.

Kỷ niệm khó quên

Thứ Ba, 28/11/2017, 09:54 [GMT+7]

(QBĐT) - Ông Hoàng Xuân Bân là một chuyên gia Việt Nam từng có hơn 20 năm sống, làm việc, công tác tại nước bạn Lào. Năm nay ông đã vượt qua cái tuổi “Thất thập cổ lai hy”, đang nghỉ hưu tại phường Đồng Phú, thành phố Đồng Hới. Ký ức về năm tháng tuổi trẻ được sống và cống hiến vì nghĩa vụ quốc tế lại sống dậy trong ông.

Năm 1966, tỉnh Quảng Bình thành lập Ban công tác miền Tây (gọi tắt là Ban C), trong 10 năm (1966-1976) đã cử hơn 10 đoàn chuyên gia sang công tác tại tỉnh SavannaKhẹt, nước CHDCND Lào. Mỗi đoàn công tác trước lúc lên đường đều được giới thiệu tóm tắt về đất nước con người Lào, mối quan hệ hữu nghị đặc biệt Việt Nam- Lào. “Chúng tôi còn được lãnh đạo tỉnh phân tích thêm về nội dung ý nghĩa lời dạy của Bác Hồ: “Giúp bạn là tự giúp mình” Lời dạy của Bác Hồ đã tạo thêm niềm tin, ý chí phấn đấu của mỗi một cán bộ chuyên gia trong suốt thời gian giúp bạn”. Tâm sự đến đây, ông Hoàng Xuân Bân xúc động khi hồi ức về những năm tháng hào hùng được sống chiến đấu giúp bạn Lào lại trỗi dậy. Ông đã có hơn 20 năm trực tiếp công tác giúp bạn tại tỉnh SavannaKhẹt (1967-1989).

Vào các năm 1979 – 1980, bọn phản động lưu vong Lào tăng cường hoạt động phá hoại cơ sở kinh tế, mua chuộc, chia rẽ nội bộ một số cán bộ lãnh đạo trong tỉnh bạn. Trước tình hình đó, Bộ Chính trị và Ban Bí thư Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào quyết định cử đồng chí đại tá Bun Nhăng Vô La Chít về làm Bí thư, Tỉnh trưởng SavannaKhẹt, chuẩn bị tiến hành tổ chức Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ IV vào đầu tháng 4 năm 1984. Đại hội đã thành công tốt đẹp. Đồng chí Bun Nhăng Vô La Chít tiếp tục được bầu làm Bí thư Tỉnh ủy, Tỉnh trưởng tỉnh SavannaKhẹt. Để tuyên truyền kết quả Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ IV và làm công tác tổ chức nhân sự với một số huyện mới giải phóng, Thường vụ Tỉnh ủy tỉnh SavannaKhẹt đã cử đoàn công tác do đồng chí Bun Nhăng Vô La Chít làm trưởng đoàn về cơ sở làm việc với các huyện: La Hãn Nạm, Chăm Phon, Sỏng Khon.

 Nhân năm đoàn kết hữu nghị Việt – Lào tháng 8 năm 2017, Đoàn đại biểu tỉnh Quảng Bình thăm Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại tỉnh Khăm Muộn.
Nhân năm đoàn kết hữu nghị Việt – Lào tháng 8 năm 2017, Đoàn đại biểu tỉnh Quảng Bình thăm Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại tỉnh Khăm Muộn.

Sau 3 ngày làm việc với các địa phương, sáng ngày 13 - 4 - 1984, đoàn xe chở đoàn công tác trên đường đến Huội Mừn, đây cũng là quê hương của đồng chí Bun Nhăng Vô La Chít, khi vừa qua cánh đồng tiến vào rừng thì bất ngờ bị địch phục kích. Trước hết, chúng cho nổ một số quả mìn định hướng, dùng súng các loại, trong đó có cả súng phóng lựu M79 bắn tới tấp vào đoàn xe, một số cán bộ chiến sĩ của ta  bị thương. Riêng xe chở đồng chí Bun Nhăng Vô La Chít (trên xe có chở đồng chí Nguyễn Sanh, Tổ trưởng tổ chuyên gia Việt Nam, cô nhân viên văn phòng và ông Bân là chuyên gia địa phương kiêm phiên dịch) đã bị trúng đạn và hư hỏng nặng ngay từ loạt đạn đầu.

“Chúng tôi nhanh chóng rời khỏi xe, trườn qua bãi cỏ tranh để tiến sâu vào rừng. Được vài chục mét, chúng tôi phát hiện còn thiếu đồng chí Bun Nhăng Vô La Chít. Tôi quay lại tìm đồng chí Bun Nhăng Vô La Chít và phát hiện đồng chí đang nằm dưới một bãi cỏ tranh, bị thương vào chân, máu chảy đầm đìa. Tôi liền cởi áo của mình băng bó vết thương, rồi dìu cõng đồng chí Bun Nhăng Vô La Chít bò tiếp vào rừng. Đến dưới một gốc cây to, cách xa chừng 150 m, chúng tôi tạm dừng lại. Cả đoàn 5 người chỉ có một khẩu súng AK và 30 viên đạn, chúng tôi phân công nhau quan sát, cảnh giới và sẵn sàng đánh trả địch khi chúng tới gần để bảo vệ đồng chí Bí thư, Tỉnh trưởng. Ta và địch tiếp tục bắn  trả nhau suốt 5 tiếng đồng hồ. Sau đó, lực lượng quân tình nguyện Việt Nam đóng tại Sê Nô đến chi viện, địch đã phải tháo chạy. Chúng tôi cùng các cán bộ trong đoàn băng bó tạm và chở đồng chí Bun Nhăng Vô La Chít vào cấp cứu tại bệnh viện huyện Sỏng Khon. Chiều cùng ngày, đồng chí Bun Nhăng Vô La Chít được Trung ương Lào cho máy bay chở lên  bệnh viện ở Viên Chăn, một thời gian lại tiếp tục chở sang bệnh viện 108 Việt Nam để điều trị. Sau khi lành vết thương đồng chí lại trở về công tác tại tỉnh SavannaKhẹt”. 

Một tiết mục văn nghệ chào mừng kỷ niệm năm đoàn kết hữu nghị  Việt- Lào.
Một tiết mục văn nghệ chào mừng kỷ niệm năm đoàn kết hữu nghị Việt- Lào.

Đồng chí Bun Nhăng Vô La Chít đã được Đảng Nhân dân Cách mạng Lào tin cậy bầu vào các chức vụ quan trọng như: Bí thư thành phố Viên Chăn, Bộ trưởng Bộ Tài chính, Thủ tướng Chính phủ, Phó Chủ tịch nước CHDCND Lào và hiện nay là Tổng Bí thư Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Chủ tịch nước CHDCND Lào. 

Giờ đây, tất cả cán bộ chuyên gia dân chính tỉnh Quảng Bình từng công tác giúp bạn tại tỉnh SavannaKhẹt đã nghỉ hưu. Hàng năm, cứ đến ngày Quốc khánh Lào (2-12), họ lại tổ chức gặp mặt để cùng nhau ôn lại những kỷ niệm đẹp đẽ và sâu sắc trong những tháng năm giúp bạn Lào.

Sau ngày tỉnh Quảng Bình trở về địa giới cũ (1989) đến nay, với nhiệm vụ phiên dịch ông Bân cũng từng có một số chuyến công tác tháp tùng các đoàn công tác của tỉnh Quảng Bình sang thăm và làm việc tại các tỉnh SavannaKhẹt, Khăm Muộn và ông cũng may mắn được gặp lại đồng chí Bun Nhăng Vô La Chít. Ông đã được đồng chí Bun Nhăng Vô La Chít và phu nhân đón tiếp như người thân lâu ngày gặp lại, tình cảm nồng hậu thắm thiết như anh em một nhà.

Kỷ niệm tình hữu nghị đoàn kết đặc biệt Việt - Lào, ông Bân và bạn bè nhớ lại kỷ niệm những ngày còn làm chuyên gia tại nước bạn Lào như một niềm tri ân những đồng đội đã hy sinh vì tình hữu nghị trong sáng, vì sự trường tồn của hai dân tộc Việt Nam - Lào

Phan Hòa

(Ghi theo lời kể của ông Hoàng Xuân Bân, nguyên chuyên viên Ban Dân vận Tỉnh ủy Quảng Bình, nguyên chuyên gia Việt Nam tại CHDCND Lào).