.

Nhớ mùi trích nướng

Thứ Sáu, 01/04/2016, 09:49 [GMT+7]

(QBĐT) - Nắng lên sau những ngày đông u ám. Tôi chợt nhớ mùi cá nướng, nhớ những năm tháng hoa niên và nhớ nhất cái dáng ngồi nghiêng nghiêng quạt than của mẹ.

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Mùa này ở quê, ra chợ sẽ thấy có nhiều loại cá. Cứ tầm bốn giờ chiều, nhiều sọt cá biển được tiểu thương đưa từ phía Ngoại Hải, Xuân Hòa, Cảnh Dương... về chợ Ba Đồn bằng những chiếc xe thồ chuyên dụng. Giêng hai, ăn cá là sướng nhất. Nước ấm lên, ăn con cá tươi vị béo ngọt đậm đà. Thời điểm này là mùa cá trích, cá nục. Vì thế, bữa cơm gia đình nào cũng có 2 loại cá này. Có nhiều cách chế biến cá trích. Phổ biến nhất là món cá kho. Người ta có thể kho khô, cũng có thể kho cá với cà chua và ớt xanh. Hay một vài con cá tươi kết hợp cùng nắm me đất cũng tạo nên món canh chua đơn giản mà thanh mát. Cầu kì hơn, có thể làm gỏi cá... Nhưng với tôi, hấp dẫn nhất vẫn là cá trích nướng. Mẹ dặn: đi chợ đừng ham cá to, cứ chọn mấy con cá tròn mình và vảy ánh xanh. Than củi trong nhà sẵn lắm. Nhiều người nội trợ thường hay cho thêm đủ thứ gia vị vào để ướp cá. Riêng với mẹ ngon nhất là cá được giữ đúng vị mộc mạc của nó. Chỉ cần bóc mang, lôi ruột, rửa sạch là có thể sắp cá vào vỉ được rồi.

Mẹ tôi luôn đảm nhận công đoạn quạt than. Đôi bàn tay mềm dẻo, thoăn thoắt tạo gió. Thi thoảng, mẹ kê lại mấy viên than cho chóng bắt lửa. Than đỏ rực đều, vỉ cá được kê trên bếp với một khoảng cách vừa đủ, vừa trở cá, vừa quạt nhẹ để khơi than. Cứ như thế tới lúc vảy cá chín vàng giòn là được. Nếu nóng vội, không đợi cá vàng thì có thể cá vẫn chín nhưng sẽ không thơm, còn lỡ làm cá cháy đen thì bên trong nó sẽ đắng và xáp. Khi cá chín, hương thơm dậy lên, bám vào áo quần của người nướng và lan tỏa vào trong không khí, làm nức mũi bao người. Phải những ai đang đói thì bụng dạ thể nào cũng réo rắt, hối thúc về nhà. Tôi ra vườn hái rau. Năm nào ra giêng hai nhà tôi cũng đầy đủ các loại rau: xà lách, tầng ơ, ngò, cải con... Một góc đất be bé nhưng có thêm mấy luống rau xinh xinh, xanh mướt khiến ai nhìn cũng thích. Đặc biệt nhất là mùa này có lá tỏi tươi. Mùi hăng nồng dìu dịu của nó không chỉ kích thích khẩu vị, át đi mùi tanh mà tinh chất tỏi tươi còn rất tốt cho sức khỏe. Người ta vẫn thường cho lá tỏi trộn lẫn vào rau sống hoặc cắt nhỏ ra, thả vào nước chấm. Pha nước chấm không có gì là khó nhưng để ngon thì cũng phải có tay. Nước mắm ngon được chế chút nước đun sôi để nguội, hòa tan ít đường, chanh với một tỉ lệ linh động theo khẩu vị từng gia đình. Củ tỏi tía, ớt đỏ, ớt xanh bỏ hạt, băm nhuyễn được thêm vào bát nước chấm cho thơm và bắt mắt.

Sau khi mọi chuẩn bị đã xong, sản phẩm được bày ra mâm trông hấp dẫn khó cưỡng: một đĩa rau sống xanh non, mấy con cá vàng ruộm ngay ngắn trên đĩa, một xấp bánh tráng Tân An chuyên dùng để cuốn rau làm từ gạo đỏ vừa dai vừa béo, một bát nước chấm nhiều màu sắc. Bánh tráng được trải trên lòng tay, đặt lên đó ít rau sống, thêm vào phần thịt cá được gỡ ra sau khi bỏ lớp vỏ ngoài rồi cuốn lại, chấm nước mắm đã pha và thưởng thức. Ăn đến đâu thì gỡ cá đến đó. Nếu tách phần vỏ cá sớm quá sẽ làm mất đi vị ngon của cá. Thịt cá săn, ngọt, thơm dậy hương cùng rau sống. Và quả thực là hoàn hảo khi nó kết hợp với cái thơm nồng của tỏi, của ớt, mùi thơm thoảng dịu của chanh. Tan trong miệng người ăn là vị ngọt tự nhiên của cá, của nước mắm rồi cả ngọt đường và vị chua cay nơi nước chấm nữa. Tất cả hòa quyện, kích thích vị giác vô cùng. Người ta có thể ăn món trích nướng say sưa mà quên cả cơm.

Dân dã thôi mà sao gói ghém nhiều nghĩa tình đến thế! Đặc biệt trong tôi, giêng hai này, kí ức mẹ quạt than nướng cá lại rưng rưng, như một thôi thúc mãnh liệt để trở về.

Hoàng Đào Ngọc Trinh
(P. Quảng Long, TX Ba Đồn)