(QBĐT) - Là trung tâm của xã biên giới Lâm Thủy (huyện Lệ Thủy), bản Xà Khía được xem như một điểm sáng, mang trong mình kỳ vọng về một bản nông thôn mới (NTM) mà xã, huyện, tỉnh đã và đang hỗ trợ, tập trung nguồn lực đầu tư xây dựng. Tuy còn quá xa cho chặng đường dài về đích, nhưng bản NTM Xà Khía vẫn là giấc mơ của miền quê heo hút này.

Giấc mơ xa

Theo chân đoàn công tác của Ủy ban MTTQVN tỉnh, chúng tôi đến Lâm Thủy khi người dân nơi đây vừa hoàn thành gieo trồng vụ đông-xuân. Khác với những lần đến trước, Lâm Thủy được phủ xanh hơn với nương ngô, rẫy lúa, sắn và lạc cùng một số diện tích cây màu.

Chủ tịch UBND xã Hoàng Lý cho biết, bà con đã có nhiều thay đổi trong cách nghĩ, cách làm. Trong vụ đông-xuân, toàn xã đã gieo cấy được 10 ha lúa, 16 ha ngô, 3ha lạc, 33 ha sắn nguyên liệu và 7,9 ha các loài cây trồng khác. Các hộ gia đình cũng đẩy mạnh đầu tư phát triển chăn nuôi, cải tạo đàn gia súc, gia cầm theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị. Toàn xã có đàn trâu bò 740 con, lợn 180 con và gia cầm 3.300 con.

Đặc biệt, công tác bảo vệ rừng ở Lâm Thủy ngày càng được chú trọng, ý thức người dân ngày một nâng cao. Thời gian qua, trên địa bàn xã Lâm Thủy không có vụ cháy rừng nào xảy ra. UBND xã đã lập hồ sơ chuyển cấp có thẩm quyền phê duyệt cho 102 hộ gia đình ở 6 bản trong xã nhận khoán bảo vệ rừng với diện tích hơn 1.900ha. Toàn xã có trên 30 hộ dân đăng ký khai thác lâm sản, chủ yếu là keo tràm với diện tích 44ha, sản lượng khai thác đạt trên 2.200 tấn gỗ.

Cũng theo Chủ tịch UBND xã Hoàng Lý, mặc dù luôn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của các cấp, các ngành, nhưng đời sống người dân nơi đây vẫn còn nhiều khó khăn. Toàn xã  hiện có 394 hộ, 1.613 khẩu.

Năm 2018, Lâm Thủy giảm được 6,3% hộ nghèo, nhưng hiện vẫn còn trên 200 hộ nghèo (52,2% số hộ), 105 hộ cận nghèo (16,2% số hộ). Vì vậy, ước mơ về một xã NTM còn quá xa so với những gì mà Lâm Thủy đã có. Hiện, toàn xã đang "giẫm chân tại chỗ" với 5 tiêu chí đạt được, gồm: tiêu chí quy hoạch, điện, cơ sở hạ tầng thương mại, lao động có việc làm và tiêu chí văn hóa.

Cô giáo cắm bản Nguyễn Thị Hiên, Phó Hiệu trưởng Trường mầm non Lâm Thủy cũng trăn trở, trường có 3 điểm, các điểm trường cách khá xa, như: điểm trường Bạch Đàn cách điểm trung tâm Xà Khía và Tăng Ký 9km, Eo Bù Chút Mút cách 19km. Việc học, chơi, ăn, nghỉ.. của cả cô trò đều phải chung nhau cùng phòng.

Duy chỉ có một số cô giáo có con nhỏ được ưu tiên ở bản Xà Khía, nơi có 4 phòng nội trú cho các cô sinh hoạt riêng. Các cô giáo luôn xác định khó khăn bằng mấy cũng vượt qua vì các em học sinh thân yêu. Cô Hiên mong muốn được quan tâm hỗ trợ đầu tư cơ sở vật chất phục vụ dạy và học để các em vùng cao đỡ thiệt thòi so với học sinh những nơi khác.

Hiện thực gần

"Để xây dựng đạt 19 tiêu chí về NTM, nhất là các tiêu chí nâng cao như hiện nay thì dù được hỗ trợ, đối với xã Lâm Thủy cũng sẽ quá sức để phấn đấu. Vì vậy, phải xây dựng dần từng bản một. Xà Khía là bản trung tâm, nhiều tiêu chí cơ bản đã đạt.

Cần đầu tư, tập trung nguồn lực để Xà Khía xây dựng điểm và quyết tâm về đích trong lộ trình 2019-2020", đó là ý kiến được thống nhất giữa các ban, ngành, địa phương và kết luận của đồng chí Chủ tịch Ủy ban MTTQVN tỉnh Trần Văn Tuân khi đến làm việc với xã Lâm Thủy trong chuyến công tác vừa qua.

Bản Xà Khía hiện có 64 hộ đồng bào Vân Kiều với 243 nhân khẩu. Trong các bản: Mới, Xà Khía, Tăng Ký, Tân Ly, Bạch Đàn, Eo Bù Chút Mút, thì Xà Khía có nhiều ưu điểm, lợi thế, có nhiều hơn các tiêu chí đạt được, như: giao thông, giáo dục và đào tạo, y tế, an ninh trật tự xã hội; và có các tiêu chí gần đạt, như: thu nhập, nhà ở... Tuy vậy, hiện tại, hộ nghèo của bản chiếm hơn 50%, đường về đích NTM Xà Khía vẫn còn khá dài phía trước.

Để tránh tình trạng "đánh trống bỏ dùi" như lời đồng chí Chủ tịch Ủy ban MTTQVN tỉnh kết luận, Lâm Thủy có những việc phải cần làm ngay. Trong đó, lãnh đạo xã Lâm Thủy đang rà soát kỹ các hạng mục và bắt tay thực hiện từng tiêu chí, khó đến đâu, gỡ đến đó, đồng thời cam kết việc đầu tiên là phải giảm được hộ nghèo. Huyện Lệ Thủy và các ban, ngành, đoàn thể bằng các nguồn có thể, hỗ trợ thêm để xây dựng các hạng mục về cơ sở vật chất văn hóa...

Đồng chí Trần Văn Tuân nhấn mạnh: "Riêng Ủy ban MTTQVN tỉnh có quyết định hỗ trợ cụ thể, thiết thực. Đó là hỗ trợ 30 bò giống, trị giá 600 triệu đồng để bà con có cơ sở chăn nuôi, phát triển sản xuất, nâng cao mức thu nhập, giảm hộ nghèo; đồng thời, hỗ trợ xây dựng 10 ngôi nhà "Đại đoàn kết", trị giá 850 triệu đồng để hoàn thiện tiêu chí về nhà ở cho đồng bào và hỗ trợ tu sửa 7 nhà ở bảo đảm 3 cứng: nền cứng, khung cứng, mái cứng... Ngoài ra, Ủy ban MTTQVN tỉnh sẽ tiếp tục đồng hành, kêu gọi, huy động thêm nguồn lực từ các ban, ngành, đoàn thể để giúp Xà Khía trong quá trình xây dựng bản NTM".

Theo Trưởng bản Xà Khía Hồ Văn Lứa, được các cấp, ngành quan tâm, cuộc sống dù còn nhiều chật vật nhưng bà con dân bản sẽ cố gắng vươn lên, từ trong lao động sản xuất đến nền nếp sinh hoạt...“Đồng bào rất đoàn kết, có ý thức tự lực, không ỷ lại nhiều nữa, đã tích cực lên nương trồng sắn, ngô, khoai và lúa, chăn nuôi và bảo vệ rừng, cái đói, cái nghèo sẽ rời xa nhanh thôi.

Tuy đời sống vẫn còn thấp, nhưng Xà Khía hiện là bản có thu nhập đạt cao nhất so với các bản còn lại trong xã với 16,1 triệu đồng/người/năm, Xà Khía có cơ sở để biến giấc mơ xa thành hiện thực, hoàn thành bản NTM đầu tiên của xã biên giới Lâm Thủy trong nay mai!”, Trưởng bản Hồ Văn Lứa quyết tâm chắc nịch.

Hương Trà