Trong cuốn sách “50 năm thể dục thể thao Quảng Bình” có viết: “Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước... làng chạy xã Đồng Trạch nổi lên như một biểu tượng của Bố Trạch và tỉnh Quảng Bình”. Một ngày tháng tư, men theo triền cát, chúng tôi hỏi đường về nhà bà Trần Thị Gấm, ở thôn 1A, (xã Đồng Trạch, huyện Bố Trạch), là vận động viên (VĐV) kiện tướng chạy việt dã một thời.

 

Nhớ lại thời trẻ, khi những bước chân sải dài trên đường chạy ở khắp huyện, khắp tỉnh, rồi ra thi đấu giải chạy việt dã ở miền Bắc, bà Gấm cho biết: Ngày đó, mỗi lần huyện Bố Trạch tổ chức giải chạy, bà Gấm lại vinh dự thay mặt cho xã tham gia. Liên tục nhiều năm liền đạt thành tích cao tại các giải chạy, bà Trần Thị Gấm là một trong những VĐV tiêu biểu được tỉnh chọn tham gia giải chạy toàn miền Bắc.

 

Vào năm 1967, ở giải chạy việt dã toàn miền Bắc do Báo Tiền phong tổ chức tại Sơn Tây với sự tham gia của hơn 20 đoàn VĐV đến từ các tỉnh. Tham gia giải này, đoàn Quảng Bình thi đấu với những VĐV xuất sắc.

 

Điều đáng chú ý, trong đoàn có 3 VĐV người Đồng Trạch, gồm có Trần Thị Gấm, Dương Thị Vầm và Nguyễn Thị Khơi. Với những đôi chân thoăn thoắt trên đường đua, VĐV Quảng Bình đã để lại nhiều ấn tượng trong lòng khán giả và ban tổ chức về đức tính kiên cường, bền bỉ, chịu khó của người Quảng Bình.

 

Bà Gấm kể lại: "Lần đầu tiên ra miền Bắc thi đấu nên trước khi vào đường chạy, ai cũng hồi hộp. Mấy chị em ngầm động viên nhau phải nỗ lực thi đấu hết mình vì quê hương, vì làng chạy Đồng Trạch”. 

Vượt lên các VĐV khác trên đường chạy, tại giải này, VĐV Dương Thị Vầm đoạt huy chương đồng, là nữ VĐV việt dã đầu tiên của Quảng Bình được phong danh hiệu kiện tướng.

 

Còn bà Trần Thị Gấm về thứ 4 nên đạt danh hiệu VĐV kiện tướng cấp 1. Cũng vào thời điểm này, đất nước đang thời kỳ chiến tranh ác liệt, hưởng ứng phong trào "5 xung phong", năm 1970, bà Gấm xung phong vào phục vụ chiến trường. Năm 1971, được sự điều động của tỉnh, bà Gấm xin phép đơn vị để lần thứ 2 tham gia giải chạy việt dã toàn miền Bắc. Tại giải chạy lần này, bà Gấm tiếp tục đạt danh hiệu VĐV kiện tướng cấp 1.

 

Ông Phan Tiến Lý (thôn 6, xã Đồng Trạch), là VĐV quốc gia, giành nhiều thành tích tại các giải chạy tỉnh tổ chức. Mặc dù cao 1,51m, nhưng ngay từ nhỏ, ông đã có biệt danh chạy nhanh. Từ năm 1964 đến năm 1972, tại các giải chạy của tỉnh tổ chức, ông đều tham gia và đạt thành tích cao. Năm 1964, tại giải chạy việt dã tỉnh tổ chức ở đồi Mỹ Cương (Đồng Hới), ông đã giành giải nhì.

 

Cũng tại giải chạy này, hai anh em họ ở xã Đồng Trạch là Phan Văn Khoang và Phan Văn Sói cùng tham gia và đã giành thành tích cao. Năm 1970, ông Phan Tiến Lý đạt danh hiệu VĐV quốc gia.

 

Ông Lý cho biết ngay từ nhỏ, ông tham gia phong trào thiếu niên ở HTX Măng non với mục đích tuổi nhỏ làm việc nhỏ. Hàng ngày, đúng 5 giờ sáng, các đội viên phải dậy tập thể dục theo hình thức chạy bộ, đội viên nào không tham gia sẽ không được bình bầu cháu ngoan Bác Hồ.

 

Do đó, các tổ của HTX đều thi đua nhau nên hình thành phong trào buổi sáng cả làng cùng chạy bộ. Từ việc tập luyện chạy bộ buổi sáng nên Đồng Trạch xuất hiện nhiều cá nhân có năng khiếu chạy. Tiêu biểu như Phan Văn Khoang, Phan Văn Sói, Dương Văn Khỏe, Ngô Càn Xuân, Phạm Thị Phi…

 

 

Đến nay, chạy bộ là môn thể thao đơn giản được nhiều người lựa chọn để rèn luyện sức khỏe. Anh Phạm Văn Hà, ở tổ dân phố 1, phường Nam Lý, TP. Đồng Hới cho biết: "Gần 2 năm qua, cứ vào 5 giờ sáng hàng ngày, tôi bắt đầu chạy bộ ra khu vực công viên sông cầu Rào. Tôi thường chạy đều đặn khoảng 10km với thời gian 1 giờ đồng hồ."

 

Từ thực tế phong trào chạy bộ ở cơ sở phát triển sâu rộng trên địa bàn tỉnh Quảng Bình nên đã hình thành nhiều tổ, nhóm, câu lạc bộ với hàng chục thành viên đăng ký tham gia và luyện tập thường xuyên. Quảng Bình Runners (QBR) là nhóm chạy bộ được thành lập từ năm 2019 với hơn 100 thành viên.

 

Kể từ khi đi hoạt động đến nay, Quảng Bình Runners đã thường xuyên tham gia các giải chạy marathon ở các địa phương hay tỉnh bạn tổ chức. Đặc biệt, nhóm chạy này cũng đã có nhiều đóng góp trong công tác nhân rộng phong trào chạy bộ ở các địa phương.

 

Để tạo sân chơi, nơi tranh tài cho người tập luyện môn chạy bộ, hàng năm, Sở Văn hóa và Thể thao (VH-TT) Quảng Bình đã tổ chức giải việt dã, điền kinh thu hút đông đảo VĐV tham gia ở nhiều nội dung thi đấu. Năm 2019, sở phối hợp với Ngân hàng thương mại cổ phần Thương tín-Chi nhánh Quảng Bình tổ chức giải việt dã chạy vì sức khỏe cộng đồng tại Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng.

 

Tiếp đó vào tháng 9-2019, lần đầu tiên tại Di sản thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng diễn ra giải “Revive Marathon xuyên Việt 2019” với thông điệp “Cất bước chạy nào Việt Nam ơi”. Vào tháng 7-2020, Sở VH-TT phối hợp với Mobifone Quảng Bình tổ chức giải chạy online “Mobirun-Quảng Bình quật khởi” lần thứ I. Mới đây, vào ngày 21-3-2021, tỉnh Quảng Bình đã phối hợp tổ chức giải marathon khám phá Quảng Bình năm 2021 tại Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng, thu hút hơn 1.600 VĐV tham gia.

 

Có thể nói, việc tổ chức các giải chạy bộ đã góp phần tạo thêm sự sôi động cho phong trào tập luyện thể dục-thể thao (TDTT) ở Quảng Bình trong thời gian qua. Nhiều giải chạy bộ diễn ra với quy mô lớn, chất lượng, chuyên nghiệp và phù hợp với tình hình phòng, chống dịch bệnh Covid-19.

 

Từ hiệu quả của các giải đấu đã tiếp tục tạo sự lan tỏa phong trào chạy bộ trong quần chúng nhân dân. Được biết, từ 4h ngày 27-3-2021 đến 23h59 ngày 30-4-2021, Sở VH-TT tỉnh phối hợp với Mobifone Quảng Bình tổ chức giải thể thao online “MobiRun Quang Binh” lần thứ II năm 2021.

 

Đặc biệt, tại đại hội TDTT các cấp, chạy việt dã là môn thể thao bắt buộc tổ chức để tạo sân chơi, đồng thời nhân rộng phong trào rèn luyện TDTT trên địa bàn tỉnh Quảng Bình.

 

Bên cạnh những giải chạy do Sở VH-TT tổ chức, thời gian qua, nhiều giải chạy cộng đồng từ nguồn xã hội hóa đã được tổ chức trên địa bàn tỉnh Quảng Bình. Cụ thể như giải chạy thiện nguyện online “Tết ấm cho người nghèo-Vì miền Trung thương yêu”; giải chạy online “Những bước chân vì cộng đồng” do BIDV, Sacombank đồng hành nhằm hỗ trợ quà Tết cho người nghèo hoặc xây dựng nhà văn hóa ở các địa phương... 

 

Ông Lê Phú Sơn, Phó Giám đốc Sở VH-TT cho biết: "Đến nay, phong trào chạy bộ có sức lan tỏa và phát triển mạnh mẽ trên địa bàn tỉnh. Ngay trong thời điểm phòng, chống dịch bệnh Covid-19, chúng tôi đã tăng cường công tác tuyên truyền tới người dân về ý nghĩa, lợi ích của việc chạy bộ thường xuyên để rèn luyện sức khỏe và cả việc phòng, chống dịch bệnh để bảo đảm an toàn cho cộng đồng. Thời gian tới, chúng tôi sẽ đẩy mạnh công tác xã hội hóa tài trợ, hỗ trợ tổ chức các giải chạy, giải việt dã, tạo điều kiện để người dân tham gia thi đấu, qua đó góp phần phát triển phong trào “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại” trên địa bàn toàn tỉnh."