(QBĐT) Giám đốc Trung tâm Văn hóa-Thông tin và Thể thao huyện Lệ Thủy Dương Văn Liên đã nhiều năm gắn bó sâu nặng với hò khoan Lệ Thủy, từ thuở ông còn là một cán bộ trẻ của Phòng Văn hóa-Thông tin huyện say mê nghiên cứu, sưu tầm từng điệu hò khoan đã bị mai một, rồi vất vả tìm gặp các cụ cao niên “vốn quý” của hò khoan.... Năm 2022 đánh dấu 5 năm hò khoan Lệ Thủy được vinh danh là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Phóng viên (PV) Báo Quảng Bình đã có cuộc trao đổi cởi mở với ông Dương Văn Liên về hò khoan Lệ Thủy và những nỗ lực bảo tồn, phát huy giá trị. PV: Ông vốn được biết là người gắn bó với hò khoan Lệ Thủy từ nhiều năm nay, cần mẩn sưu tầm từng băng cassette, rồi lập cả một trang web về hò khoan và sau nay tích cực tham gia vào quá trình bảo tồn, phát huy di sản. Trong quá trình “theo đuổi” hò khoan Lệ Thủy, ông gặp những thuận lợi và khó khăn gì?

PV: Thực tế cho thấy hò khoan Lệ Thủy vẫn còn chưa được phổ biến rộng rãi, là một người làm công tác văn hóa lâu năm, theo ông, cần những giải pháp gì để hò khoan thêm sức lan tỏa, nhất là đối với người trẻ?

​- Ông Dương Văn Liên: Theo tôi, trước hết, cần thông qua chính các kênh thông tin quảng bá của địa phương. Rất cần tăng thời lượng phát sóng về hò khoan Lệ Thủy cũng như dân ca các vùng miền trong tỉnh như hò thuốc Minh Hóa, hát ru Cảnh Dương, ca trù… trên sóng phát thanh, truyền hình tỉnh.

Bên cạnh đó, cần duy trì các CLB hò khoan trường học, tổ chức hội thi và nhiều hình thức tìm hiểu về hò khoan Lệ Thủy cho đoàn viên, thanh niên không chỉ trong toàn huyện mà toàn tỉnh Quảng Bình…

PV: Một trung tâm chuyên biểu diễn, hay một bảo tàng hoặc phòng trưng bày về hò khoan Lệ Thủy, ắt hẳn là điều ông đã nghĩ tới?

​- Ông Dương Văn Liên: Đó là mơ ước của tôi cũng như các nghệ nhân và nhân dân Lệ Thủy. Tôi không dám mơ ước có một trung tâm bảo tồn như “Trung tâm bảo tồn dân ca xứ Nghệ” với trang web riêng, trong đó có nghiên cứu, thực hành biểu diễn, sân khấu, nhưng chí ít ở tỉnh cũng có một cơ chế để giao nhiệm vụ cho những đơn vị chuyên môn làm công tác bảo tồn ví dụ: Đoàn Nghệ thuật truyền thống tỉnh, Trung tâm Văn hóa-Điện ảnh tỉnh, huyện… Ở huyện, cũng ít nhất có một điểm như đình để hát hò khoan chẳng hạn…

PV: Liên kết các nghệ nhân hò khoan Lệ Thủy có phải là điều khó khăn, thưa ông, bởi trên thực tế các CLB hò khoan Lệ Thủy dường như còn hoạt động rời rạc, mạnh ai nấy chạy?

- Ông Dương Văn Liên: Thực tế như tôi đã nói ở trên do chưa có một cơ chế cụ thể trong công tác bảo tồn, con người, kinh phí. Việc bảo tồn còn chủ yếu nhờ vào các nghệ nhân và kinh phí cũng tự các CLB thu chi. Tất yếu các CLB tự tổ chức hoạt động, thiếu tính kết nối.

PV: Hò khoan Lệ Thủy vẫn chưa có sự gắn kết với du lịch địa phương, dưới góc nhìn văn hóa, theo ông đâu là nguyên nhân?

- Ông Dương Văn Liên: Hò khoan Lệ Thủy là một sản phẩm văn hóa phục vụ du lịch tuyệt vời nhưng chưa có sự gắn kết theo tôi những nguyên nhân, trước hết, du lịch vẫn thực sự chưa “đặt chân” đến Lệ Thủy.

Huyện đang nỗ lực để du lịch trở thành một mũi nhọn kinh tế. Bản thân nội tại của hò khoan Lệ Thủy chưa sẵn sàng để định hình thành sản phẩm dịch vụ du lịch, như: chuẩn bị về công tác tổ chức, trang phục, đạo cụ, cơ sở vật chất, con người địa điểm, tính kết nối, chất lượng dịch vụ… Đặc biệt, công tác quảng bá tuyên truyền, kết nối chưa thực sự được quan tâm.

PV: Dường như vẫn đang thiếu một trang web riêng, chuyên nghiệp về hò khoan Lệ Thủy, thưa ông?

- Ông Dương Văn Liên: Theo tôi, việc xây dựng một trang web chính thống của tỉnh Quảng Bình hoặc huyện Lệ Thủy để quảng bá hò khoan là chính đáng, Trang web của Phòng Giáo dục-Đào tạo huyện, trang web cá nhân của tôi chỉ là thực hiện nguyện vọng và say mê yêu thích hò khoan của cá nhân, đơn vị. Còn muốn quảng bá chính thống thì phải có trang web được giao cho một đơn vị chuyên môn quản lý, chịu trách nhiệm.

PV: Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi thú vị này, chúc ông tiếp tục “theo đuổi” hò khoan Lệ Thủy trong quá trình bảo tồn và phát huy di sản.

Mai Nhân (thực hiện)