(QBĐT) - Sáng nay, 11/7, tại phiên họp chất vấn và trả lời chất vấn, kỳ họp thứ 17, HĐND tỉnh khóa XVIII, đồng chí Trần Hải Châu, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh đã đặt vấn đề để huyện Tuyên Hóa và Quảng Trạch báo cáo giải trình về công tác quản lý nhà nước về hoạt động khai thác, vận chuyển, tập kết, kinh doanh cát, sỏi trên sông Gianh. Đây là vấn đề được cử tri và dư luận đặc biệt quan tâm.

Đồng chí Chủ tịch UBND huyện Tuyên Hóa Lê Nam Giang đã báo cáo giải trình tại phiên chất vấn.

Theo đó, trên địa bàn huyện Tuyên Hóa hiện có 12 tổ chức, cá nhân được UBND tỉnh cấp giấy phép khai thác cát làm vật liệu xây dựng thông thường tại 8 điểm mỏ. Tổng trữ lượng được phép khai thác gần 954.000m³, công suất được phép khai thác là 100.600m³/năm. Đến tháng 7/2024, có 11 tổ chức, cá nhân đang hoạt động khai thác và 1 tổ chức (Công ty CP Đầu tư du lịch và nông nghiệp công nghệ cao Quảng Bình) dừng hoạt động khai thác.

Trong 8 điểm mỏ có 2 điểm mỏ liền kề (mỏ cát bãi Bơi, xã Tiến Hóa và bãi Rì Rì, xã Văn Hóa) được cấp 6 giấy phép khai thác cho 6 tổ chức thông qua đấu giá (3 giấy phép tại khu vực bãi Bơi) và không đấu giá (3 giấy phép) từ năm 2013, 2014. Theo báo cáo thống kê, kiểm kê trữ lượng khoáng sản năm 2023, các đơn vị khai thác đúng theo công suất được phép khai thác.

Về kết quả thực hiện công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông, thời gian qua, UBND huyện Tuyên Hóa đã thực hiện nhiều biện pháp nhằm tăng cường quản lý hoạt động khai thác, vận chuyển, tập kết và kinh doanh cát, sỏi lòng sông. Đặc biệt, đã kiện toàn Đoàn liên ngành kiểm tra hoạt động khai thác, vận chuyển, tập kết và kinh doanh cát, sỏi trên địa bàn huyện Tuyên Hóa; phối hợp với Sở Tài nguyên-Môi trường và các đơn vị có liên quan kiểm tra, xử lý thông tin theo phản ánh của công dân về hoạt động khai thác cát lòng sông trái phép; chỉ đạo Công an huyện, Đoàn liên ngành huyện bố trí phương tiện xuồng cao tốc, tổ chức các đợt tuần tra, kiểm tra; chỉ đạo UBND các xã duy trì các tổ kiểm tra liên ngành thường xuyên tuần tra, kiểm soát hoạt động khai thác cát, sỏi trên địa bàn theo thẩm quyền... Cùng đó, UBND huyện đã cấp kinh phí để hỗ trợ các xã vùng hạ lưu sông Gianh thuộc huyện, Đoàn liên ngành của huyện tăng cường tuần tra, kiểm soát, phát hiện, xử lý các trường hợp vi phạm với số tiền 935 triệu đồng. Riêng 6 tháng đầu 2024 đã cấp 425 triệu đồng (trong đó, 325 triệu đồng hỗ trợ công tác tuyên truyền, tuần tra kiểm soát và 100 triệu đồng lắp đặt camera giám sát hoạt động khai thác cát trái phép).

Thường xuyên chỉ đạo các phòng chuyên môn, UBND các xã, thị trấn, Đoàn kiểm tra liên ngành huyện tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ việc khai thác khoáng sản trên địa bàn, nhất là khai thác cát, sỏi lòng sông; đôn đốc, nhắc nhở các đơn vị hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn huyện chấp hành nghiêm các quy định pháp luật.

Trong 6 tháng đầu năm 2023, Công an huyện, Đoàn liên ngành huyện phối hợp với các phòng chuyên môn, UBND các xã tổ chức các đợt tuần tra, kiểm tra; phối hợp tuần tra, kiểm tra hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép. Kết quả đã phát hiện 14 trường hợp vận chuyển cát trái phép, không rõ nguồn gốc và chuyển hồ sơ xử lý theo thẩm quyền.  

Theo ông Lê Nam Giang, hiện vẫn chưa giải quyết dứt điểm được tình trạng khai thác cát trái phép trên địa bàn. Nguyên nhân do lực lượng Đoàn kiểm tra liên ngành huyện, tổ kiểm tra liên ngành xã hoạt động kiêm nhiệm, việc huy động các lực lượng ngoài cán bộ, công chức tại các xã tham gia tổ kiểm tra liên ngành khó khăn do nguồn kinh phí chưa đáp ứng được; phương tiện khai thác của các tổ chức, cá nhân được cấp phép chưa bảo đảm theo yêu cầu quy định tại Điều 10 và Điều 11, Nghị định số 23/2020/NĐ-CP, ngày 24/2/2020 của Chính phủ.

Mặt khác, theo phản ánh của người dân, một số điểm tập kết cát trái phép trên địa bàn xã Cảnh Hóa, Phù Hóa thuộc huyện Quảng Trạch vẫn còn tồn tại, chưa được xử lý dứt điểm; các tàu khai thác cát trái phép chủ yếu là của các hộ dân xã Cảnh Hóa, Phù Hóa khai thác vào ban đêm và các điểm khai thác trái phép thuộc khu vực giáp ranh với huyện Quảng Trạch, TX. Ba Đồn nên rất khó khăn trong công tác kiểm tra, xử lý.

Thời gian tới, UBND huyện Tuyên Hóa tiếp tục tăng cường công tác quản lý nhà nước về hoạt động khai thác, vận chuyển, kinh doanh khoáng sản; phối hợp kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định. UBND huyện đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành chuyên môn cấp tỉnh, Đoàn kiểm tra liên ngành cấp tỉnh phối hợp với UBND huyện Quảng Trạch và TX. Ba Đồn tăng cường kiểm tra, xử lý dứt điểm các bãi tập kết cát trái phép tại khu vực các xã giáp ranh với huyện Tuyên Hóa; yêu cầu các đơn vị khai thác, chủ phương tiện, thiết bị sử dụng để khai thác, vận chuyển cát, sỏi đăng ký theo quy định của pháp luật, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình và lưu trữ dữ liệu theo quy định tại Điều 10 và Điều 11, Nghị định số 23/2020/NĐ-CP, ngày 24/2/2020 của Chính phủ.

Liên quan đến tình trạng khai thác cát, sạn trên sông Gianh, UBND huyện Quảng Trạch cũng đã báo cáo giải trình về vấn đề này.

Theo đó, hiện trên địa bàn huyện Quảng Trạch không có mỏ cát được cấp phép hoạt động dọc sông Gianh và chỉ có 3 bãi tập kết cát, sỏi lòng sông được UBND tỉnh cấp phép cho các đơn vị, gồm: Công ty TNHH Trần Quế Chi tại xã Liên Trường, Công ty TNHH Miền Tây và Công ty TNHH TM&XDTH Sơn Hà tại xã Cảnh Hóa.

Thời gian qua, cấp ủy, chính quyền huyện, xã đã triển khai thực hiện kịp thời, quyết liệt nhiều biện pháp nên tình trạng khai thác, kinh doanh, vận chuyển cát, sỏi lòng sông trái phép cơ bản đã được chấn chỉnh, kiểm soát so với những năm trước. Nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của các tổ chức, cá nhân và nhân dân ngày càng được nâng lên. Công tác kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm trong lĩnh vực khai thác tài nguyên, khoáng sản được chú trọng.

UBND huyện đã thành lập Đoàn liên ngành và chỉ đạo Công an huyện thành lập Tổ tuần tra thường trực chốt ở xã Cảnh Hóa và xã Phù Hóa để thường xuyên tuần tra, xử lý các hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép. Từ năm 2022 đến nay, qua công tác tuần tra, kết hợp với tin báo của người dân, huyện đã xử lý vi phạm hành chính 14 vụ/15 đối tượng có hành vi khai thác cát, sỏi lòng sông trái phép, với tổng số tiền xử phạt là trên 400 triệu đồng. Trong đó khởi tố 1 vụ/1 đối tượng.

Hiện nay, việc khai thác, vận chuyển cát, sỏi lòng sông đã giảm nhưng vẫn còn tiềm ẩn phức tạp. Các đối tượng vi phạm lợi dụng ban đêm, sử dụng các phương tiện nhỏ, cơ động để hút trộm cát ở các khu vực giáp ranh với TX. Ba Đồn và huyện Tuyên Hóa. Bên cạnh đó, các đối tượng vi phạm luôn bố trí người theo dõi hoạt động của chốt, tổ tuần tra của huyện, xã nên việc phát hiện vi phạm còn gặp khó khăn.

Để chấn chỉnh tình trạng trên, huyện Quảng Trạch đã có nhiều văn bản chỉ đạo các địa phương, các ngành về tăng cường quản lý tài nguyên khoáng sản, xử lý khai thác cát, sỏi lòng sông trái phép; thường xuyên tổ chức tuần tra, kiểm soát đối với các khu vực, vị trí có nguy cơ xảy ra hoạt động khai thác, tập kết, vận chuyển, kinh doanh cát, sỏi lòng sông trái phép để kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý ngay từ ban đầu; phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền các xã giáp ranh (TX. Ba Đồn và huyện Tuyên Hóa) và các lực lượng chức năng ngăn chặn và xử lý các đối tượng vi phạm; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, rà soát các trường hợp vi phạm còn tồn đọng, kéo dài qua thanh tra, kiểm tra để xử lý dứt điểm.

Xem xét, đề nghị xử lý trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền có dấu hiệu buông lỏng lãnh đạo, quản lý; xử lý theo thẩm quyền các tổ chức, cá nhân để xảy ra tình trạng khai thác cát, sỏi lòng sông trái phép trên địa bàn quản lý mà không kịp thời phát hiện, xử lý hoặc để kéo dài.