(QBĐT) - Khói thuốc lá đã được biết đến là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh nguy hiểm cho cơ thể con người. Trong khói thuốc lá chứa hơn 7.000 hóa chất, trong đó có khoảng 70 chất gây ung thư. Tác hại của hút thuốc lá là vô cùng lớn song nhiều người còn xem nhẹ việc từ bỏ thuốc lá. Vì vậy, xây dựng môi trường không khói thuốc trong điều kiện hiện nay đang là một vấn đề khá nan giải cần sự chung tay của cộng đồng xã hội.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Việt Nam là một trong 15 nước có tỷ lệ hút thuốc lá cao nhất thế giới. Hằng năm, Việt Nam có 40.000 người tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá.

Bất chấp các dòng cảnh báo “Hút thuốc lá có thể gây bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính”, hoặc “hút thuốc lá có thể gây ung thư phổi” được in rõ ràng ngay trên các bao thuốc, nhiều người dường như không đọc mà nếu có đọc cũng không quan tâm đến nội dung trên vì họ xem hành vi hút thuốc của mình là một thói quen. Có người còn cho rằng thuốc lá là một trong những nhu cầu thiết yếu trong cuộc sống. Điều đáng nói là hầu hết những người hút thuốc đều biết tác hại của nó ảnh hưởng đến sức khỏe của bản thân và những người xung quanh, tốn kém tiền bạc, lệ thuộc vào thuốc... nhưng vì sở thích nên dù biết cũng làm ngơ.

Theo nghiên cứu của các chuyên gia y tế, có những ảnh hưởng do thuốc lá không xảy ra ngay trước mắt mà có thể sau vài ba năm, thậm chí sau 10 - 20 năm như ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, bệnh về tim mạch, giảm khả năng tình dục... Hút thuốc càng nhiều và kéo dài nhiều năm thì mức độ nguy hiểm càng cao, nguy cơ mắc các bệnh càng lớn. Những người trực tiếp hút cũng như những người xung quanh hút thuốc thụ động cũng bị ảnh hưởng tương tự giống nhau.

Người không hút thuốc lá nhưng hít phải khói thuốc lá cũng có nguy cơ mắc các bệnh giống như người hút thuốc lá: Ung thư, đột quỵ, các bệnh về đường hô hấp, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch... Ở phụ nữ mang thai thường xuyên hít phải khói thuốc lá thụ động có thể bị sẩy thai, thai nhi chậm phát triển hoặc sinh non. Đối với trẻ em, hút thuốc lá thụ động gây viêm đường hô hấp, viêm tai giữa, làm nặng thêm các triệu chứng hen và là một trong những nguyên nhân gây đột tử ở trẻ sơ sinh.

Phòng chống thuốc lá đang là một trong những nhiệm vụ quan trọng của nhiều địa phương trong cả nước. Tại tỉnh ta, Sở Y tế - cơ quan thường trực của Ban chỉ đạo tỉnh về phòng, chống tác hại thuốc lá đã chủ động tham mưu với Ban chỉ đạo tỉnh triển khai công tác truyền thông phòng, chống tác hại của thuốc lá bằng nhiều biện pháp nhằm nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá và lợi ích của việc xây dựng môi trường không thuốc lá.

Từ đầu năm đến nay, Ban chỉ đạo tỉnh về phòng, chống tác hại thuốc lá đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức nhiều hoạt động phòng chống tác hại của thuốc lá như mít tinh, tuần hành hưởng ứng Ngày Thế giới không hút thuốc lá (31-5), Tuần lễ Quốc gia không khói thuốc lá (từ ngày 25 đến 31-5 và tăng cường hoạt động truyền thông trực tiếp về phòng, chống tác hại thuốc lá tại các trường THPT, THCS, các khu công nghiệp và cộng đồng dân cư. Trung tâm Truyền thông- Giáo dục sức khỏe tỉnh-đơn vị làm công tác truyền thông của ngành Y tế đã tích cực đi đầu trong việc chủ động xây dựng các hoạt động tuyên truyền, phổ biến kiến thức đến đông đảo cán bộ giáo viên, học sinh ở các trường học và người lao động tại các xí nghiệp về tác tại của khói thuốc lá, vận động các đơn vị xây dựng môi trường không khói thuốc. Từ các hoạt động trên đã giúp cho nhiều người, nhất là các em học sinh hiểu rõ hơn về tác hại của thuốc lá để sớm thiết lập thói quen sống lành mạnh nói không với thuốc lá nhằm bảo vệ sức khỏe để học tập tốt hơn.

Tuy nhiên, công tác phòng chống tác hại của thuốc lá vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn, rào cản. Hiện nay, tỷ lệ nam giới trưởng thành ở nước ta hút thuốc vẫn khá cao. Việc xử phạt hành vi vi phạm quy định cấm hút thuốc nơi công cộng còn chưa được triển khai đồng bộ. Một bộ phận người dân chưa nắm vững các quy định của Luật Phòng chống tác hại thuốc lá. Luật Phòng chống tác hại thuốc lá hiện hành đã quy định những địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn, nhưng nhiều nơi công cộng, công sở, tình trạng này vẫn diễn ra. Ngay tại một số bệnh viện, nhiều người, trong đó có cả bệnh nhân, người nhà bệnh nhân ngang nhiên hút thuốc lá. Cùng với đó, các cơ sở giáo dục, nuôi dưỡng, vui chơi, giải trí dành riêng cho trẻ em; cơ sở có nguy cơ cháy, nổ cao, nơi làm việc, các phương tiện giao thông công cộng được quy định cấm hút thuốc hoàn toàn, nhưng hiện tượng hút thuốc lá vẫn diễn ra hàng ngày.

Nâng cao nhận thức và hành động trong phòng chống tác hại thuốc lá được tỉnh ta mà vai trò hạt nhân là ngành Y tế xác định là nhiệm vụ trọng tâm cần được đẩy mạnh trong thời gian tới. Tuy nhiên để việc xây dựng môi trường không thuốc lá thực sự đi vào cuộc sống, đến được với mọi người, mọi nhà, bên cạnh sự nỗ lực của ngành Y tế, cần thiết phải có sự chung tay, góp sức của cả cộng đồng trong thực hiện tốt các nội dung của Luật Phòng chống tác hại thuốc lá. Việc triển khai tốt các nội dung của luật sẽ góp phần bảo đảm quyền của những người không hút thuốc lá được hít thở bầu không khí trong lành, giúp giảm nguy cơ tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá, giảm nguy cơ bệnh tật và tử vong có liên quan đến sử dụng thuốc lá.

NH.V