Qua gần 6 năm triển khai thực hiện Luật Công chứng, hoạt động công chứng trên địa bàn tỉnh thực sự đi vào nền nếp, góp phần quan trọng vào việc phòng ngừa các tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện trong nhiều lĩnh vực thuộc đời sống, xã hội, trở thành “lá chắn” phòng ngừa hữu hiệu, bảo đảm an toàn pháp lý cho các hợp đồng giao dịch, giảm thiểu công việc cho ngành tòa án khi giải quyết những tranh chấp về dân sự.

 

Hoạt động công chứng phát triển theo hướng chuyên nghiệp hóa, lấy người dân làm trung tâm phục vụ, mục tiêu xã hội hóa theo tinh thần các nghị quyết của Bộ Chính trị: Nghị quyết số 48/NQ-TW, ngày 24/5/2005 về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam; Nghị quyết số 49/NQ-TW, ngày 2/6/2005 về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020...

 

Trong tình hình chung, mặt bằng am hiểu pháp luật của người dân còn hạn chế, nhất là người dân thuộc khu vực miền núi, người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số..., thông qua hoạt động công chứng, CCV và các tổ chức hành nghề công chứng còn hỗ trợ tích cực cho đối tượng đến giao dịch nhiều kiến thức quan trọng, bổ ích về pháp luật, từ đó, nâng cao kiến thức, hiểu biết của nhân dân đối với các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

 

Năm 2021, các tổ chức hành nghề công chứng thực hiện 44.363 việc công chứng, tăng 14,5% so với năm 2020; tổng số phí công chứng đạt trên 19,8 tỷ đồng; nộp ngân sách nhà nước hơn 2,1 tỷ đồng.

 

Riêng Phòng công chứng số 1 trực thuộc Sở Tư pháp thực hiện 5.140 việc công chứng, số phí thu trên 3 tỷ đồng. Phòng công chứng số 1 trở thành đơn vị đầu mối giúp Sở Tư pháp thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước trong lĩnh vực công chứng; tăng cường công tác hỗ trợ, tư vấn pháp luật cho người dân; đẩy mạnh triển khai, hướng dẫn người dân tuân thủ Nghị định số 23/2015/NĐ-CP, ngày 16/2/2015 của Chính phủ về cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký và chứng thực hợp đồng, giao dịch; tuyên truyền và thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 17/CT-TTg, ngày 20/6/2014 của Thủ tướng Chính phủ về một số biện pháp chấn chỉnh tình trạng lạm dụng yêu cầu nộp bản sao có chứng thực đối với giấy tờ, văn bản khi thực hiện thủ tục hành chính...

 

Thành lập tháng 11-2019, VPCC Nguyễn Thanh Xuân (TP. Đồng Hới) trở thành một trong những địa chỉ đáng tin cậy cho các tổ chức, cá nhân đến giao dịch. Năm 2021, mặc dù chịu tác động chung do dịch Covid-19, VPCC Nguyễn Thanh Xuân vẫn thực hiện được 8.742 việc cần công chứng và chứng thực hơn 27.000 bản sao, đóng góp ngân sách gần 600 triệu đồng. 

Ông Nguyễn Thanh Xuân, Trưởng VPCC Nguyễn Thanh Xuân cho biết: “Hầu hết các tổ chức, cá nhân đến giao dịch công chứng tại văn phòng đều cần hỗ trợ, tư vấn, hướng dẫn thủ tục pháp lý vì hồ sơ bị thiếu hoặc không đúng quy định pháp luật. Bản thân tôi ngoài trách nhiệm quản lý chung, phần lớn thời gian còn lại dành cho hoạt động tư vấn pháp luật. Nội dung tư vấn pháp luật rộng, liên quan đến nhiều lĩnh vực, như: Hợp đồng thế chấp, cầm cố tài sản; mua bán, chuyển nhượng nhà đất, ô tô, xe máy; di chúc, ủy quyền phân chia di sản thừa kế; thỏa thuận phân chia tài sản chung của vợ chồng, nhập tài sản chung của vợ chồng... Ngoài ra, tôi còn tư vấn thêm nhiều lĩnh vực khác không liên quan đến hoạt động công chứng, như: Chính sách thuế, thuế thu nhập cá nhân, hoạt động góp vốn tại các tổ chức, doanh nghiệp”.

 

“Trình độ hiểu biết pháp luật của một số người dân còn rất hạn chế, vì thế công tác tư vấn pháp luật cần phải trực quan, theo cách “cầm tay chỉ việc”-ông Nguyễn Thanh Xuân dẫn chứng- “Đơn cử trong thủ tục lập di chúc, công dân chỉ cần đến các VPCC, lệ phí hoàn tất chỉ mất 50 nghìn đồng theo quy định. Nhưng vì tâm lý e ngại, sợ thủ tục rườm rà nên người dân lại thông qua trung gian. Thay vì chỉ tốn 50 nghìn đồng, chi phí qua trung gian mất gấp nhiều lần như thế”.

 

Ngày 15/12/2021, Bộ Tài chính ban hành Công văn số 14257/BTC-VP về chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản (BĐS), theo đó yêu cầu các tổ chức hành nghề công chứng, cơ quan nhà nước liên quan hướng dẫn người dân, chủ đầu tư dự án BĐS, doanh nghiệp kinh doanh, chuyển nhượng BĐS kê khai trên hợp đồng công chứng theo giá thực tế mua bán để làm căn cứ tính thuế theo quy định pháp luật.

 

Theo ý kiến của đại diện các VPCC trên địa bàn, việc tuyên truyền, tư vấn cho tổ chức, cá nhân thực hiện theo Công văn số 14257/BTC-VP của Bộ Tài chính nêu trên rất khó khăn. “Dù khó khăn nhưng chúng tôi cố gắng tư vấn cho người dân trong quá trình công chứng liên quan đến BĐS. Thứ nhất, để chống thất thu thuế cho Nhà nước. Thứ hai, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của công dân mỗi khi xảy ra tranh chấp được giải quyết tại tòa án”, ông Nguyễn Thanh Xuân chia sẻ thêm.

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hồ An Phong, để thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về hoạt động công chứng, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức hành nghề công chứng trong công tác lồng ghép tư vấn, hỗ trợ pháp lý cho tổ chức, cá nhân, UBND tỉnh đã giao Sở Tư pháp tiếp tục triển khai hiệu quả Luật Công chứng và các văn bản hướng dẫn thi hành. Cần chú trọng đến Kế hoạch số 607/KH-UBND, ngày 20/4/2021 của UBND tỉnh triển khai Nghị quyết số 172/NQ-CP, ngày 19/11/2020 của Chính phủ về chính sách phát triển nghề công chứng và Chỉ thị số 11/CT-UBND, ngày 12/7/2021 của UBND tỉnh về tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động công chứng, chứng thực trên địa bàn tỉnh.