(QBĐT) - “Ngõ cử nhân” ở thôn Xuân Hồi, xã Liên Thủy, huyện Lệ Thủy có ba gia đình chung một ngõ đi còn gọi là đường trôổng - ở giữa xóm 4.

Gia đình ông Trần Đình Giang, cả 5 bố con đều có bằng cử nhân. Ông Giang sinh năm 1948, tốt nghiệp Trường đại học Tổng hợp Hà Nội năm 1971, bằng cử nhân Lý. Sau đó ông dạy học ở Trường cấp III Lệ Thủy cho đến lúc nghỉ hưu năm 2008. Các con: Trần Khánh Linh (sinh năm 1975) cử nhân Luật; Trần Huệ Chi, thạc sĩ Tin học; Trần Thị Anh Đào, cử nhân Giáo dục tiểu học; Trần Thị Cúc (sinh năm 1983) cử nhân Tài chính Kế toán.

Gia đình ông Trần Văn Thiệp, có bốn bố con có bằng cử nhân. Ông sinh năm 1946, tốt nghiệp Trường đại học sư phạm Vinh năm 1974, bằng cử nhân Toán và dạy học cho đến khi nghỉ hưu theo chế độ năm 2006. Các con: Trần Minh Thư (sinh năm 1972) cử nhân Kinh tế - Kế toán; Trần Xuân Thao, cử nhân Bưu chính - Viễn thông; Trần Xuân Giảng (sinh năm 1978), kỹ sư Công nghệ thông tin.

Gia đình ông Lê Thế Bắc và 2 con là Lê Thế Chấp (sinh năm 1982), Lê Thế Hành, đều có bằng kỹ sư ngành Lâm sinh, hiện cả 3 bố con đều làm việc ở Công ty TNHH MTV Lâm công nghiệp Long Đại.

“Nhà đại học” cũng ở thôn Xuân Hồi là gia đình ông bà Phan Xuân Thái (sinh năm 1947), Vương Thị Sang (sinh năm 1949) ở xóm 2. Ông Thái vào bộ đội pháo cao xạ 37 ly, tiểu đoàn 9, Tỉnh đội Quảng Bình, bảo vệ đập Cẩm Ly. Do mang bốn mảnh đạn trên người nên đành xuất ngũ và đi học, tốt nghiệp Đại học Kinh tế - Vật giá năm 1976, về công tác ở Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện, nghỉ hưu năm 2007. Bà Vương Thị Sang, tốt nghiệp Đại học Ngân hàng năm 1973, về công tác tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện đến khi nghỉ chế độ 176. Cả ba người con của ông bà đều chăm học. Phan Xuân Thắng (sinh năm 1976) vốn là học sinh giỏi toán - lý, thi đỗ Trường đại học sư phạm Huế, nhưng Thắng đã lựa học đi học và tốt nghiệp trung cấp viễn thông, nay đang học năm thứ ba Đại học công nghệ viễn thông. Phan Thị Hiếu Giang, tốt nghiệp đại học sư phạm. Phan Thị Lệ Thủy (sinh năm 1983) tốt nghiệp đại học Kinh tế.

Gia đình ông Lê Công Ái, ở xóm 1, có con trai Lê Công Toán (sinh năm 1970) và vợ là Mai Thị Liên Giang đều có bằng tiến sĩ. Gia đình chị Phạm Thị Nghị, ở xóm 2, có em trai Phạm Xuân Đồng (sinh năm 1955) và vợ Nông Thị Bích Kim, là “cặp bài trùng” tốt nghiệp đại học âm nhạc, cả hai được Nhà nước phong tặng danh hiệu “Nghệ sĩ ưu tú” năm 2014. Gia đình “sĩ quan công an” ông bà Lê Đức Niềm, Lê Thị Hồng (cán bộ công an nghỉ hưu); các con: Lê Thị Hà (sinh năm 1971), Lê Đức Hưng, Lê Đức đều tốt nghiệp đại học ngành Công an, hiện cả 3 đều công tác ở Công an tỉnh. Gia đình ông Trần Pháp, ở xóm 2, có con trai là Trần Thanh Thiên (sinh năm 1951), trước dạy chuyên Toán ở Trường Quốc học, Huế, là thầy giáo trực tiếp bồi dưỡng học sinh Lê Bá Khánh Trình, đi thi học sinh giỏi toán Quốc tế và giành giải đặc biệt vào năm 1980...

Thôn Xuân Hồi, tục gọi là Nhà Sòi - có tên gọi cách đây trên 600 năm - một trong những làng cổ ở vùng giữa huyện Lệ Thủy. Bao đời nay người dân vẫn sống bằng nghề nông là chủ yếu. Từ thập niên 90 trở về trước, các lớp con em trong thôn lớn lên phần đông: “Sáng đi học, chiều chăn trâu, cắt cỏ”, “Sáng đi học, chiều tát cá, bẻ măng rèo”... Dù vậy mà con em không nản học và nhiều người đã thành danh, đỗ đạt...

Lê Đình Tới