Mua nhà… "lãi" 5 năm đi đòi
(QBĐT) - Bỏ tiền để mua lại nhà, đất và cho vợ chồng con trai gia chủ ở tạm trong lúc khó khăn nhưng đến khi đòi nhà thì phải đưa ra tòa. Sau nhiều năm, qua 2 cấp xét xử vẫn chưa nhận được nhà, người mua hàng tháng đều đặn gánh tiền lãi, người bán tỉnh bơ chiếm dụng trong khi cơ quan thi hành án “bình chân như vại”? Đó là sự việc thực tế mà gia đình ông Trần Đức Thái (SN 1961) và bà Tưởng Thị Liên (SN 1980), thôn Di Lộc, xã Quảng Tùng (Quảng Trạch) bức xúc phản ánh tới Báo Quảng Bình. Suốt 5 năm đi đòi nhà, gia đình ông Thái dần khánh kiệt chỉ vì…
“Làm phúc phải tội”
Theo trình bày của ông Trần Đức Thái, ngày 31/7/2018, gia đình ông nhận chuyển nhượng thửa đất của gia đình ông Nguyễn Hừng Đông (SN 1959) và bà Phạm Thị Cảnh (SN 1961) cùng trú tại xã Quảng Tùng. Thửa đất có số 221, tờ bản đồ số 23, diện tích 132m2 do UBND huyện Quảng Trạch cấp ngày 13/11/2015, hợp đồng chuyển nhượng qua công chứng có trị giá 110 triệu đồng.
Sau thỏa thuận, hai bên nhất trí ký vào hợp đồng chuyển nhượng, vợ chồng ông Đông, bà Cảnh đã giao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (QSDĐ) cho bên mua và gia đình ông Thái, bà Liên cũng giao đủ tiền cho bên bán nhưng không viết giấy giao nhận vì hai gia đình đều ở cùng địa phương và có quan hệ thông gia.
Sau đó, vợ chồng anh Nguyễn Viết Nam và chị Lê Mai Anh (con ông Đông) đã đến xin mượn lại nhà (giấy viết tay có chữ ký của ông Đông, bà Cảnh) và hứa đến ngày 20/6/2020 sẽ bàn giao lại đất và nhà ở nguyên vẹn. Tuy nhiên, khi đến hạn giao nhà thì vợ chồng anh Nam, chị Anh không thực hiện, cố tình chây ỳ, gây khó dễ.
Sau nhiều lần đòi nhà bất thành, tháng 11/2020 gia đình ông Thái đã khởi kiện vụ việc ra Tòa án nhân dân huyện Quảng Trạch. Ngay sau đó, vợ chồng ông Đông, bà Cảnh với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan cũng nộp đơn yêu cầu độc lập, yêu cầu tuyên bố hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ ngày 31/7/2018 cho ông Thái, bà Liên vô hiệu vì sai quy định pháp luật về đất đai và do không đọc thông tin trong hợp đồng...?
Phía bị đơn là vợ chồng anh Nam cũng nộp đơn phản tố, tuy nhiên Tòa án nhân dân huyện Quảng Trạch xác định đây chỉ là ý kiến trình bày. Lý do được nêu ra là, nhà được vợ chồng anh chị bỏ tiền xây trên đất của bố mẹ và yêu cầu được chuộc lại (giá trị theo hợp đồng công chứng) diện tích đất bố mẹ đã chuyển nhượng cho ông Thái, bà Liên... (ngôi nhà chưa được đăng ký kê khai đưa vào thửa đất).
Ông Thái cho hay, thực tế gia đình không có nhu cầu mua thêm đất, nhà ở nhưng khi ông Đông, bà Cảnh trong lúc làm ăn gặp khó khăn có nói chuyện nên mới chấp nhận bỏ tiền mua lại. Sau khi giao dịch, gia đình ông bà đã cho vợ chồng con trai ông Đông mượn lại nhà để ở tạm. Ai ngờ “làm phúc phải tội”!...
5 năm đi đòi nhà
Tháng 4/2023, sau nhiều lần hòa giải không thành, Tòa án nhân dân huyện Quảng Trạch đã đưa ra xét xử sơ thẩm công khai vụ án về “Tranh chấp đòi lại nhà cho mượn” theo đơn khởi kiện của ông Thái, bà Liên. Đồng thời giải quyết yêu cầu độc lập của ông Đông, bà Cảnh trong cùng vụ án này để khách quan, toàn diện hơn.
Sau xét xử, tòa tuyên buộc bị đơn là anh Nam, chị Anh phải di dời toàn bộ tài sản, đồ đạc cá nhân ra khỏi ngôi nhà gắn liền với thửa đất đã chuyển nhượng và trả lại nhà đã mượn cho ông Thái, bà Liên. Tòa sơ thẩm cũng không chấp nhận yêu cầu độc lập về việc “tuyên bố hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ” của ông Đông, bà Cảnh là vô hiệu.
Tháng 9/2023, Tòa án nhân dân tỉnh xét xử phúc thẩm vụ án theo kháng cáo của vợ chồng anh Nam, chị Anh cùng bố mẹ là ông Đông, bà Cảnh (bị đơn là anh Nam có đơn xin vắng mặt). Sau nghị án, tòa phúc thẩm cũng giữ nguyên các quyết định như tòa sở thẩm đã tuyên. Bản án phúc thẩm có hiệu lực kể từ ngày tuyên án.
Bà Tưởng Thị Liên cho hay, thời điểm mua bán hai bên đều thống nhất chuyển nhượng cả thửa đất và tài sản là căn nhà có sẵn. Mặc dù phải đi vay mượn thêm để mua nhà nhưng vì chưa có nhu cầu ở và tình cảm thông gia nên mới đồng ý cho mượn lại nhà. Nhưng khi đến hẹn giao nhà không ngờ bên bán lại lật lọng khiến gia đình phải lâm vào cảnh tranh chấp pháp lý kéo dài.
“Khi mua nhà, gia đình phải vay thêm tiền, đến nay vẫn phải trả lãi hàng tháng nhưng nhà thì chưa được giao. Gần 5 năm, đã qua 2 cấp xét xử, chạy đôn chạy đáo, thực sự rất mệt mỏi. Không dại nào bằng…”, bà Liên than thở.
Mòn mỏi chờ thi hành án
Sau khi bản án phúc thẩm có hiệu lực, gia đình ông Thái, bà Liên đã gửi đơn tới Chi cục Thi hành án dân sự (THADS) huyện Quảng Trạch yêu cầu thi hành án để được nhận lại nhà. Tuy nhiên, sau nhiều lần ra quyết định thi hành án, quyết định cưỡng chế buộc thực hiện công việc, kế hoạch cưỡng chế, Chi cục THADS huyện Quảng Trạch vẫn chưa tiến hành cưỡng chế theo quy định của pháp luật.
Bức xúc trước việc thi hành án “giậm chân tại chỗ” và cho rằng cơ quan thi hành án cố tình chây ỳ, lấp liếm ảnh hưởng đến quyền lợi của gia đình, ông Thái đã có đơn khiếu nại, xem xét trách nhiệm của Chi cục trưởng Chi cục THADS huyện Quảng Trạch.
Theo ông Thái: “Từ khi bản án có hiệu lực đến nay đã gần 1 năm nhưng không hiểu vì sao cơ quan thi hành án không chịu giải quyết dứt điểm. Gia đình chúng tôi đã nhiều lần làm việc nhưng chỉ nhận được lời hứa hẹn rồi đâu lại vào đó. Sự việc đã rõ ràng với bản án của tòa 2 cấp đã tuyên. Phải chăng có sự khuất tất ở đây giữa cơ quan thi hành án và người phải thi hành án”.
Liên quan đơn khiếu nại của gia đình ông Thái, bà Liên, Cục THADS tỉnh đã có văn bản trả lời chấp nhận một phần khiếu nại và yêu cầu Chi cục trưởng Chi cục THADS huyện Quảng Trạch kịp thời chỉ đạo chấp hành viên tổ chức thi hành án và tổ chức cưỡng chế giao tài sản theo quy định của pháp luật. |
Trao đổi với phóng viên về vụ việc, Chi cục trưởng Chi cục THADS huyện Quảng Trạch Đoàn Thị Diệu Lan thông tin, vụ việc đang được cơ quan thi hành án thực hiện theo đúng quy định, trình tự của pháp luật. Hiện, đơn vị đã ban hành quyết định xử phạt hành chính với gia đình anh Nam, chị Anh vì không chấp hành thi hành án và đang xây dựng kế hoạch thực hiện cưỡng chế.
Lý giải việc chậm thi hành án theo thẩm quyền, bà Đoàn Thị Diệu Lan cho hay, người phải thi hành án đang có đơn kháng cáo tại Tòa án nhân dân cấp cao và Viện Kiểm sát nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng xem xét giám đốc thẩm vụ án. Vì vậy, đơn vị đang chờ kết quả trả lời từ cơ quan có thẩm quyền. Trong khi, kết quả xác minh của chấp hành viên tại ngôi nhà phải giao theo bản án thì anh Nguyễn Viết Nam hiện đang chấp hành án phạt tù liên quan đến một án hình sự khác; còn vợ Lê Mai Anh nuôi 2 con nhỏ, ngôi nhà phải giao là nơi ở duy nhất của gia đình.
Cũng theo bà Đoàn Thị Diệu Lan, việc tổ chức cưỡng chế đòi hỏi sự phối hợp của nhiều đơn vị liên quan nên rất mất thời gian. Cơ quan thi hành án làm việc theo trình tự, không gây khó dễ cho người được thi hành án.
Theo quy định, khi bản án có hiệu lực nếu bên phải thi hành án không tự nguyện thi hành án thì phải bị cưỡng chế thi hành. Vụ việc kéo dài không chỉ gây bức xúc cho gia đình ông Thái, bà Liên mà còn gây dư luận không tốt tại địa phương, bởi vậy cơ quan thi hành án có thẩm quyền cần quyết liệt xử lý dứt điểm, bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật.
X.Phú