(QBĐT) - Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Quảng Bình, hiện tại huyện Quảng Ninh còn tồn đọng rất nhiều hồ sơ của người dân trong thực hiện thủ tục cấp đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ), tập trung nhiều nhất tại 2 xã An Ninh, Vạn Ninh. Nguyên nhân vì đâu?

Chênh nhau về số liệu

Báo cáo của Phòng Tài nguyên- Môi trường (TNMT) huyện Quảng Ninh cho thấy: từ năm 2006, xã Vạn Ninh cơ bản hoàn thành việc đo đạc lập bản đồ địa chính. Tuy nhiên, khi thực hiện cấp đổi GCNQSDĐ, do diện tích tăng quá nhiều không rõ lý do so với GCNQSDĐ cũ nên UBND huyện Quảng Ninh chủ trương tạm ngừng cấp đổi.

Giai đoạn 2014-2016, Dự án hoàn thiện hồ sơ địa chính xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai tại xã Vạn Ninh được Sở TNMT giao cho Xí nghiệp trắc địa bản đồ 203 (gọi tắt là Xí nghiệp 203) thực hiện. Kết quả dự án sau khi bàn giao, UBND huyện Quảng Ninh đã cấp 3.911 GCNQSDĐ (trong đó gồm 3.338 GCNQSDĐ nông nghiệp và 573  Giấy CNQSDĐ về đất ở).

Ông Nguyễn Văn Trọng, Phó trưởng phòng TNMT huyện Quảng Ninh cho biết: “Tại xã Vạn Ninh, đối với đất ở, UBND huyện tiếp nhận 1.324 hồ sơ đề nghị cấp đổi theo Dự án hoàn thiện hồ sơ địa chính xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai (do Xí nghiệp 203 đo đạc).

Phòng TNMT phân công chuyên viên tổ chức kiểm tra hồ sơ căn cứ theo các quy định pháp luật và hồ sơ lưu trữ đối chiếu ranh giới, hiện trạng sử dụng đất. Qua kiểm tra, chỉ có 573 trường hợp đủ điều kiện cấp đổi GCNQSDĐ, còn lại 769 trường hợp không đủ điều kiện cấp đổi GCNQSDĐ”.

Tại UBND xã Vạn Ninh, chúng tôi được ông Trương Thanh Tùng, cán bộ địa chính xã cung cấp số lượng hồ sơ hộ dân không đủ điều kiện cấp đổi GCNQSDĐ chính xác là 746 bộ (giảm 23 trường hợp so với số liệu Phòng TNMT huyện).

Cũng theo Phòng TNMT huyện Quảng Ninh, trong những trường hợp không được cấp đổi GCNQSDĐ, qua quá trình rà soát, hướng dẫn người dân hoàn thiện, chỉnh lý hồ sơ, đến nay đã có 43 hộ dân được Sở TNMT và UBND huyện Quảng Ninh cấp đổi GCNQSDĐ mới. Số liệu tại cán bộ địa chính xã Vạn Ninh cung cấp thì chỉ có 35 trường hợp được cấp đổi (chênh lệch 8 trường hợp).

Tương tự, qua nắm bắt sơ bộ tại xã An Ninh chỉ tồn đọng khoảng 300 hồ sơ. Tuy nhiên khi tìm hiểu thực tế, chúng tôi được ông Nguyễn Văn Quang, Phó Chủ tịch UBND xã cung cấp một con số lớn hơn rất nhiều, đến 807 trường hợp về đất ở và 563 trường hợp đất nông nghiệp người dân chưa được cấp đổi được GCNQSDĐ mới. Về đất nông nghiệp, số hồ sơ vướng mắc tập trung tại các thôn Hoàng Vinh, Thống Nhất, Đại Hữu, Kim Nại…

Vướng mắc do đâu?

Theo Bí thư Đảng ủy xã Vạn Ninh Nguyễn Văn Thế, con số tồn đọng hồ sơ không được cấp đổi GCNQSDĐ mới tại xã thực tế lớn hơn nhiều so với 769 hồ sơ (nguồn từ Phòng TNMT huyện) hay 746 hồ sơ (nguồn từ UBND xã), trên thực tế có đến 1.000 trường hợp.

Nguyên nhân là nhiều hộ gia đình đang thế chấp GCNQSDĐ cũ trong các ngân hàng để vay tiền; nhiều con em được bố, mẹ chuyển nhượng, thừa kế đất nhưng đi làm ăn xa không có thời gian trở về làm thủ tục cấp đổi; nhiều lô đất tại xã thông qua đấu giá, người trúng đấu giá chưa muốn cấp đổi…

Vướng mắc cơ bản nhất khiến người dân 2 xã An Ninh, Vạn Ninh không được cấp đổi lại GCNQSDĐ mới theo trình bày của ông Nguyễn Văn Trọng, Phó trưởng phòng TNMT huyện Quảng Ninh là vì diện tích trích đo mới tăng quá nhiều so với diện tích thể hiện tại GCNQSDĐ cũ; ranh giới thay đổi do lấn chiếm thửa đất liền kề; hồ sơ thừa kế thiếu văn bản phân chia và do lập bản đồ địa chính đã hợp nhất thửa đất sản xuất nông nghiệp với đất ở… Các hồ sơ chưa hợp lệ trên lại được UBND xã xác nhận là “ranh giới ổn định không tranh chấp”. Như vậy không đúng thực tế quản lý hồ sơ địa chính”.

Qua xác minh thực tế chúng tôi nhận thấy, tại xã Vạn Ninh rất nhiều hộ dân không được cấp đổi GCNQSDĐ mới vì cùng một nguyên nhân “lấn chiếm đất công”, nghĩa là diện tích đất biến động tăng thêm so với diện tích quy định trong GCNQSDĐ cũ.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Trọng cho biết thêm: “Phòng TNMT huyện sẽ phối hợp chặt chẽ với chính quyền 2 xã An Ninh, Vạn Ninh cùng các hộ dân có nhu cầu cấp đổi GCNQSDĐ mới để tìm cách tháo gỡ, trên quan điểm là bảo vệ lợi ích chính đáng cho người dân, không để người dân bị thiệt thòi”.

Tìm lời giải cho “bài toán khó”!

Qua quá trình rà soát, đến nay xã Vạn Ninh có thêm 74 trường hợp ranh giới sử dụng đất tương đối ổn định, Phòng TNMT, UBND xã Vạn Ninh hướng dẫn cho người dân bổ sung hồ sơ biến động đất để Sở TNMT tiến hành cấp đổi GCNQSDĐ.

Tại xã An Ninh, sau khi Dự án hoàn thiện hồ sơ địa chính xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai (do Trung tâm CNTT-TNMT, Sở TNMT thực hiện) kết thúc, đến nay có thêm khoảng 200 hồ sơ đất ở đã được cấp đổi GCNQSDĐ.

“Về đất ở, nhu cầu người dân rất cấp bách, mong muốn hoàn thành mọi thủ tục để được cấp GCNQSDĐ mới. Toàn xã còn khoảng trên 600 hồ sơ, một số lượng khá lớn, đề nghị UBND huyện, Sở TNMT sớm chỉ đạo tìm cách tháo gỡ cho nhân dân”- Phó Chủ tịch UBND xã An Ninh Nguyễn Văn Quang trao đổi.

Trước vấn đề trên, UBND huyện Quảng Ninh đã giao cho Phòng TNMT, chính quyền 2 xã An Ninh, Vạn Ninh tiếp tục rà soát tất cả hồ sơ đất người dân đã lập đề nghị cấp đổi GCNQSDĐ nhưng còn vướng mắc.

Theo đó, phương án xử lý sẽ là: Những hộ dân còn lại nếu việc cấp GCNQSDĐ phù hợp với tình hình sử dụng đất, UBND 2 xã An Ninh, Vạn Ninh và các đơn vị liên quan tiến hành trích đo, chỉnh lý thửa đất phù hợp với hồ sơ địa chính để cấp đổi. Phần diện tích còn lại sử dụng ổn định, không tranh chấp sẽ xem xét tiếp tục đề nghị công nhận quyền sử dụng đất.

Đối với các hộ dân sử dụng đất qua xác minh có sai khác so với hồ sơ quản lý đất đai (phần lớn diện tích đều tăng thêm) thì 2 xã An Ninh, Vạn Ninh và các ngành liên quan chuyển hồ sơ cho cơ quan thanh tra để xác minh, kết luận việc cấp GCNQSDĐ cũ và lập hồ sơ cấp lại GCNQSDĐ mới theo đúng diện tích mà người dân sử dụng.

Nhóm P.V Bạn đọc