Tiềm năng, thực trạng

Sở hữu khá nhiều tài nguyên tự nhiên, nhân văn như khu du lịch suối khoáng nóng Bang; hệ thống di tích đường Hồ Chí Minh huyền thoại; danh thắng Đèo Ngang – Hoành Sơn Quan; Đá Nhảy; Nhật Lệ, vv.. đặc biệt có Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng được UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế giới, Quảng Bình được đánh giá là tỉnh có đầy đủ điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch, nhất là các hoạt động lữ hành.

Với chủ trương tập trung khai thác có hiệu quả các tiềm năng, thế mạnh để phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh; góp phần vào tăng trưởng kinh tế theo hướng tăng dần tỷ trọng du lịch-dịch vụ trong GDP, tỉnh ta đã có những quyết sách, định hướng rõ rệt trong công tác xây dựng quy hoạch và chiến lược phát triển kinh tế-xã hội nói chung và du lịch nói riêng. Trong đó nhấn mạnh trọng tâm là đẩy mạnh công tác xã hội hóa du lịch, nâng cao nhận thức của cộng đồng dân cư và huy động các nguồn lực đầu tư cho phát triển du lịch.

Nhìn lại chặng đường vừa qua, mặc dù có nhiều chuyển biến tích cực, nhưng du lịch tỉnh ta phát triển chưa tương xứng với tiềm năng sẵn có. Trong năm 2010, Quảng Bình đón 857.798 lượt khách, tăng 31,45% so với năm 2009. Trong đó khách quốc tế chiếm 23.602 lượt, tăng, 35,17%. Doanh thu thuần du lịch đạt 226 triệu, tăng 48.85% so với năm trước, nộp ngân sách Nhà nước đạt 31,5 tỷ đồng triệu, tăng 28.58%. Trong đó, các công ty lữ hành đóng góp là không đáng kể, năm 2010 doanh thu lữ hành chỉ chiếm tỷ lệ rất khiêm tốn: 1,7 tỷ đồng.

Khách du lịch mua tour của các doanh nghiệp này đa phần là để sử dụng dịch vụ vận chuyển. Theo quan điểm đánh giá về phát triển du lịch hiện đại, để phát triển du lịch thì lữ hành bao giờ cũng phải đi trước, nhìn vào sự phát triển du lịch lữ hành có thể thấy được sự phát triển của ngành du lịch địa phương đó. Cả tỉnh hiện nay có hàng trăm đơn vị đăng ký hoạt động trong lĩnh vực du lịch dịch vụ, nhưng đa số là kinh doanh phòng ngủ.

Du khách ngước ngoài tìm hiểu về du lịch Quảng Bình

Hiện cả tỉnh có 178 cơ sở lưu trú Với 2.689 phòng, 5.494 giường trong đó hai khách sạn bốn sao, 17 khách sạn từ một đến hai sao, và 159 nhà nghỉ các loại. Trong vài năm trở lại đây các công ty lữ hành hầu như không có sự phát triển đáng kể nào về số lượng. Theo thống kê của Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch, đến hết năm 2010, Quảng Bình mới chỉ có 6 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực lữ hành du lịch.

Trong đó chỉ có 1 doanh nghiệp đăng ký kinh doanh hoạt động lữ hành quốc tế, quy mô hoạt động nhìn chung còn nhỏ, doanh thu từ kinh doanh vận chuyển và bán vé chiếm ưu thế. Năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp còn rất yếu, cơ sở vật chất nghèo nàn, tiềm lực tài chính yếu, năng lực tổ chức, quản lý có nhiều bất cập; chiến lược kinh doanh, makerting quảng bá ít đầu tư, chưa trọng tâm và không hiệu quả.

Nguyên nhân, hướng khắc phục

Tỉnh ta cũng như các tỉnh khu vực bắc miền Trung chịu ảnh hưởng mạnh của thời tiết, kinh doanh du lịch cũng bị tác động bởi các yếu tố đó, mùa du lịch thường bắt đầu từ tháng 3 và kéo dài đến hết tháng 9 hàng năm. Do vậy, các doanh nghiệp, trong đó các doanh nghiệp lữ hành với vai trò là người trực tiếp đưa sản phẩm đến với du khách, quảng bá, tìm kiếm, tổ chức các chuyến thăm đến các điểm du lịch cần chủ động hơn nữa trong hoạt động. Như vậy mới phát huy hết tiềm năng của các tài nguyên và góp phần chung vào việc thúc đẩy du lịch phát triển.

Từ cuối năm 2010, Công ty CP Tập đoàn Trường Thịnh đã đầu tư trên 98 tỷ đồng, xây dựng hệ thống hạ tầng phục vụ khai thác động Thiên Đường, bao gồm hệ thống đường giao thông dẫn vào khu vực động; hệ thống cầu gỗ cho khách tham quan đi trong động; hệ thống ánh sáng LED, qua đó để hình thành tour khép kín Sun Spa Resort – động Thiên Đường – hang Tám TNXP dành cho khách lưu trú tại Sun Spa. Đây có thể xem là một sự đột phá trong cách nghĩ, cách làm về chủ trương xã hội hóa du lịch. Còn lại các công ty du lịch lữ hành ở tỉnh ta do xuất phát điểm muộn, tiềm lực tài chính chưa đủ mạnh, các nguồn đầu tư không có nên việc cải thiện, đổi mới vẫn rất khó khăn.

Hiện nay các công ty du lịch các tỉnh lân cận và ở trong nước nói chung, với những lợi thế hơn hẳn đang mở rộng khai thác các tour, tuyến đến Quảng Bình với những điểm thăm quan mới như: động Thiên Đường, suối Nước Moọc, núi Thần Đinh – chùa Non, lăng mộ Lễ Thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh, nhà lưu niệm Đại tướng Võ Nguyên Giáp, các tour khám phá Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng... trực tiếp cạnh tranh với các công ty du lịch của tỉnh ta, chính vì vậy, vấn đề phát triển năng lực cạnh tranh để không còn là “người làm thuê”, du lịch Quảng Bình không còn là điểm “quá cảnh” trong chuyến tham quan của du khách đang là vấn đề cần làm ngay, là trách nhiệm của du lịch Quảng Bình nói chung và du lịch lữ hành nói riêng.

Từ tháng 3-2010, sau khi được thành lập và đi vào hoạt động, Trung tâm Thông tin xúc tiến du lịch Quảng Bình đã chủ động phối hợp với các đơn vị lữ hành, các doanh nghiệp hoạt động du lịch trong tỉnh, tập trung nghiên cứu chọn thị trường khách du lịch nội địa các tỉnh phía bắc và thành phố Hồ Chí Minh; mở rộng thị trường sang Lào, đông bắc Thái Lan, Pháp, Nga… để tuyên truyền, quảng bá. Xúc tiến hợp tác với các đơn vị du lịch tỉnh bạn trong việc trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm, liên kết cùng phát triển.
Tháng 6 này Quảng Bình sẽ tổ chức Tuần Văn hóa - Du lịch 2011, trong đó điểm nhấn là lễ hội hang động. Sự kiện sẽ thu hút rất đông du khách trong nước và quốc tế, các nhà đầu tư đến với Quảng Bình. Đây là cơ hội lớn cho các doanh nghiệp du lịch, trong đó chủ động vẫn là các doanh nghiệp lữ hành.

Tuy nhiên để nắm bắt và phục vụ tốt cho du khách có xu hướng ngày càng đòi hỏi chất lượng dịch vụ cao hơn, tốt hơn nhằm phát triển theo hướng bền vững, các doanh nghiệp du lịch cần phải có những sự thay đổi nhất định trong chiến lược kinh doanh, không nên chỉ ngồi chờ cơ chế của Nhà nước mà phải chủ động hơn trong việc phối hợp với các cơ quan chuyên môn tuyên truyền, xúc tiến tạo thương hiệu đối với du khách.

                                                                                                  Xuân Hoàng