(QBĐT) - Năm tháng qua đi, chiến tranh đã lùi vào quá khứ nhưng trong tôi vẫn cứ nhớ hoài những năm tháng tuổi thơ được sống và học tập tại Trường cấp III Đồng Hới- một thời đạn bom, một thời máu lửa.

Chúng tôi hàng ngày đến lớp, ai cũng xót xa, nuối tiếc khi thị xã Đồng Hới đẹp và thơ mộng-thị xã hoa hồng, hoa phượng vĩ đổ nát do bom Mỹ cày xới. Trường cấp III Đồng Hới sơ tán lên xóm Cồn Chùa. Thầy trò chặt cây, đào hầm, làm lại nhà, làm lại lán học... Tuổi học trò của chúng tôi ngày xưa là vậy đó. Tất cả hiện về  trong ký ức như những thước  phim tư liệu về quá khứ hào hùng, oanh liệt và sức sống kỳ diệu của thầy trò ở một mái trường... Đây đó đồi Độc Lập, rẫy sắn của xã Đức Ninh, khe suối rì rào chảy theo năm tháng; lán Bệnh viện 41 nằm dọc theo bờ suối cùng với lán các cô gái thanh niên xung phong tuổi mười tám đôi mươi quê miền Trung, Nghệ An, Hà Tĩnh... hồn nhiên dâng hết thời tuổi trẻ cho cuộc chiến tranh giải phóng. Tuổi thơ sao trôi qua nhanh thế, những bài giảng văn của thầy Lương Duy Cán ngày nào còn mãi trong tôi. Những câu thơ của thầy về Đồng Hới:                  

“Hoa phượng đỏ chói chang nỗi nhớ
Hồng nhung chia tay hồng trắng đợi chờ...”

Dẫu đi xa vẫn mãi nhớ về mái trường xưa, Trường cấp III Đồng Hới. Sau trận bom của pháo đài bay B52, bầu trời lại xanh trong như chưa hề có một cuộc không kích tàn phá. Bom đạn Mỹ cày lên mảnh đất quê hương, lên mái trường sơ tán. Các bạn tôi ngã xuống dưới loạt bom thù. Trường cấp III Đồng Hới sôi sục căm hận, để từ đây các thế hệ lại lên đường ra trận.

Thế hệ giáo viên, học sinh Trường cấp III Đồng Hới những ngày đầu mới thành lập.

Quên sao được các buổi tiễn đưa người bạn hành quân ra tiền tuyến, chia tay nhau không hẹn ngày về. Hôm nay, nhiều bạn nằm lại chiến trường, dưới lòng đất mẹ, mãi mãi tuổi 20 vì sự nghiệp giải phóng dân tộc. Bạn Nguyễn Đức Kỳ, lớp trưởng lớp 10A, niên khóa 1968-1971 hy sinh tại chiến trường Quảng Đà. Bạn Nguyễn Kỳ Sơn hy sinh nơi cổ thành Quảng Trị, mảnh đất từng đại đội quyết tử, truy điệu sống trước giờ lên chốt, người ra đi thanh thản không hứa trước giờ về. Bạn Kỳ Sơn để lại cho thế hệ mai sau cuốn nhật kí chiến tranh thấm máu, nhắc nhở chúng ta đừng bao giờ quên cuộc chiến đầy máu lửa.

Trường cấp III Đồng Hới ươm mầm nên những thế hệ anh hùng trong chiến tranh, những con người thành đạt trong xã hội... Nhiều người trưởng thành, đã và đang giữ các chức vụ trọng trách của Nhà nước như: Nguyễn Ngọc Thiện, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Thừa Thiên- Huế, Ủy viên Trung ương Đảng, nay là Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch;Trương Minh Tuấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Thông tin-truyền thông...

Tôi là học sinh Trường cấp III Đồng Hới niên khóa 1968-1971, được học tập và tu dưỡng trên mảnh đất quê hương giai đoạn ác liệt đầy khói lửa chiến tranh, nay trở thành một nhà khoa học. Tôi rất mong muốn các thế hệ học sinh hôm nay sẽ là những hạt nhân lãnh đạo quê hương, đất nước trong tương lai, là những nhà khoa học có nhiều phát minh, đem lại lợi ích cho con người và xã hội...  

Kỷ niệm 50 năm Trường cấp III Đồng Hới, tôi xin gửi đến các thầy cô giáo, các anh chị học sinh khóa trên, các bạn đồng niên và các em học sinh thân mến lời chúc sức khỏe, hạnh phúc và lời chào trân trọng.

GS. Viện sỹ Hoàng Quang Thuận
Viện trưởng Viện Công nghệ Viễn thông
Viện Hàn lâm Khoa học Công nghệ Việt Nam