(QBĐT) - Kế hoạch hành động REDD+ vào quản lý rừng bền vững (PRAP) tỉnh Quảng Bình (2016-2020) được xây dựng nhằm mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính từ mất rừng, suy thoái rừng, tăng cường và bảo tồn trữ lượng cacbon rừng và quản lý rừng bền vững.

REDD+ là một trong những giải pháp quan trọng hiện nay nhằm giải quyết những tác động mạnh mẽ của biến đổi khí hậu thông qua giảm phát thải khí nhà kính do mất rừng, suy thoái rừng, tăng cường, bảo tồn trữ lượng cacbon rừng và quản lý rừng bền vững. Đây là sáng kiến mới, là một trong những nội dung đàm phán quan trọng trong khuôn khổ Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu.

Ông Phạm Hồng Thái, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh cho biết, Quảng Bình là tỉnh có tiềm năng lớn về lâm nghiệp với độ che phủ đạt trên 67%. Ngay sau khi Việt Nam tham gia sáng kiến REDD+, tỉnh ta đã sớm nhận thức được tiềm năng mà REDD+ mang lại nên đã chủ động tiếp cận và thực hiện tốt các hoạt động REDD+ trên địa bàn.

Chi cục Kiểm lâm tỉnh phối hợp với Dự án FCPF- REDD+ tuyên truyền về công tác bảo vệ rừng trong trường học tại xã Lâm Thủy, huyện Lệ Thủy.

Trên cơ sở xác định các nguyên nhân mất rừng và suy thoái rừng cũng như những rào cản, thách thức trong việc nâng cao chất lượng rừng, tỉnh ta đã ban hành Kế hoạch hành động REDD+. Theo đó, tỉnh sẽ tập trung thực hiện kế hoạch tại 19 xã ưu tiên thuộc 6 huyện, bao gồm: Thượng Trạch, Tân Trạch, Phúc Trạch (huyện Bố Trạch); Lâm Thuỷ, Kim Thủy, Ngân Thủy (huyện Lệ Thủy); Thượng Hóa, Dân Hóa, Hóa Sơn, Hồng Hóa, Tân Hóa (Minh Hóa); Trường Sơn, Trường Xuân (huyện Quảng Ninh); Quảng Hợp (Quảng Trạch); Cao Quảng, Kim Hóa, Lâm Hóa, Đồng Hóa, Thuận Hóa (huyện Tuyên Hóa).

Hiện nay, tỉnh ta có tổng diện tích rừng và đất quy hoạch lâm nghiệp là 641.132ha; trong đó, diện tích đất rừng đặc dụng 123.462ha, diện tích rừng phòng hộ 174.387ha, diện tích rừng sản xuất 343.283ha.
Tuy nhiên, tình hình mất rừng và suy thoái rừng trên địa bàn tỉnh là rất lớn.

Theo khảo sát của Chi cục Kiểm lâm tỉnh, diện tích rừng bị mất giai đoạn năm 2000-2013 trên toàn tỉnh là 51.000 ha; trong đó, Tuyên Hóa 9.000ha, Quảng Ninh 13.000 ha, Minh Hóa 13.800 ha, Bố Trạch 8.600ha; diện tích rừng bị suy thoái là 80.000ha, trong đó: Bố Trạch 20.700ha, Tuyên Hóa 18.000ha, Minh Hóa 12.992,4ha, Lệ Thủy 12.827,2ha, Quảng Ninh 13.039,2ha.

Nguyên nhân là do quá trình chuyển đổi rừng tự nhiên nghèo kiệt sang rừng trồng kinh tế, cao su; việc xâm lấn rừng tự nhiên cho sản xuất nông nghiệp với các loài cây trồng khác. Thêm vào đó, người dân sống tại khu vực gần rừng thiếu đất sản xuất nông nghiệp, thiếu đất trồng rừng kinh tế, nhận thức, ý thức của người dân về pháp luật bảo vệ rừng còn hạn chế, đặc biệt là người dân nghèo và đồng bào dân tộc thiểu số, nên đã có những tác động tiêu cực đến rừng để mưu sinh.

Bên cạnh đó, lực lượng bảo vệ rừng còn mỏng, thiếu về công cụ hỗ trợ và yếu về chuyên môn nghiệp vụ bảo vệ rừng; đồng thời, sự phối hợp của các bên liên quan trong bảo vệ rừng còn hạn chế, chưa thực sự hiệu quả, ảnh hưởng tới công tác bảo vệ và phát triển rừng.

Vì vậy, triển khai chương trình hành động PRAP tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2016-2020 là rất cần thiết, phù hợp với yêu cầu thực tế nhằm thiết lập thể chế quản lý, bảo vệ rừng một cách hiệu quả, giúp giảm phát thải khí nhà kính.

Chương trình hành động PRAP được tỉnh ta xác định thực hiện trong thời gian từ ngày 1-4-2016 đến ngày 31-12-2020. Quá trình triển khai PRAP được chia thành hai giai đoạn. Giai đoạn 2016-2017: chuẩn bị sẵn sàng thực thi REDD+, thí điểm thực hiện mô hình hoạt động dự án REDD+ và nâng cao năng lực cho các cơ quan, tổ chức và người dân địa phương; giai đoạn 2018-2020: hoàn thiện về cơ chế, chính sách, cơ cấu tổ chức và năng lực kỹ thuật nhằm bảo đảm phối hợp, quản lý, vận hành các dự án và các hoạt động một cách hiệu quả theo đúng thiết kế bản kế hoạch hành động REDD+ của tỉnh; triển khai các hoạt động REDD+ lồng ghép trong thực hiện kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2015-2020 nhằm phát triển rừng bền vững; bảo tồn đa dạng sinh học, đa dạng hóa và cải thiện sinh kế cho các chủ rừng và người dân.

Với mục tiêu đó, kế hoạch hành động REDD+ bao gồm 3 hợp phần chính, đó là: quản lý rừng; các hoạt động liên quan đến xã hội và môi trường; các vấn đề liên quan đến quản lý.

Cụ thể, quản lý rừng được thực hiện với các giải pháp đồng bộ như: tăng cường các biện pháp làm giàu rừng bằng các loài cây bản địa; phát triển lâm sản ngoài gỗ; thực hiện chi trả dịch vụ môi trường rừng; hỗ trợ kinh phí quản lý bảo vệ, phát triển rừng cho các tổ chức; xây dựng vườn ươm cây giống bảo đảm chất lượng; xây dựng mô hình trồng rừng thâm canh cung cấp gỗ lớn; xây dựng chuỗi liên kết đầu tư - sản xuất - tiêu thụ sản phẩm gỗ rừng trồng theo hướng nâng cao hiệu quả kinh tế.

Bảo vệ rừng bền vững, ứng phó tốt hơn với những diễn biến ngày càng bất thường của thời tiết.

Cùng với đó, cần xây dựng và thực hiện phương án quản lý rừng bền vững; hoàn thiện việc giao đất gắn với giao rừng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp cho cá nhân, hộ gia đình và cộng đồng; xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện thí điểm chính sách hưởng lợi từ rừng tự nhiên đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng được giao rừng.

Đồng thời, ổn định quy hoạch và nâng cao hiệu quả công tác quản lý rừng và đất lâm nghiệp được giao cho cá nhân, hộ gia đình và cộng đồng; xây dựng và phát triển quỹ tín dụng nông nghiệp thôn/xóm/bản (quỹ tín dụng cộng đồng); tăng năng suất cây trồng và đa dạng hóa các sản phẩm từ vườn rừng nhằm cải thiện kinh tế hộ

Về các vấn đề quản lý, sẽ thực hiện các giải pháp: nâng cao năng lực cho lực lượng bảo vệ rừng, các chủ rừng và tổ đội BVR của xã; hỗ trợ đầu tư trang phục, trang thiết bị cho lực lượng bảo vệ rừng của các chủ rừng, kiểm lâm, tổ đội bảo vệ rừng cấp xã, cộng đồng; đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền pháp luật về bảo vệ rừng cho người dân và cộng đồng địa phương; tăng cường giải pháp thực hiện tốt quy chế phối hợp trong quản lý bảo vệ rừng tại cấp cơ sở.

“Thực hiện kế hoạch hành động REDD+ sẽ giúp Quảng Bình có điều kiện quản lý tài nguyên rừng theo hướng bền vững, bảo tồn tính đa dạng sinh học cũng như cải thiện sinh kế của người dân sống chủ yếu dựa vào rừng trên các lâm phần trong tỉnh và nhất là chống lại những tác động mạnh mẽ của biến đổi khí hậu. Đây cũng là nhiệm vụ quan trọng góp phần thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh” - ông Phạm Hồng Thái cho biết thêm.

Hương Trà