(QBĐT) - Khống chế đến mức thấp nhất tỷ lệ lây nhiễm HIV trên địa bàn, hướng đến mục tiêu không còn người nhiễm mới, thời gian qua, tỉnh ta đã tập trung đẩy mạnh  các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS. Đặc biệt, đã xuất hiện ngày càng nhiều mô hình hay, cách làm mới trong công tác chăm sóc, điều trị cho người nhiễm HIV/AIDS. Việc tổ chức các hoạt động truyền thông phòng chống HIV/AIDS ở cơ sở được triển khai đồng bộ, từng bước thực hiện có hiệu quả việc xã hội hoá các hoạt động phòng chống HIV/AIDS.

Từ trường hợp nhiễm HIV đầu tiên được phát hiện vào năm 1994, đến nay, toàn tỉnh đã phát hiện 1.288 người hợp nhiễm HIV ở 92/159 xã, phường, thị trấn thuộc 8/8 huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh, trong đó có 335 trường hợp chuyển qua giai đoạn AIDS, 114 bệnh nhân AIDS đã tử vong. Theo đánh giá của Trung tâm phòng chống HIV/AIDS tỉnh, dịch HIV/AIDS đang có xu hướng lây lan rộng đến các vùng nông thôn, tập trung ở lứa tuổi từ 25 - 39 (chiếm 65%), tỷ lệ nam giới  nhiễm HIV/AIDS cao hơn nữ giới và chủ yếu là lây nhiễm qua đường tình dục (chiếm gần 80%).

Xác định mục tiêu giảm thiểu số người lây nhiễm mới HIV là nhiệm vụ trọng tâm trong công tác phòng chống HIV/AIDS, toàn tỉnh đã tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về phòng, chống lây nhiễm HIV trong cộng đồng. Trung tâm phòng chống HIV/AIDS tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, đoàn thể, địa phương trong các hoạt động tuyên truyền với nhiều hình thức phong phú như: lồng ghép truyền thông vềHIV/AIDSchongười dân thông qua các buổi họp tổ dân phố, thôn bản, cấppháttờ rơi,xây dựng panô, áp phích tại các điểm dân cư, tuyến giao thông và thông qua các phương tiện thông tin đại chúng.

Nhiều hoạt động đã tạo được sức lan tỏa trong cộng đồng như tuyên truyền, phổ biến kiến thức, biện pháp dự phòng lây nhiễm HIV/AIDS, giới thiệu các dịch vụ dự phòng lây nhiễm và chăm sóc, điều trị cho người nhiễm HIV, bệnh nhân AIDS, chương trình điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone... Ngoài ra, toàn tỉnh còn tăng cường giám sát hoạt động của các nhóm nhân viên tiếp cận cộng đồng - hỗ trợ điều trị HIV/AIDS tại các huyện Tuyên Hóa, Quảng Trạch, Bố Trạch, Đồng Hới và Quảng Ninh; xây dựng kế hoạch và triển khai các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS tại nơi làm việc cho các nhóm dân cư theo đặc thù của từng địa phương, đồng thời tổ chức nhiều buổi tư vấn trực tiếp tại cộng đồng cho phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ về tầm quan trọng của việc xét nghiệm HIV tự nguyện trước và khi mang thai.

Cán bộ y tế Trung tâm phòng chống HIV/AIDS khám, tư vấn cho người bệnh trước khi tham gia các chương trình điều trị.

Hoạt động can thiệp giảm thiểu tác hại dự phòng lây nhiễm HIV/AIDS từng bước được đẩy mạnh. Cùng với việc duy trì hoạt động của các nhóm nhân viên tiếp cận cộng đồng để cấp phát miễn phí bao cao su, bơm kim tiêm cho các đối tượng có nhu cầu (người nghiện chích ma túy, người bán dâm), tỉnh ta còn tăng cường năng lực cho phòng xét nghiệm tại Trung tâm phòng chống HIV/AIDS, xây dựng và thực hiện tốt các quy trình chuẩn từ khâu lấy mẫu, vận chuyển và thông báo kết quả cho bệnh nhân đúng thời gian quy định. Tỉnh còn xây dựng hệ thống thông tin điện tử về HIV/AIDS, triển khai, thực hiện báo cáo bằng phần mềm 3.0 và hỗ trợ kỹ thuật thực hiện báo cáo phầm mềm trực tuyến.  Hoạt động của cơ sở điều trị Methadone đã mang lại nhiều kết quả đáng mừng trong việc hỗ trợ điều trị cho người nghiện ma túy, tạo điều kiện cho họ nâng cao sức khỏe, từng bước hòa nhập cộng đồng. Qua đó, góp phần làm giảm lây nhiễm HIV/AIDS và các bệnh lây truyền qua đường máu cho những người nghiện chích ma túy và nghiện các chất dạng thuốc phiện trên địa bàn tỉnh.

Chương trình điều trị HIV/AIDS từng bước được đẩy mạnh, tạo điều kiện thuận lợi để người nhiễm HIV sớm được tiếp cận điều trị ARV. Các hoạt động tư vấn, xét nghiệm HIV tự nguyện, điều trị Methadone, khám, điều trị cho người nhiễm HIV đựơc tiến hành tại Trung tâm phòng chống HIV/AIDS đã giúp người bệnh dễ tiếp cận với các dịch vụ một cách thuận tiện. Vì vậy đã phát hiện kịp thời các trường hợp dương tính với HIV để giới thiệu, tư vấn cho người bệnh tiếp cận sớm với chương trình chăm sóc điều trị; đồng thời tăng tính tuân thủ điều trị của bệnh nhân đang tham gia điều trị ARV và Methadone.

Bên cạnh đó, tỉnh ta cũng có nhiều nỗ lực trong việc đẩy mạnh chương trình dự phòng lây truyền HIV/AIDS từ mẹ sang con. Nhằm thực hiện có hiệu quả các nội dung của chương trình này, toàn tỉnh mà vai trò trung tâm là ngành Y tế đã tổ chức nhiều lớp tập huấn kiến thức về dự phòng lây truyền HIV/AIDS từ mẹ sang con cho cán bộ làm công tác chăm sóc sức khoẻ sinh sản ở các tuyến. Công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ về nguy cơ lây nhiễm HIV và khả năng lây truyền HIV từ mẹ sang con được quan tâm thực hiện với nhiều hình thức tuyên truyền phong phú, thu hút được đông đảo phụ nữ trong độ tuổi tham gia.

Để góp phần giảm thiểu số người nhiễm mới HIV và đạt được mục tiêu chiến lược 90-90-90 đến năm 2020, thời gian tới, toàn tỉnh tiếp tục đẩy mạnh công tác truyền thông phòng chống HIV/AIDS, chú trọng triển khai các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS tại nơi làm việc và tại các nhóm dân cư vùng biên giới, ngư dân và dân di biến động... Mặt khác, toàn tỉnh tiếp tục đẩy mạnh công tác tư vấn xét nghiệm HIV tự nguyện, mở rộng địa bàn xét nghiệm giám sát phát hiện HIV nhằm đánh giá đúng thực trạng tình hình dịch để đưa ra những biện pháp phòng chống thích hợp. Công tác quản lý chăm sóc tư vấn cho người nhiễm HIV/AIDS nhằm giúp họ nâng cao thể lực, kéo dài cuộc sống cũng sẽ được chú trọng, nhất là việc phối hợp chặt chẽ giữa cơ sở chăm sóc sức khỏe sinh sản và cơ sở điều trị HIV/AIDS nhằm bảo đảm phụ nữ mang thai nhiễm HIV và con của họ được tiếp cận với dịch vụ chăm sóc, điều trị HIV/AIDS phù hợp, kịp thời; đồng thời bảo đảm tính sẵn có, khả năng tiếp cận, việc quản lý, phân phối, sử dụng thuốc kháng vi rút (ARV), vận động và tạo điều kiện thuận lợi cho người bị nhiễm HIV/AIDS tự nguyện tham gia điều trị bằng bảo hiểm y tế.

P.V