(QBĐT) - 50 năm về trước, vào ngày 6-8-1966, được sự uỷ nhiệm của Hội đồng Chính phủ nước Việt Nam dân chủ cộng hoà, Bộ trưởng bộ Nội vụ đã ký quyết định thành lập thị trấn Nông trường Việt Trung. Trải qua nửa thế kỷ xây dựng, trưởng thành và phát triển, đảng bộ và nhân dân thị trấn Nông trường Việt Trung đã đồng sức đồng lòng vì một thị trấn giàu đẹp, xứng đáng với niềm tin và sự kỳ vọng của thế hệ cha anh đi trước.

Nằm trên dải đất phía Tây Nam huyện Bố Trạch, thị trấn Nông trường Việt Trung có diện tích tự nhiên 8.600 ha với quy mô dân số 11.000 người, phân bố đều khắp tại 20 địa bàn khu dân cư, trong đó có bản Khe Ngát là nơi định cư của đồng bào dân tộc Vân kiều.

Ngược dòng lịch sử, trong kháng chiến chống thực dân Pháp, vùng đất Phú Quý (xưa là làng Phú Lâm) là địa bàn Việt Minh hoạt động. Thực dân Pháp phát hiện và cấm cư dân không được sinh sống trong vùng này, chúng dồn người dân Phú Quý về xã Lý Ninh, Đồng Hới để dễ bề cai quản. Năm 1954, cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của quân và dân ta thắng lợi, người dân Phú Quý phấn khởi được trở về lại vùng đất của mình năm xưa để lập lại làng, làm lại nhà, khai khẩn ruộng vườn; tham gia bảo vệ chính quyền, bảo vệ nền độc lập dân tộc và dựng xây cuộc sống mới.

Thị trấn Nông trường Việt Trung vững bước trên đường đổi mới và phát triển.

Thực hiện chủ trương hình thành các đơn vị sản xuất kinh tế Nhà nước, trong đó kinh tế quốc doanh đóng vai trò chủ đạo, nòng cốt sản xuất, phát triển kinh tế, kiến thiết xây dựng đất nước, tháng 1-1961 Nông trường quốc doanh Việt Trung được thành lập trên cơ sở hợp nhất Nông trường Phú Quý, Nông trường quân đội Sen Bàng và cơ sở chăn nuôi Thuận Đức; đánh dấu sự phát triển nhanh chóng về kinh tế - xã hội trên vùng đất này, đồng thời kéo theo sự hình thành các địa bàn dân cư trải đều 2 vùng Bắc Dinh và Nam Dinh, trong đó chủ yếu là cán bộ công nhân viên Nông trường quốc doanh Việt Trung.

Tuy nhiên, cũng chính vào thời điểm đó, công tác quản lý nhà nước, quản lý xã hội trên địa bàn gặp rất nhiều khó khăn bởi các thủ tục hành chính từ khai sinh, chứng tử đến hộ tịch, hộ khẩu... đều phải được người dân thực hiện ở các địa phương khác.

Xuất phát từ thực trạng một địa bàn với hơn 2.000 dân sinh sống trên diện tích đất gần 10.000 ha nhưng lại không được tổ chức thành một cấp chính quyền nhà nước, trên cơ sở bảo đảm tính thống nhất trong vai trò quản lý nhà nước, quản lý xã hội và nhằm đáp ứng tâm tư nguyện vọng của người dân địa bàn vùng Phú Quý, Đá Mài, Nông trường quốc doanh Việt Trung, ngày 6-8-1966, được sự uỷ nhiệm của Hội đồng Chính phủ nước Việt Nam dân chủ cộng hoà, Bộ trưởng Bộ Nội vụ đã ký Quyết định số 246/NV về việc thành lập thị trấn Nông trường Việt Trung.

Bước đầu mới thành lập, thị trấn Nông trường Việt Trung có những nét riêng biệt và còn gặp rất nhiều khó khăn nên phải mất 10 tháng sau khi có quyết định thành lập, Ủy ban hành chính huyện Bố Trạch mới có công văn đề nghị Chủ tịch Ủy ban hành chính tỉnh Quảng Bình quyết định thành lập Ủy ban lâm thời thị trấn.

Chưa đầy 1 tháng sau khi Ủy ban hành chính lâm thời thị trấn hoạt động thì cuộc bầu cử HĐND 3 cấp được diễn ra trong phạm vi cả nước. Dưới sự lãnh đạo của Huyện ủy, Ủy ban hành chính huyện Bố Trạch và Đảng bộ Nông trường quốc doanh Việt Trung, cuộc bầu cử HĐND thị trấn khoá I đã diễn ra thành công tốt đẹp. Cử tri thị trấn đã bầu được 26 đại biểu HĐND và bầu ra cơ quan chấp hành là Ủy ban hành chính thị trấn gồm 9 đồng chí.

Có thể nói, thị trấn Nông trường Việt Trung được thành lập cùng với việc lập ra bộ máy quản lý nhà nước ở địa phương đã làm tăng thêm niềm tin của nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước, đồng thời tiếp thêm sức mạnh, cổ vũ động viên cán bộ, công nhân Nông trường quốc doanh Việt Trung và nhân dân trên địa bàn hăng hái thi đua lao động sản xuất; thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế-quốc phòng-an ninh trong tình hình mới...

Cuộc kháng chiến trường kỳ chống Mỹ cứu nước bước vào giai đoạn khốc liệt, từ tháng 2-1965 đến tháng 1-1973, chỉ riêng tại thị trấn Nông trường Việt Trung, đế quốc Mỹ đã tập trung đủ các loại máy bay đánh phá, dội xuống hàng ngàn tấn bom đạn các loại, gây ra không biết bao nhiêu là tội ác đối với nhân dân thị trấn. Nhưng vượt lên mọi khó khăn, thiếu thốn, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ Nông trường Việt Trung, nhân dân thị trấn Nông trường Việt Trung đồng thời là cán bộ, công nhân viên Nông trường quốc doanh Việt Trung đã không quản hy sinh, gian khổ, vừa sản xuất, vừa chiến đấu và lập nhiều thành tích xuất sắc trong công tác chiến đấu và phục vụ chiến đấu.

Thực hiện xuất sắc khẩu hiệu “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”, nhân dân thị trấn Nông trường Việt Trung đã đào hầm, ngụỵ trang xe pháo giúp bộ đội, vận động quyên góp lương thực, làm tròn nghĩa vụ hậu phương đối với tiền tuyến lớn. Các phong trào thanh niên 3 sẵn sàng, phụ nữ 3 đảm đang, thi đua 2 giỏi... được dấy lên mạnh mẽ, đóng góp tích cực vào sự nghiệp chống Mỹ cứu nước, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Bước vào công cuộc đổi mới, phát huy truyền thống của quê hương anh hùng, nhân dân thị trấn Nông trường Việt Trung đã không ngừng nỗ lực vươn lên, đồng sức đồng lòng xây dựng quê hương giàu mạnh. Năm 1990, một sự kiện quan trọng đến với cán bộ, nhân dân trên địa bàn đó là việc Đảng bộ thị trấn Nông trường Việt Trung được thành lập trên cơ sở chia tách từ Đảng bộ Nông trường Việt Trung với số lượng hơn 400 đảng viên, tham gia sinh hoạt tại 19 chi bộ. Trong thời gian ngắn, các tổ chức đoàn thể như Mặt trận, Đoàn thanh niên, Cựu chiến binh, Phụ nữ... đều lần lượt ra đời, làm tăng thêm sức chiến đấu, bảo đảm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ lần thứ nhất đề ra.

50 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành của Nhà nước và trên hết là sự đồng thuận, tin tưởng của toàn thể nhân dân, thị trấn Nông trường Việt Trung đã có những bước tiến dài với những thành tựu nổi bật trên tất cả các lĩnh vực. Kinh tế đã có bước tăng trưởng đáng kể, đạt bình quân hàng năm từ 7% - 8%; thu nhập bình quân đầu người đạt 27 triệu đồng/người/năm (năm 2015).

Cơ sở hạ tầng điện, đường, trường, trạm từng bước được đầu tư hoàn chỉnh theo phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm” góp phần làm thay đổi bộ mặt thị trấn. Đời sống của nhân dân được bảo đảm, tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo giảm mạnh qua từng năm. Đến nay, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn giảm còn 5,96%; tỷ lệ hộ cận nghèo giảm còn 1,53%.

Cùng với lĩnh vực kinh tế, lĩnh vực văn hoá xã hội cũng được đổi mới và phát triển. Chất lượng giáo dục ngày càng được nâng lên và phát triển toàn diện. Hiện trên địa bàn đã có 3 trường/7 trường đạt chuẩn quốc gia; tỷ lệ trường học được kiên cố hoá đạt 90%. Công tác chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho nhân dân ngày càng được quan tâm với hệ thống cơ sở hạ tầng bảo đảm, đội ngũ y bác sĩ cùng mạng lưới y tế thôn bản thực hiện tốt công tác chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân.

Phong trào văn hoá thể thao phát triển sâu rộng trong nhân dân.

Cùng với đó, các hoạt động thể dục, thể thao được duy trì thường xuyên và trở thành phong trào sâu rộng trong nhân dân. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư” đã trở thành động lực mạnh mẽ, tạo sự chuyển biến về nhận thức làm cho giá trị văn hoá, đạo đức, lối sống ở cụm dân cư  ngày càng gắn bó mật thiết. Phong trào xây dựng làng văn hoá, gia đình văn hoá được phát huy hiệu quả. Năm 2015, thị trấn có 2.243 hộ đạt gia đình văn hoá (chiếm 80%); 12 tiểu khu và 7 đơn vị đạt danh hiệu văn hoá cấp huyện. Công tác quốc phòng - an ninh được cấp ủy, chính quyền thị trấn quan tâm đúng mức, đã và đang góp phần giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội, phục vụ tốt mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị được đặc biệt coi trọng. Việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh được triển khai sâu rộng trong Đảng bộ và các đoàn thể nhân dân, bước đầu tạo được sức sống mới trong đời sống chính trị - xã hội. Các tổ chức đảng và đội ngũ đảng viên không ngừng phấn đấu nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu. Công tác xây dựng chính quyền và cải cách hành chính được chú trọng nhằm nâng cao hiệu lực và hiệu quả hoạt động. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân từng bước đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, mở rộng khả năng tập hợp đoàn viên, hội viên, tạo sức mạnh cho cả hệ thống chính trị.

Trải qua chặng đường 50 năm phấn đấu, dựng xây và trưởng thành, Đảng bộ và nhân dân thị trấn Nông trường Việt Trung đang đứng trước thời kỳ mới với những triển vọng đầy hứa hẹn, nhưng cũng không ít những khó khăn, thách thức. Song dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào Đảng bộ và nhân dân thị trấn cũng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước tin tưởng giao phó. Thành tựu đó là kết tinh của trí tuệ, sức sáng tạo, tinh thần đoàn kết của mỗi cán bộ, đảng viên và nhân dân trên địa bàn.

Tin rằng, những thành quả đạt được cũng như truyền thống và những bài học kinh nghiệm đã được đúc rút sẽ là nền tảng vững chắc, tạo đà cho thị trấn Nông trường Việt Trung vững bước đi lên trên đường đổi mới, với quyết tâm phấn đấu trở thành địa phương có bước phát triển toàn diện, giàu đẹp, văn minh.

Nguyễn Đức Trường, Phó Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch UBND thị trấn