.

Anh hùng liệt sĩ Lâm Úy

Thứ Sáu, 25/07/2014, 14:30 [GMT+7]
...và di ảnh khắc đá anh hùng Lâm Úy.
Di ảnh khắc đá anh hùng Lâm Úy.

(QBĐT) - Anh hùng Lâm Úy sinh ra và lớn lên bên dòng Hòa Giang hiền hòa ở thôn Hòa Ninh, xã Quảng Hòa (nay là thôn Vĩnh Phú, xã Quảng Hòa, thị xã Ba Đồn). Tháng 6-1947, giặc Pháp tràn lên quê hương đốt phá, cướp bóc, hãm hiếp phụ nữ, bắt dân đi lính, đi phu xây đồn đắp lũy. Bọn cường hào việt gian, địa chủ trỗi dậy làm tay sai cho giặc.

Chúng khống chế cả một vùng phía Nam huyện Quảng Trạch, hệ thống đồn bốt từ Mỹ Hòa, Đơn Sa, Ba Đồn, Hòa Ninh, Minh Lệ, ngày đêm gieo rắc đau thương tang tóc cho người dân lành vô tội.

Lúc ấy, Lâm Úy vừa mới độ tuổi trưởng thành. Hàng ngày phải chứng kiến bao cảnh bất công, anh đã sớm giác ngộ tham gia vào đội du kích của xã, ngày đêm vây đồn, bắn tỉa lính giặc đi càn. Theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, ngày 20-6-1949, anh tìm đến nơi đóng quân của Trung đoàn 18 xin được nhập ngũ và trở thành chiến sĩ bộ binh thuộc Đại đội 2, Tiểu đoàn 247.

Cuối tháng 6-1949 anh cùng trung đoàn hành quân từ Tuyên Hóa vượt sông Gianh, sông Son qua Bồng Lai vượt đỉnh Trường Sơn, Ba Rền, U Bò, xuống Long Đại vào Quảng Ninh để chuẩn bị đợt hạ sơn ra quân phát động tuần lễ “Quảng Bình quật khởi” (15-7-1949 đến 22-7-1949). Đúng 1 giờ sáng ngày 15-7-1949, anh cùng đại đội trong đội hình Tiểu đoàn 274 đã triển khai trận đánh đồn Mỹ Trung mở đầu cho phong trào quật khởi, chiều cùng ngày đơn vị đã phục kích đoàn xe tiếp viện ứng cứu cho Mỹ Trung, đốt cháy 4 xe, tiêu diệt 27 tên lính Âu- Phi. Trận đánh đầu tiên đã được trung đoàn biểu dương khen thưởng.

Tối 19-5-1950, đơn vị tổ chức mít tinh mừng sinh nhật lần thứ 60 của Hồ Chủ tịch tại vùng Châu Lê Xá (huyện Lệ Thủy). Sáng ngày 20-5-1950, trời chưa sáng rõ, máy bay trinh sát đã bay lượn trên vùng trời Lệ Thủy, thả hỏa mù điểm cho pháo từ căn cứ Hòa Luật Nam bắn vào các làng Xuân Bồ, Hoàng Giang, Uẩn Áo, Xuân Lai, Mỹ Trạch. Tin quân báo điện về “Tiểu đoàn lính Âu Phi thiện chiến (biệt hiệu 8DM Spahi) đã đi vào cánh đồng làng Xuân Bồ càn quét cướp bóc phá hoại mùa đang vụ gặt, hai đại đội của Tiểu đoàn 436 đã nổ súng chặn địch”.

Lập tức Ban chỉ huy Trung đoàn lệnh cho Tiểu đoàn 247 vượt sông phối hợp với Tiểu đoàn 436 bao vây tiêu diệt địch. Tiểu đoàn lần lượt qua sông Kiến Giang  trên một chiếc đò của ông cụ lái đò người Xuân Bồ. Cụ đã chèo lái con đò dưới làn đạn của giặc, chở hàng chục chuyến đưa bộ đội qua sông. Nhiều chiến sĩ biết bơi để vũ khí đạn dược trên đò rồi bơi cùng đò sang bờ. Quân địch cho một cánh quân  tiến về bờ sông để ngăn cản ta. Đại đội 2 triển khai đội hình đánh địch quyết liệt. Lâm Úy, nhanh như sóc nhảy lên khỏi đò, ngay từ phút đầu anh đã bắn gục 2 tên giặc đang loay hoay tìm điểm cao để đặt trung liên bắn về phía quân ta.

Nhà thờ...
Nhà thờ anh hùng Lâm Úy.

Tiếp đến, anh tới tấp ném 2 quả lựu đạn vào đội hình giặc tiêu diệt 4 tên khác. Mặc cho trên trời có 4 chiếc máy bay B24 nhào lượn ném bom, bắn đạn 20 ly xuống trận địa nhưng quân ta đã tiếp cận quần nhau với quân địch, các chiến sĩ tiểu đoàn nhanh chóng tiến về phía làng Xuân Bồ để chi viện thêm cho Tiểu đoàn 436 đánh địch. Đại đội 2 vẫn quần nhau ở bờ sông với giặc, Lâm Úy lắp lê xông thẳng vào đội hình giặc, lưỡi lê căm thù xuyên tim 1 tên giặc làm quân địch hoảng loạn dạt ra.

Trong lúc đó, một tên lính Pháp cao to nhảy vào ôm ghì lấy anh. Anh lấy hết sức mình kéo tên giặc xuống sông vật lộn với nó. Bọn giặc điên cuồng bắn xối xả về phía anh và anh đã anh dũng hy sinh trong tư thế hai tay choàng ôm ghì, miệng cắn vào cổ tên giặc Pháp. Anh ngã xuống khi tuổi đời vừa mới đôi mươi.

Noi gương chiến đấu dũng cảm của Lâm Úy, toàn đơn vị  đã dũng mãnh xông lên chia cắt, vây bọc đội hình địch diệt hết tốp này đến tốp khác, chuyển hướng trận đánh lợi thế về ta. Sau 4 giờ chiến đấu hết sức ác liệt, quân ta đã làm chủ trận địa, tiêu diệt hoàn toàn Tiểu đoàn Âu - Phi thiện chiến của giặc Pháp ở miền Trung Trung Bộ, 500 giặc Pháp vùi thây trên khắp cánh đồng thôn xóm, dòng sông của Xuân Bồ. Quân ta đã phá tan âm mưu càn quét cướp bóc, phá hoại mùa màng của quân thù.

Tại đại hội tuyên dương Anh hùng lực lượng vũ trang lần thứ nhất tại Việt Bắc năm 1951, Lâm Úy, người con ưu tú của làng Hòa Ninh, xã Quảng Hòa đã được Chủ tịch nước tuyên dương anh hùng và truy tặng liệt sĩ.

Tiến Hành