về sau, bảo đảm cho họ những điều kiện cơ bản về sức khỏe để bước vào cuộc sống mới với nhiều trọng trách mới.

 

Theo ước tính của WHO, mỗi năm có khoảng 240.000 trẻ sơ sinh tử vong trên toàn thế giới trong vòng 28 ngày sau sinh do dị tật bẩm sinh. Theo thông tin từ Bộ Y tế, mỗi năm ở Việt Nam có khoảng hơn 40.000 trẻ bị dị tật bẩm sinh. Trước những con số đáng báo động về tỷ lệ trẻ sinh ra mắc dị tật bẩm sinh, theo các chuyên gia y tế, việc chú trọng đến KSKTHN giúp các cặp đôi sinh ra những đứa trẻ khỏe mạnh, bởi nhiều dị tật bẩm sinh hay bệnh tật của con cái có thể là do di truyền từ bố mẹ.

 

Tiền hôn nhân là giai đoạn từ lúc một người bắt đầu có khả năng sinh sản đến khi kết hôn, bao gồm cả trẻ VTN khi đã bắt đầu có khả năng sinh sản, cho đến những người lớn tuổi hơn (thậm chí 30-40 tuổi) mà chưa từng kết hôn.

 

Đây là những đối tượng cần được quan tâm đến các vấn đề thuộc nội dung chăm sóc sức khỏe tiền hôn nhân. Thực tế hiện nay, các cặp đôi thường chỉ bắt đầu đi KSKTHN khi chuẩn bị kết hôn. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể đi khám sớm hơn để sàng lọc các vấn đề sức khỏe. Theo các chuyên gia y tế khuyến cáo, tốt nhất nên đi KSKTHN tối thiểu là 3-6 tháng trước khi kết hôn để có nhiều thời gian chuẩn bị hơn.

KSKTHN bao gồm một số hạng mục, thuộc 2 nhóm: KSK tổng quát và KSK sinh sản. Không như nhiều người vẫn nghĩ rằng, KSKTHN chỉ là KSK sinh sản. Thực tế, KSKTHN cho các cặp đôi phải bao gồm cả kiểm tra sức khỏe tổng quát, nếu gặp phải bất kỳ vấn đề hay bệnh lý của cơ thể, thì cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng cũng như chất lượng sinh sản, hoặc khiến việc mang thai trở nên khó khăn, vất vả hơn, sức khỏe thai nhi cũng cần được quan tâm nhiều hơn.

 

Một số kiểm tra sức khỏe tổng quát thường được áp dụng là: Kiểm tra sức khỏe chung (mạch huyết áp, cân nặng, chiều cao, thị lực, siêu âm bụng...), một số xét nghiệm (đường huyết, công thức máu, X-quang ngực phẳng, điện tâm đồ…); khám bệnh lây nhiễm qua đường tình dục (lậu, giang mai, HIV, sùi mào gà, nấm...); xem xét tiền sử bệnh của cả vợ và chồng, bệnh sử gia đình, bệnh về rối loạn tâm thần, bệnh truyền nhiễm.

 

Còn KSK sinh sản bao gồm khám cho nữ giới và nam giới. Khám cho nữ giới bao gồm: Soi tử cung, kiểm tra vòi trứng, siêu âm tuyến vú, kiểm tra hormone sinh dục. KSK cho nam giới bao gồm: Xét nghiệm tinh dịch đồ, xét nghiệm dịch niệu đạo, nội tiết tố sinh dục. Cho cả nam và nữ: Kiểm tra và phát hiện những bệnh lý di truyền của bản thân, sàng lọc di truyền giúp dự phòng các bệnh lý, dị tật bẩm sinh cho đứa con tương lai.

 

Thực hiện tư vấn và KSK trước khi kết hôn mang lại rất nhiều lợi ích không chỉ cho cá nhân mà còn vì hạnh phúc gia đình và vì tương lai đất nước. Việc kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân không chỉ giúp các bạn trẻ hiểu rõ tình trạng của nhau để “cân nhắc” việc ăn đời ở kiếp mà còn giúp hiểu biết để chăm sóc nhau tốt hơn trong cuộc sống sau này, giúp nhau phòng tránh, chữa trị kịp thời với những căn bệnh lây qua đường tình dục…

 

Đồng thời giúp đánh giá sức khỏe một cách tổng quát, phát hiện những bệnh lý truyền nhiễm như viêm gan B, HIV, những bệnh lây truyền qua đường tình dục, kiểm tra và phát hiện những bệnh lý do di truyền, tầm soát và phát hiện bệnh lý liên quan đến vấn đề sinh sản. Bên cạnh đó dự phòng các bệnh lý, dị tật bẩm sinh cho đứa con tương lai, chuẩn bị cho người phụ nữ có điều kiện sức khỏe để mang thai, sinh đẻ an toàn, tránh tình trạng mang thai ngoài ý muốn, nạo phá thai không an toàn và thực hiện sinh đẻ có kế hoạch một cách hiệu quả nhất.

 

Những năm gần đây, Chi cục Dân số-Kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) tỉnh đã triển khai các hoạt động về nâng cao chất lượng dân số, trong đó có mô hình “Dịch vụ tư vấn, KSK trước khi kết hôn”. Năm 2023, toàn tỉnh đã tổ chức được 71 hội nghị chuyên đề về sức khỏe sinh sản cho VTN/TN tại các trường THPT và THCS và các xã, phường, thị trấn, thu hút trên 9.373 lượt VTN/TN tham dự. Trung tâm y tế các huyện, thị xã, thành phố đã phối hợp với bệnh viện đa khoa và các đơn vị y tế trên địa bàn tổ chức KSKTHN cho 2.854 em VTN/TN. Đồng thời tổ chức các lớp tập huấn cung cấp kiến thức, nâng cao năng lực và kỹ năng tư vấn, KSKTHN cho viên chức và cộng tác viên dân số. Tuy nhiên, đây vẫn là một trong số ít nội dung mà tỉnh ta chưa đạt chỉ tiêu đề ra.

 

Vẫn còn đó nhiều khó khăn, hạn chế khách quan và chủ quan cần sự tập trung lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền, sự vào cuộc của các ban, ngành, đoàn thể và nhất là sự tập trung, quyết liệt thực hiện của đội ngũ làm y tế và dân số nhằm cải thiện, nâng cao tỷ lệ nam, nữ TN được tư vấn, KSK trước khi kết hôn nhằm bảo đảm mục tiêu, chỉ tiêu về công tác nâng cao chất lượng dân số nói chung và dịch vụ tư vấn, KSK trước khi kết hôn nói riêng, góp phần không nhỏ vào công tác dân số và phát triển của tỉnh trong thời gian tới.

 

Hưởng ứng Tháng hành động quốc gia về dân số và Ngày Dân số Việt Nam năm 2023, Chi cục Dân số-KHHGĐ tỉnh đã tập trung nhiều hơn các nội dung tư vấn và KSK trước khi kết hôn vì hạnh phúc gia đình, vì tương lai đất nước là một trong những vấn đề cần tập trung thực hiện. Chính vì vậy, hy vọng rằng, trong tương lai gần việc KSKTHN sẽ trở thành một việc làm không thể thiếu của các bạn trẻ nhằm bảo đảm tính hiệu quả, phát huy tối đa tính nhân văn, thiết thực của nội dung này.

 

Box: Theo Nghị quyết số 21-NQ/TW, ngày 25/10/2017 về công tác dân số, đến năm 2030, 90% nam nữ TN được tiến hành tư vấn, KSKTHN nhằm bảo đảm hôn nhân bền vững và sinh con khỏe mạnh. KKSKTHN được xem là hình thức sàng lọc bước một trong việc nâng cao chất lượng dân số.