(QBĐT) - Thời gian qua, việc khai thác mỏ đá Lèn Bảng của Công ty cổ phần xi măng sông Gianh liên tiếp bị người dân xã Tiến Hóa (Tuyên Hóa) phản ánh là chưa bảo đảm hành lang khai thác, an toàn mỏ đá làm ảnh hưởng đến cuộc sống và sản xuất của người dân. Sau khi cơ quan chức năng kiểm tra thực tế đã có yêu cầu khắc phục, nhưng đến nay một số yêu cầu vẫn chưa được công ty này khắc phục triệt để.

Trước năm 2018, khu vực mỏ đá Lèn Bảng (do Công ty cổ phần xi măng sông Gianh khai thác), vốn đã bị người dân phản ánh gây ô nhiễm môi trường do bụi cuốn từ nổ mìn và hiện tượng đá văng vào khu vực đất sản xuất của người dân. Các vi phạm của công ty này đã bị các cấp có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính và buộc phải áp dụng các biện pháp khắc phục, đồng thời giảm lượng thuốc nổ khai thác từ 4 tấn/lần nổ đến nay chỉ còn dưới 1 tấn/lần.

Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân, quá trình khai thác mỏ của công ty vẫn chưa bảo đảm hành lang khai thác, an toàn mỏ đá làm ảnh hưởng đến cuộc sống và sản xuất của người dân.

Sau tiếp nhận ý kiến phản ánh của người dân, Sở Tài nguyên và Môi trường (Sở TN-MT) đã tiến hành kiểm tra thực tế tại hiện trường, cho thấy khu vực đất sản xuất của người dân tiếp giáp khu vực các mỏ đá có mảnh đá kích thước 10cm x 5cm, do quá trình nổ mìn khai thác khiến đá văng ra.

Nguy hiểm hơn, tại các khu vực dân đang sản xuất nêu trên, đơn vị khai thác đá chưa cắm biển báo cảnh báo thời gian nổ mìn, hướng dẫn an toàn nổ mìn để người dân phòng tránh; chưa cắm mốc giới để xác định phạm vi an toàn nổ mìn để thực hiện trách nhiệm bồi thường và hỗ trợ người dân sử dụng đất nằm trong phạm vi hành lang an toàn nổ mìn theo quy định.

Sau khi kiểm tra, Sở TN-MT đã yêu cầu Công ty cổ phần xi măng sông Gianh thực hiện cắm biển báo, cảnh giới, hướng dẫn an toàn nổ mìn tại khu vực đất sản xuất thuộc hành lang an toàn nổ mìn để người dân biết và chủ động thời gian sản xuất, bảo đảm an toàn trong quá trình sản xuất.

Công ty cần thực hiện việc cắm mốc xác định phạm vi hành lang an toàn, có sự chứng kiến của UBND xã Tiến Hóa và cơ quan chuyên môn để người dân biết. Đồng thời, Công ty phải thực hiện trách nhiệm bồi thường hoặc hỗ trợ theo quy định đối với thiệt hại của người dân có đất sản xuất nằm trong khu vực hành lang an toàn nổ mìn.

Công ty phải tổ chức lực lượng dọn đá văng trên ruộng của người dân đang sản xuất mà chưa được bồi thường; hỗ trợ và cam kết với người dân về việc nổ mìn không để xảy ra sự cố bụi cuốn, đá văng vượt ra ngoài phạm vi hành lang an toàn nổ mìn. Trong trường hợp bất khả kháng, công ty cần phải kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền, thực hiện ngay trách nhiệm khắc phục hậu quả và bồi thường hỗ trợ thiệt hại cho người dân.

Bên cạnh đó, Công ty phải tuyệt đối tuân thủ việc sử dụng lượng thuốc nổ và các yêu cầu kỹ thuật khác trong quá trình thực hiện nổ mìn khai thác đá; tiếp tục trồng bổ sung cây xanh, thực hiện thường xuyên các giải pháp khống chế bụi bay, bụi cuốn trong quá trình sản xuất và các cam kết khác trong báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt. Sở TN-MT cũng yêu cầu UBND xã Tiến Hóa thường xuyên giám sát việc thực hiện các nội dung trên của công ty và báo cáo lên cấp trên để kịp thời chỉ đạo.

Tuy nhiên, qua kiểm tra thực tế việc thực hiện các kết luận nói trên của Sở TN-MT thì: Công ty cổ phần xi măng sông Gianh đã thực hiện cắm các biển báo, cảnh báo thời gian nổ mìn, hướng dẫn an toàn khi nổ mìn tại khu vực đất sản xuất thuộc hành lang an toàn nổ mìn, song các biển cảnh báo được cắm có khổ nhỏ, thấp nên người dân khó quan sát, không bảo đảm an toàn trong quá trình sản xuất.

Công ty này cũng chưa thực hiện cắm mốc xác định phạm vi hành lang an toàn nổ mìn khu vực mỏ (khoảng cách 300m theo báo cáo đánh giá tác động môi trường và Giấy phép nổ mìn đã được cấp) có sự chứng kiến của các cơ quan chuyên môn (Sở TN-MT, Sở Công thương) và chính quyền địa phương; đồng thời chưa kiểm kê đất, tài sản trên đất để có phương án bồi thường hoặc hỗ trợ thiệt hại cho người dân.

Trao đổi về vấn đề nói trên, ông Cao Văn Trúc, Chủ tịch UBND xã Tiến Hóa cho biết, chính quyền địa phương đã nhiều lần làm việc và đốc thúc Công ty cổ phần xi măng sông Gianh thực hiện các yêu cầu nói trên. Đến nay, công ty đã khắc phục bằng cách tổ chức nhặt đá văng ra đất sản xuất của người dân và cắm các biển báo.

Tuy nhiên, việc kiểm kê đất, tài sản trên đất sản xuất trong phạm vi hành lang an toàn nổ mìn để có phương án bồi thường hoặc hỗ trợ thiệt hại cho người dân thì công ty vẫn chưa thực hiện.

Hiện, công ty này đang xin phép lùi thời hạn thực hiện đến cuối năm 2019, vì phải thuê đơn vị tư vấn tổ chức tổng rà soát lại toàn bộ các vùng ảnh hưởng ở các mỏ khác. Trong thời gian tới, địa phương sẽ tiếp tục theo dõi, giám sát đốc thúc công ty thực hiện nghiêm các yêu cầu của các cơ quan chức năng.  

Nhóm P.V Bạn đọc