Nhận diện những vụ án tham nhũng và hành vi "tham nhũng vặt"

  • 09:03 | Thứ Bảy, 06/02/2021
  • icon gmail
  • icon facebook
  • icon youtube
(QBĐT) - Giai đoạn 2019-2020, công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) được Ban Thường vụ Tỉnh ủy xác định là một trong những công tác trọng tâm của các cấp ủy đảng, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở nên đã quan tâm chỉ đạo với nhiều giải pháp đồng bộ, toàn diện. Nhờ đó, công tác PCTN và phòng, chống hành vi “tham nhũng vặt” trên địa bàn tỉnh cơ bản đã đạt được nhiều kết quả tích cực, rõ nét; tạo hiệu ứng tích cực, lan tỏa mạnh mẽ trong xã hội…
 
Điểm mặt các vụ án tham nhũng...
 
Thông tin từ Ban Nội chính Tỉnh ủy, giai đoạn 2019-2020, Ban Nội chính Trung ương giao chỉ tiêu phát hiện và tham mưu xử lý có hiệu quả 2 vụ án tham nhũng, 3 hành vi “tham nhũng vặt”. Trên cơ sở đó, do có phương pháp thực hiện nhiệm vụ khoa học và nỗ lực nên Ban Nội chính Tỉnh ủy đã phát hiện và tham mưu xử lý 4 vụ án tham nhũng và 2 hành vi “tham nhũng vặt”, hoàn thành vượt chỉ tiêu đề ra.
 
Cụ thể, năm 2018, Ban Nội chính Tỉnh ủy nắm được thông tin tại Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh, thuộc Sở Lao động-Thương binh và Xã hội (LĐ-TB và XH), kế toán trưởng và thủ quỹ trong công tác quản lý thu, chi tài chính không thực hiện theo pháp luật, để ngoài sổ sách kế toán, có dấu hiệu thu lợi bất chính trong khi cơ quan chủ quản lúng túng, chậm chỉ đạo làm rõ vụ việc. Do đó, Ban Nội chính Tỉnh ủy đã tổ chức làm việc với Sở LĐ-TB và XH để chỉ đạo Thanh tra sở tiến hành thanh tra đột xuất đối với vụ việc. Kết luận thanh tra chỉ rõ kế toán trưởng và thủ quỹ trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao đã làm giả chứng từ, để ngoài sổ sách kế toán nhằm thu lợi bất chính số tiền trên 1,3 tỷ đồng.
 
Nhận thấy vụ việc có dấu hiệu sai phạm về pháp luật hình sự, Ban Nội chính Tỉnh ủy chỉ đạo Sở LĐ-TB và XH chuyển toàn bộ hồ sơ vụ việc đến cơ quan điều tra để làm rõ dấu hiệu hình sự. Kết quả, cơ quan Cảnh sát điều tra đã truy tố các bị cáo Trần Thị Thủy (kế toán), Hoàng Thị Hường (thủ quỹ) về tội “Tham ô tài sản” và Lê Quang Sỹ (Giám đốc) về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
 
Qua rà soát kết luận thanh tra kinh tế-xã hội năm 2017 trên địa bàn xã Trung Hóa (huyện Minh Hóa), đoàn công tác của Ban Thường vụ Tỉnh ủy do Ban Nội chính Tỉnh ủy chủ trì thực hiện đã phát hiện trong quá trình quản lý đầu tư xây dựng cơ bản do UBND xã Trung Hóa làm chủ đầu tư đã có hành vi nghiệm thu không đúng khối lượng công trình thi công cho Công ty TNHH Hoàng Bảo Anh thanh toán số tiền hơn 800 triệu đồng. Sau khi nhận số tiền trên, Công ty TNHH Hoàng Bảo Anh không thi công công trình. Kết luận thanh tra có chỉ ra sai phạm nhưng không chuyển cơ quan điều tra để làm rõ dấu hiệu hình sự đối với vụ việc, đặc biệt không làm rõ yếu tố vụ lợi của Chủ tịch UBND xã Trung Hóa thời điểm đó.
 
Do vậy, Ban Nội chính Tỉnh ủy đã chủ trì phiên họp với các cơ quan liên quan để thống nhất quan điểm xử lý đối với vụ việc. Qua đó, yêu cầu Thanh tra tỉnh tiến hành thanh tra lại vụ việc theo hướng chỉ rõ trách nhiệm của Chủ tịch UBND xã Trung Hóa trong công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản, trách nhiệm của Công ty TNHH Hoàng Bảo Anh để chuyển cơ quan điều tra xử lý về trách nhiệm hình sự. Trên cơ sở các tài liệu thu thập được, năm 2019, các cơ quan tố tụng thống nhất khởi tố Đinh Ngọc Tý, Giám đốc Công ty về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”.
Cơ quan chức năng tống đạt quyết định khởi tố bị can đối với Trương Tấn Lâm, Phó Giám đốc Ban quản lý dự án môi trường và biến đổi khí hậu TP. Đồng Hới về hành vi “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Cơ quan chức năng tống đạt quyết định khởi tố bị can đối với Trương Tấn Lâm, Phó Giám đốc Ban quản lý dự án môi trường và biến đổi khí hậu TP. Đồng Hới về hành vi “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Tháng 8-2019, qua công tác nắm tình hình, theo dõi thông tin qua báo chí và đơn của người lao động làm việc tại Ban quản lý dự án môi trường và biến đổi khí hậu TP. Đồng Hới phản ánh một số sai phạm trong tổ chức và hoạt động của Giám đốc Ban quản lý dự án có dấu hiệu vi phạm quy định Luật PCTN gửi đến Ban Nội chính Tỉnh ủy, Bí thư Tỉnh ủy. Lãnh đạo Ban Nội chính Tỉnh ủy đã chỉ đạo phòng chức năng nắm tình hình vụ sai phạm, báo cáo lãnh đạo ban để tham mưu đồng chí Bí thư Tỉnh ủy chỉ đạo xử lý.
 
Sau khi nắm tình hình phát hiện vụ việc sai phạm có dấu hiệu tội phạm, Ban Nội chính Tỉnh ủy đã chuyển nội dung vụ việc đến Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy để làm rõ; chuyển cơ quan điều tra kiến nghị khởi tố vụ án “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” về sai phạm trong tổ chức đấu thầu, nghiệm thu khống giá trị công trình gây thất thoát số tiền trị giá hơn 5 tỷ đồng; đồng thời, chỉ đạo mở rộng điều tra về hành vi có dấu hiệu “Tham ô tài sản”.
 
Năm 2019, liên quan đến quá trình triển khai thực hiện dự án siêu thị Hiệp Hợp tại thị trấn Kiến Giang (huyện Lệ Thủy), các thành viên Ban quản lý HTX Thượng Giang đã lập khống 5 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (CNQSDĐ) bằng cách quy chủ phần diện tích đất 5% do HTX Thượng Giang quản lý để nhận số tiền đền bù giải phóng mặt bằng khoảng 300 triệu đồng. Ngày 4-4-2019, Ban Nội chính Tỉnh ủy chỉ đạo Phòng Theo dõi công tác PCTN tiến hành xác minh đơn tố cáo, làm việc với các cơ quan chuyên môn huyện Lệ Thủy để nắm tình hình, tham mưu lãnh đạo ban chỉ đạo các cơ quan chức năng giải quyết vụ việc.
 
Theo đó, sau khi nắm tình hình, việc các thành viên Ban quản lý HTX Thượng Giang có hành vi quy chủ trái pháp luật 5 giấy CNQSDĐ để nhận số tiền khoảng 300 triệu đồng đúng như nội dung đơn tố cáo. Hành vi của các thành viên Ban quản lý HTX đủ yếu tố cấu thành về tội “Tham ô tài sản”; sai phạm có liên quan trách nhiệm của Chủ tịch UBND thị trấn Kiến Giang, cán bộ phụ trách địa chính, cán bộ tham mưu của Phòng Tài nguyên-Môi trường huyện.
 
Ban Nội chính Tỉnh ủy tổ chức buổi làm việc với lãnh đạo huyện Lệ Thủy để chỉ đạo UBND huyện thanh tra đột xuất đối với toàn bộ quá trình thực hiện dự án siêu thị Hiệp Hợp và hoạt động của Ban quản lý HTX Thượng Giang. Kết thúc thanh tra chuyển kiến nghị khởi tố đến cơ quan điều tra để làm rõ dấu hiệu về tội “Tham ô tài sản” (đã xử lý kỷ luật với hình thức khiển trách đối với 1 cán bộ có sai phạm). Hiện, vụ án này đang trong quá trình giải quyết.
 
Theo luật sư Vũ Xuân Hải, Công ty Luật Đông Dương, hiện nay, tham nhũng đã trở thành nguy cơ hiện hữu dẫn đến sự suy đồi văn hóa, đạo đức của con người, xã hội; lực cản không nhỏ đối với sự phát triển của đất nước. Tham nhũng thường có hai loại: tham nhũng “lớn” và tham nhũng “vặt”. Tuy nhiên, ranh giới giữa tham nhũng “lớn” và tham nhũng “vặt” rất mỏng manh, chia ra như vậy là để phân biệt một cách tương đối nhằm tìm ra "phương thuốc" đặc trị từng loại.
 
… Và các hành vi “tham nhũng vặt”
 
Trong sự phát triển của đời sống xã hội, các hành vi “tham nhũng vặt” rất khó để nhận diện. Mặc dù, gọi là “vặt” nhưng hậu quả của các hành vi tham nhũng đó không “vặt” khi làm xói mòn lòng tin của nhân dân đối với hệ thống chính trị.
 
Đoàn rà soát của Ban Thường vụ Tỉnh ủy do Ban Nội chính Tỉnh ủy chủ trì đã phát hiện, ngày 26-11-2014, Ban quản lý xây dựng huyện Quảng Ninh cho Công ty TNHH tư vấn xây dựng Quảng Ninh tạm ứng số tiền 632 triệu đồng, Công ty TNHH Long Phú tạm ứng số tiền 227 triệu đồng, là số tiền ngân sách thực hiện dự án xây dựng hệ thống phân phối và xử lý nước 5 xã Hiền, Xuân, Tân, An, Vạn Ninh và Khu công nghiệp Áng Sơn, huyện Quảng Ninh-giai đoạn 2-nhưng chưa thi công. Đến tháng 11-2018, các cơ quan chức năng không đôn đốc việc thu hồi số tiền tạm ứng của 2 công ty nói trên. Nhận thấy vụ việc có dấu hiệu chiếm dụng nguồn ngân sách, đoàn rà soát báo cáo và tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy chỉ đạo Ban Nội chính Tỉnh ủy chủ trì làm việc với huyện Quảng Ninh, Kho bạc Nhà nước tỉnh để đôn đốc thu hồi số tiền trên, bảo đảm ngân sách không thất thoát, lãng phí.
Tuyến đường giao thông làm vào nhà ông Đinh Thanh Thơ, xã Xuân Hóa (huyện Minh Hóa).
Tuyến đường giao thông làm vào nhà ông Đinh Thanh Thơ, xã Xuân Hóa (huyện Minh Hóa).
Năm 2019, dư luận xôn xao khi ông Đinh Thanh Thơ, Chủ tịch UBND xã Xuân Hóa (huyện Minh Hóa) sử dụng nguồn vốn ngân sách thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia để làm đường về nhà mình. Sau khi nắm tình hình, Phòng Theo dõi công tác PCTN Ban Nội chính Tỉnh ủy xác định hành vi của ông Đinh Thanh Thơ có dấu hiệu vụ của hành vi “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ”; công tác thẩm định dự án của Phòng Kinh tế-Hạ tầng huyện Minh Hóa; việc quyết toán dự án khi hoàn thành vi phạm các quy định của Nhà nước.
 
Sau khi xem xét, mặc dù có yếu tố tư lợi nhưng chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm, Ban Nội chính Tỉnh ủy đã ban hành công văn đề nghị Thường trực Huyện ủy Minh Hóa chỉ đạo UBND huyện tiến hành thanh tra đột xuất vụ việc này. Ngay sau đó, cấp có thẩm quyền tổ chức kiểm điểm, xử lý kỷ luật các tổ chức, cá nhân có sai phạm để ổn định tình hình trên địa bàn (đã xử lý và có hình thức kỷ luật cảnh cáo đối với Chủ tịch UBND xã, kiểm điểm 1 tổ chức, khiển trách 1 cán bộ thuộc Phòng Kinh tế-Hạ tầng huyện).
 
Ông Đinh Long, cựu TNXP ở xã Xuân Hóa (huyện Minh Hóa) cho biết: "Cuộc đấu tranh chống “giặc nội xâm” của Đảng và Nhà nước đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, nhiều vụ án lớn ở Trung ương đã đưa ra xét xử, tạo sự đồng thuận trong xã hội. Tuy nhiên, đề nghị cơ quan chức năng xử lý nghiêm các cán bộ có hành vi “tham nhũng vặt”; đồng thời, giải quyết kịp thời đơn thư tố cáo của công dân đúng quy định để củng cố lòng tin của nhân dân".
 
Để nâng cao công tác PCTN và phòng, chống “tham nhũng vặt”, cần nâng cao ý thức pháp luật trong nhân dân; phát huy vai trò của nhân dân và các phương tiện thông tin đại chúng trong cuộc đấu tranh phòng, chống tệ tham nhũng nói chung, tệ “tham nhũng vặt” nói riêng. "Nhân dân là đối tượng đầu tiên và trực tiếp nhất chịu tệ “tham nhũng vặt”, do đó, họ có đủ khả năng nhận ra, phát hiện và đấu tranh chống tệ nạn này", luật sư Vũ Xuân Hải nói.
 
Nhìn chung, công tác PCTN và phòng, chống các hành vi “tham nhũng vặt” thời gian qua đã đạt được những kết quả rõ nét, tạo được hiệu ứng cao trong xã hội và sự đồng thuận của nhân dân, góp phần ổn định tình hình an ninh, chính trị và phát triển kinh tế-xã hội trên địa bàn tỉnh.   
 
Nhóm PV Phòng Bạn đọc