Gỡ khó để có vắc xin tiêm chủng mở rộng cho trẻ em

  • 08:55 | Thứ Hai, 05/06/2023
  • icon gmail
  • icon facebook
  • icon youtube
(QBĐT) - Chương trình Tiêm chủng mở rộng (TCMR) đã được ngành Y tế thực hiện trong nhiều năm qua, bảo đảm an toàn cho các thế hệ trẻ em Việt Nam trước những dịch bệnh nguy hiểm, được thế giới đánh giá cao. Tuy nhiên, từ đầu năm 2023 đến nay, với những lý do khách quan, nguồn cung vắc xin của chương trình này bị gián đoạn. Do thiếu vắc xin, cũng như cả nước, nhiều trẻ em Quảng Bình chưa được tiêm các mũi vắc xin theo lịch TCMR để phòng ngừa dịch bệnh, gây băn khoăn, lo lắng cho các bậc phụ huynh trên địa bàn.
 
Hiệu quả thiết thực của Chương trình TCMR
 
Chương trình TCMR bắt đầu được triển khai ở Việt Nam từ năm 1981 do Bộ Y tế khởi xướng với sự hỗ trợ của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF). Mục tiêu ban đầu là cung cấp dịch vụ tiêm chủng miễn phí cho trẻ em dưới 1 tuổi, bảo vệ trẻ khỏi mắc 6 loại bệnh truyền nhiễm phổ biến và gây tử vong cao. Sau một thời gian thí điểm, từ năm 1985 tới nay toàn bộ trẻ em trên toàn quốc được tiếp cận với Chương trình TCMR. 
Trẻ dưới 1 tuổi được tiêm chủng đủ mũi, đúng lịch sẽ sản sinh ra miễn dịch đặc hiệu bảo vệ cơ thể không bị mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
Trẻ dưới 1 tuổi được tiêm chủng đủ mũi, đúng lịch sẽ sản sinh ra miễn dịch đặc hiệu bảo vệ cơ thể không bị mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
Nhiều năm qua, Bộ Y tế đã triển khai vắc xin phòng 10 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm trong Chương trình TCMR cho trẻ em và phụ nữ mang thai trên cả nước, bao gồm: Vắc xin phòng bệnh viêm gan B, lao cho trẻ sơ sinh, vắc xin phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm màng não/viêm phổi do vi khuẩn Hib, sởi cho trẻ dưới 1 tuổi và vắc xin rubella, viêm não Nhật Bản cho trẻ 12-24 tháng tuổi. Vắc xin Rota (phòng bệnh tiêu chảy do vi rút Rota gây nên) sẽ là vắc xin thứ 11 được triển khai trong Chương trình TCMR của Việt Nam trong quý IV/2023.
 
Nhờ những thành tựu của Chương trình TCMR, hàng triệu trẻ em, phụ nữ có thai được bảo vệ, phòng ngừa các bệnh nguy hiểm, phổ biến nhất liên quan đến trẻ em. Việt Nam đã loại trừ được bệnh đậu mùa từ năm 1979, bệnh bại liệt từ năm 2000, bệnh uốn ván sơ sinh vào năm 2005 và tiếp tục thực hiện mục tiêu loại trừ bệnh sởi và giảm tỷ lệ nhiễm viêm gan vi rút B ở trẻ dưới 5 tuổi. Chương trình TCMR đã được các tổ chức quốc tế đánh giá là một trong những chương trình y tế công cộng hiệu quả và thành công nhất ở Việt Nam. 
 
Tuy nhiên, theo báo cáo mới nhất của UNICEF, cảnh báo có tổng cộng 67 triệu trẻ em trên toàn cầu đã bỏ lỡ một hoặc nhiều liều tiêm vắc xin định kỳ bảo vệ trẻ em trước những căn bệnh chết người; tỷ lệ bao phủ tiêm chủng sụt giảm tại 112 quốc gia trong 3 năm (2019-2021) bùng phát dịch Covid-19, trong đó có Việt Nam. 
Mặc dù dịch bệnh Covid-19 bùng phát, nhưng 3 năm qua, ngành y tế Quảng Bình vẫn nỗ lực thực hiện đủ các mũi tiêm cơ bản trong Chương trình TCMR cho trẻ em.
Mặc dù dịch Covid-19 bùng phát, nhưng 3 năm qua, ngành Y tế tỉnh vẫn nỗ lực thực hiện đủ các mũi tiêm cơ bản trong Chương trình TCMR cho trẻ em.
UNICEF đang kêu gọi các chính phủ tăng cường cam kết về gia tăng nguồn lực tài chính cho công tác tiêm chủng, thực hiện và đẩy nhanh các nỗ lực tiêm chủng để bảo vệ trẻ em và ngăn ngừa các dịch bệnh có nguy cơ bùng phát. Đặc biệt, những trẻ không được tiêm chủng trong đại dịch Covid-19, nhằm góp phần quan trọng để đạt được mục tiêu thiên niên kỷ của Liên hợp quốc về giảm tỷ lệ tử vong cho trẻ dưới 5 tuổi trên toàn thế giới.
 
Quảng Bình đang thiếu vắc xin nào trong Chương trình TCMR
 
Theo Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh Đỗ Quốc Tiệp, lợi ích của TCMR vô cùng to lớn, đây là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất để làm giảm tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ tử vong do bệnh truyền nhiễm gây ra đối với trẻ em. Khi trẻ được tiêm chủng đủ mũi, đúng lịch sẽ sản sinh ra miễn dịch đặc hiệu bảo vệ cơ thể không bị mắc bệnh; trẻ sẽ khỏe mạnh, không bị tử vong, không bị các di chứng, dị tật do bệnh truyền nhiễm gây ra, giúp trẻ phát triển thể chất và trí não bình thường.
 
Chương trình TCMR được phổ cập cho tất cả trẻ em nên diện bảo vệ là rất lớn. Nhờ có chương trình này hàng năm đã bảo vệ được cho được hàng nghìn trẻ em trên địa bàn tỉnh không bị mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, phổ biến; bảo vệ cho hàng nghìn phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh không bị mắc uốn ván trong sản khoa.
 
Tuy nhiên, để phòng bệnh, trẻ cần phải được tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch. Nếu trẻ không được tiêm chủng, tiêm không đầy đủ hoặc tiêm chủng muộn sẽ rất nguy hiểm dẫn đến trẻ có nguy cơ cao bị mắc bệnh do không có miễn dịch bảo vệ.  
Tại Quảng Bình, hầu hết trẻ dưới 1 tuổi được bố mẹ tích cực hưởng ứng  Chương trình TCMR đúng lịch, đủ mũi để bảo vệ trẻ trước các dịch bệnh nguy hiểm.
Tại Quảng Bình, hầu hết trẻ dưới 1 tuổi được bố mẹ tích cực hưởng ứng Chương trình TCMR để bảo vệ trẻ trước các dịch bệnh nguy hiểm.
Quảng Bình cũng như cả nước, trong 3 năm qua, dịch Covid-19 đã ảnh hưởng đến việc triển khai một số chương trình y tế tại địa phương, song ngành Y tế đã nỗ lực rất lớn bảo đảm Chương trình TCMR, với hàng chục nghìn trẻ em dưới 1 tuổi trên địa bàn toàn tỉnh đã được tiêm đầy đủ các mũi vắc xin cơ bản phòng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. 
 
Kết quả: Năm 2020, có 14.500 trẻ được tiêm (đạt tỷ lệ 96,4%); hơn 14.900 phụ nữ mang thai được tiêm phòng uốn ván (đạt tỷ lệ 97,7%). Trong năm 2021-2022, Chương trình TCMR gặp một số khó khăn khi bùng phát dịch Covid-19. Hệ thống y tế vừa phải bảo đảm phòng, chống dịch, vừa tập trung tiêm vắc xin phòng Covid-19, đặc biệt có một số tháng trong năm 2021 phải hoãn tiêm vì dịch bùng phát mạnh, vì vậy tỷ lệ TCMR có sụt giảm. Năm 2021, trẻ được TCMR đạt 92,13%, phụ nữ mang thai được tiêm phòng uốn ván đạt 87,58%. Năm 2022, tình hình đã được cải thiện hơn, hầu hết các mũi tiêm đều đạt chỉ tiêu đề ra, cụ thể: Trẻ được TCMR đạt 95,59%, phụ nữ mang thai được tiêm phòng uốn ván đạt 96,33%.  
  
Đặc biệt, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, việc cung ứng vắc xin đã bị ảnh hưởng, dẫn đến gián đoạn cung ứng, thiếu 1 số loại vắc xin trong Chương trình TCMR trong những tháng đầu năm 2023. 
 
Giám đốc CDC tỉnh cho biết: Vắc xin trong Chương trình TCMR từ trước tới nay do Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương (Bộ Y tế) cung cấp định kỳ với số lượng căn cứ đăng ký nhu cầu tiêm chủng của mỗi địa phương. Tuy nhiên, do một số vướng mắc trong nguồn cung ứng vắc xin, nên Quảng Bình cũng như nhiều địa phương khác đang đứng trước nguy cơ hết vắc xin TCMR. Việc thiếu vắc xin 1-2 tháng thì không ảnh hưởng nhiều, nhưng nếu thiếu vắc xin kéo dài sẽ dẫn đến rất nhiều hệ lụy, nguy cơ bùng phát dịch bệnh là hiện hữu, nhất là đối với trẻ em. 
Việt Nam tiếp tục thực hiện mục tiêu loại trừ bệnh sởi và giảm tỷ lệ nhiễm viêm gan vi rút B ở trẻ dưới 5 tuổi.
Việt Nam tiếp tục thực hiện mục tiêu loại trừ bệnh sởi và giảm tỷ lệ nhiễm viêm gan vi rút B ở trẻ dưới 5 tuổi.
“Hiện tại, Quảng Bình đang thiếu các loại vắc xin BH-HG-UV-VGB-Hib (phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm màng não/viêm phổi do vi khuẩn Hib), từ tháng 3/2023 đến nay. Vắc xin DPT (phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván) thiếu từ tháng 1/2023. Riêng 2 loại vắc xin MR (phòng bệnh sởi-Rubella) và vắc xin OPV (phòng bệnh bại liệt dạng uống) thiếu trong tháng 1-2/2023, đến nay đã được cung ứng, nhưng số lượng hạn chế. Các loại vắc xin khác số lượng còn ít, dự kiến trong vài tháng tới sẽ hết vắc xin nếu không được cung cấp thêm”, bác sĩ Đỗ Quốc Tiệp thông tin cụ thể. 
 
Chính vì thiếu vắc xin, nên 5 tháng đầu năm 2023, tỷ lệ TCMR đạt thấp: Toàn tỉnh có 2.742/12.039 trẻ em được tiêm các mũi vắc xin cơ bản của Chương trình TCMR, đạt 22,8%; có 3.180/12.311 phụ nữ mang thai được tiêm phòng uốn ván, đạt 25,83%. 
 
Trước tình trạng thiếu vắc xin cục bộ, Sở Y tế đã có báo cáo gửi Bộ Y tế để tìm cách tháo gỡ vướng mắc, kịp thời cung ứng đầy đủ các loại vắc xin phục vụ Chương trình TCMR trong các tháng còn lại của năm 2023 và gối đầu năm 2024. Đến thời điểm hiện tại, Bộ Y tế đã có các văn bản hướng dẫn về việc xây dựng kế hoạch và dự kiến nhu cầu vắc xin tại các địa phương, Quảng Bình cùng các tỉnh, thành trong cả nước đang triển khai thực hiện để sớm có vắc xin tiêm cho trẻ em.
 
“Hiện nay tại Quảng Bình, Chương trình TCMR vẫn tiếp tục triển khai tiêm các loại vắc xin sẵn có tại các điểm tiêm chủng trạm y tế xã/phường trên địa bàn toàn tỉnh, các bậc phụ huynh nhớ đưa trẻ đi tiêm đúng lịch, đủ mũi”, bác sĩ Đỗ Quốc Tiệp lưu ý.
 

Để đáp ứng yêu cầu vắc xin cấp bách hiện nay, Bộ Y tế kiến nghị Chính phủ ban hành nghị quyết cho phép thực hiện cơ chế mua sắm vắc xin Chương trình TCMR từ nguồn ngân sách địa phương đối với 10 loại vắc xin: Bạch hầu, ho gà, uốn ván (DPT); uốn ván hấp phụ (TT); phòng lao đông khô (BCG); vắc xin uốn ván, bạch hầu hấp phụ (Td); viêm não Nhật Bản; viêm gan B; sởi; sởi-Rubella (MRVAC); bại liệt (bOPV) và Rota sản xuất trong nước.

Đồng thời, giao cho Bộ Y tế tổng hợp nhu cầu của các địa phương, thực hiện đặt hàng, tổng hợp phương án của các nhà sản xuất vắc xin gửi Bộ Tài chính; các tỉnh, thành phố ủy quyền cho Bộ Y tế đặt hàng các đơn vị sản xuất trong nước; Bộ Tài chính thẩm định, phê duyệt giá làm cơ sở để các địa phương ký hợp đồng đặt hàng và thanh toán trực tiếp với đơn vị cung ứng.

Còn các loại vắc xin nhập khẩu: Sử dụng nguồn viện trợ hoặc đấu thầu tập trung theo quy định hiện hành.

Nội Hà

tin liên quan

"Chúng ta cần thực phẩm, không cần thuốc lá"

(QBĐT) - Đó là chủ đề của Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5/2023, được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) phát động.

Vi khuẩn botulinum tồn tại như thế nào trong môi trường?

Để tồn tại, vi khuẩn botulinum đã tạo ra lớp vỏ bọc rất kín bao quanh cơ thể của chúng, rất chắc chắn, bền vững, chống chọi với hầu hết các điều kiện khắc nghiệt bên ngoài. 

CDC Quảng Bình: Tăng cường khám sức khỏe định kỳ cho lái xe

(QBĐT) - Thời gian qua, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đã tăng cường công tác khám phát hiện bệnh nghề nghiệp cho đội cán bộ, công nhân, người lao động và lái xe tại các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp trong tỉnh.