(QBĐT) - Từ ngày 5 đến sáng ngày 7-11-2021, 15 hộ dân sống xung quanh Nhà máy Xi măng Áng Sơn (thuộc Công ty cổ phần COSEVCO 6) tại thôn Áng Sơn, xã Vạn Ninh (Quảng Ninh) đã dựng lều bạt, căng rào chắn trước cổng vào Nhà máy Xi măng Áng Sơn và Nhà máy Xi măng Vạn Ninh (thuộc Công ty cổ phần Xi măng Vicem Hải Vân). Vậy đâu là nguồn cơn dẫn đến việc này?

Ghi nhận của chúng tôi cho thấy, trước cổng vào các nhà máy đều có một rạp bạt, nhiều cọc chắn, dây chắn, băng rôn in hình ảnh và chữ với nội dung: “Yêu cầu nhà máy dừng hoạt động hoặc di dời chúng tôi ra khỏi khu vực ô nhiễm”.

Người dân địa phương cho hay, có 15 hộ dân sống liền kề với các nhà máy sản xuất xi măng ở đây với khoảng cách rất gần, vì vậy, sự ô nhiễm nặng về tiếng ồn và khói bụi đã làm ảnh hưởng đến sinh hoạt, sức khỏe, dẫn đến người dân bị bệnh tật nhiều. Mong muốn của người dân là được quan tâm, giúp đỡ di dời ra khỏi vùng ô nhiễm này. Tuy nhiên, vấn đề này nhiều lần kiến nghị nhưng chưa được giải quyết dứt điểm.

Sau khi xảy ra sự việc trên, các cấp, ngành, đoàn thể huyện Quảng Ninh, xã Vạn Ninh đã có mặt tại cổng nhà máy để giải thích, tuyên truyền, vận động người dân chấp hành quy định pháp luật, không được gây mất an ninh trật tự... nhưng không có kết quả.

Đây không phải là lần đầu tiên người dân sống xung quanh các nhà máy xi măng có những biểu hiện phản đối tương tự. Người dân cho rằng, những kiến nghị của dân dù đã được tỉnh, huyện có nhiều giải pháp để khắc phục, thế nhưng, họ không đồng ý với kết luận của cơ quan chức năng là các nhà máy này hoạt động không gây ô nhiễm môi trường (ÔNMT).

Vụ việc trên đã gây ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động sản xuất của các nhà máy sản xuất xi măng tại đây.

Ông Hoàng Xuân Thịnh, Giám đốc Nhà máy Xi măng Vạn Ninh cho biết, 15 hộ dân này sống quanh khu vực Nhà máy Xi măng Áng Sơn và không liên quan đến phía Nhà máy Xi măng Vạn Ninh trong vấn đề trách nhiệm di dời người dân ra khỏi khu vực người dân đang sinh sống mà họ cho là ô nhiễm nhưng đã đến căng băng rôn gây ảnh hưởng, ách tắc sản xuất của đơn vị. Xe không ra vào được khiến nguyên liệu trong nhà máy gần hết. Việc dừng sản xuất nhà máy gây ảnh hưởng rất lớn, mỗi ngày thiệt hại vài trăm triệu đồng. Trong hoạt động, phía nhà máy đã đầu tư xe tưới nước, xe hút bụi hoạt động trên tuyến, luôn bảo đảm vấn đề môi trường cho bà con...   

Trước tình hình trên, sáng ngày 7-11, đồng chí Đoàn Ngọc Lâm, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh đã chủ trì buổi gặp gỡ, đối thoại với các hộ dân tại thôn Áng Sơn, xã Vạn Ninh.

Trả lời hai vấn đề chính mà người dân quan tâm, ông Phan Xuân Hào, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên & Môi trường (TNMT) cho biết: Trước đây, một số hộ dân thôn Áng Sơn đề nghị được bồi thường và di dời ra khỏi khu vực có 2 nhà máy xi măng đang hoạt động. Để giải quyết vấn đề, UBND tỉnh đã chỉ đạo UBND huyện Quảng Ninh xây dựng khu tái định cư nhằm di dời các hộ dân. Việc này chưa hoàn thành được do người dân chưa đồng thuận về vị trí đất thực hiện tái định cư.

15 hộ hiện nay nằm tiếp giáp với Nhà máy Xi măng Áng Sơn của Công ty cổ phần COSEVCO 6, do công ty đang khó khăn về tài chính nên không có khả năng để bồi thường cho các hộ dân di dời ra khỏi khu vực. Tuy nhiên, để giải quyết dứt điểm vấn đề này, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành có liên quan bố trí nguồn vốn đồng thời chỉ đạo địa phương tìm địa điểm mà người dân đồng thuận để xây dựng khu tái định cư nhằm sớm di dời các hộ dân này.

Về vấn đề buộc 2 nhà máy phải chấp hành đúng pháp luật hạn chế tình trạng gây ÔNMT trong khu vực: Qua kiến nghị của người dân, UBND tỉnh đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành tổ chức kiểm tra thực tế công tác bảo vệ môi trường (BVMT) tại 2 nhà máy; chỉ đạo 2 nhà máy tăng cường công tác BVMT, thực hiện thường xuyên các giải pháp để hạn chế bụi phát tán vào khu dân cư, bê tông hoá toàn bộ khu vực đường vận chuyển trong và ngoài nhà máy đi qua khu dân cư...; chỉ đạo Sở TNMT, UBND huyện Quảng Ninh tăng cường công tác quản lý nhà nước về môi trường.

Sở TNMT đã làm việc và có văn bản yêu cầu 2 nhà máy thực hiện đúng pháp luật về công tác BVMT đồng thời hướng dẫn thực hiện các giải pháp nhằm giảm thiểu gây ÔNMT trong quá trình hoạt động. Nhà máy Xi măng Vạn Ninh cũng đã lắp đặt hệ thống quan trắc tự động để truyền số liệu về Sở TNMT theo dõi.

Qua số liệu quan trắc các yếu tố môi trường tại các hộ dân thôn Áng Sơn dọc hai bên tuyến đường vào nhà máy xi măng cho thấy: Đối với hàm lượng bụi, khí độc, tiếng ồn, nước dưới đất đều nằm trong giới hạn quy chuẩn cho phép. Riêng đối với tiếng ồn tại một số vị trí quan trắc có thời điểm độ ồn vượt quy chuẩn cho phép (do tiếng ồn của phương tiện vận tải đi qua khu vực cộng hưởng) nhưng mức độ không lớn.

Tuy nhiên, việc phát sinh bụi cuốn theo phương tiện vận chuyển tại khu vực chưa được khống chế triệt để. Nguyên nhân do lưu lượng giao thông trên tuyến đường quá lớn (nhiều đơn vị trong khu vực vận chuyển nguyên liệu qua khu vực), thời tiết nắng nóng và khô hanh nên mặc dù nhà máy đã cố gắng thường xuyên tưới nước làm ẩm để hạn chế bụi cuốn nhưng vẫn không thể khắc phục triệt để.

Thời gian tới, Sở TNMT sẽ tiếp tục phối hợp với UBND huyện Quảng Ninh và UBND xã Vạn Ninh tăng cường công tác kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện các yêu cầu về BVMT tại 2 nhà máy, kịp thời phát hiện các vi phạm (nếu có) để xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyển xử lý theo đúng quy định của pháp luật. Tiếp tục định kỳ công khai dữ liệu quan trắc tự động tại Nhà máy Xi măng Vạn Ninh cho địa phương và người dân khu vực được biết (1 tháng/lần).

Ông Đoàn Kim Xuyên, Trưởng thôn Áng Sơn cho biết: Để giảm mật độ xe đi qua khu dân cư gây bụi, Nhà máy Xi măng Vạn Ninh đầu tư tuyến đường vòng qua núi và đã giảm 90% lượng xe qua khu dân cư.

Tại buổi gặp gỡ đối thoại này, đồng chí Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Đoàn Ngọc Lâm và lãnh đạo Công an tỉnh, UBND huyện Quảng Ninh, xã Vạn Ninh, các nhà máy xi măng... đã lắng nghe, chia sẻ với những vấn đề mà người dân bức xúc.

Với quan điểm làm lợi nhất có thể cho người dân, đồng chí Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh đưa ra các phương án giải quyết cụ thể về bố trí đất tái định cư cho 15 hộ dân thuộc diện di dời; vấn đề BVMT của các nhà máy; việc bố trí lại giao thông tại tuyến đường các hộ dân hiện đang sinh sống...

Đồng tình và chấp thuận cao với các phương án và nội dung chỉ đạo cụ thể của đồng chí Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Đoàn Ngọc Lâm đưa ra, trưa 7-11, các hộ dân đã tự giác tháo dỡ các vật cản và lều bạt trước cổng vào các nhà máy xi măng ngay sau cuộc gặp gỡ, đối thoại.

                            Bùi Thành và nhóm PV Bạn đọc