(QBĐT) - Những ngày qua dư luận xôn xao trước việc một số lãnh đạo và cán bộ Ban quản lý dự án môi trường và biến đổi khí hậu TP. Đồng Hới (gọi tắt là BQLDA) bị khởi tố, bắt tạm giam 4 tháng về tội: "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng". Vì sao họ bị bắt và những hậu quả “nghiêm trọng” mà họ đã gây ra là gì?

4 bị can bị khởi tố và bắt tạm giam, gồm: Nguyễn Văn Thuận, nguyên giám đốc; Lê Anh Tuân, phó giám đốc; Nguyễn Văn Tuấn và Nguyễn Văn Linh, cán bộ kỹ thuật của BQLDA, liên quan đến 2 gói thầu DH-3.1-Rà phá bom mìn, vật liệu nổ Dự án Môi trường bền vững các thành phố duyên hải-Tiểu dự án TP. Đồng Hới và gói thầu DH/CN1-Rà phá bom mìn Dự án Phát triển môi trường, hạ tầng đô thị để ứng phó với biến đổi khí hậu TP. Đồng Hới.

Nghiệm thu trong khi đang đi du lịch

Năm 2018, BQLDA được UBND tỉnh giao làm đại diện chủ đầu tư, trực tiếp quản lý, điều hành và tổ chức thực hiện 2 gói thầu nói trên thuộc nguồn vốn đối ứng, vốn vay của Ngân hàng Thế giới và Ngân hàng Phát triển Châu Á. Theo đó, nguồn vốn dự toán được UBND tỉnh phê duyệt cho gói thầu DH-3.1 hơn 11,1 tỷ đồng; gói thầu DH/NC1 hơn 7,4 tỷ đồng.

Để thực hiện các gói thầu, ngày 1-11-2018, BQLDA đã có quyết định thành lập Tổ quản lý gói thầu DH-3.1 và DH/NC1, gồm: ông Lê Anh Tuân, Phó giám đốc làm Tổ trưởng; ông Nguyễn Văn Tuấn và ông Nguyễn Văn Linh, cán bộ phòng Kế hoạch - Kỹ thuật làm Tổ viên.

Ngày 3-12-2018, BQLDA thành lập Tổ chuyên gia xét thầu, do ông Nguyễn Anh Tuấn, Trưởng phòng Kế hoạch - Kỹ thuật làm Tổ trưởng. Ngày 4-12-2018, BQLDA thành lập Tổ thẩm định hồ sơ yêu cầu và kết quả lựa chọn nhà thầu do ông Lê Anh Tuân, Phó Giám đốc làm Tổ trưởng.

Theo đó, Chi nhánh Miền Trung thuộc Tổng Công ty Xây dựng Trường Sơn thực hiện công tác rà phá bom mìn, vật nổ và Tổng Công ty hợp tác kinh tế (Quân khu 4) khảo sát, lập phương án kỹ thuật, dự toán và giám sát thi công đối với cả 2 gói thầu. Trong khi 2 gói thầu nói trên chưa có phương án kỹ thuật thi công và dự toán, ngày 6-12-2018, BQLDA đã gấp rút đồng ý cho Chi nhánh Miền Trung (thuộc Tổng Công ty Xây dựng Trường Sơn) tiến hành thi công.

Cũng rất nhanh chóng, ngày 29-12-2018, cả 2 gói thầu đã được đơn vị thi công hoàn thành. Trong khi 2 gói thầu đã được hoàn thành, ngày 3-1-2019, BQLDA mới tổ chức đóng thầu và mở thầu 2 gói thầu.

Ngay sau khi đơn vị thi công gửi hồ sơ thực hiện hoàn thành 2 gói thầu, ngày 30-12-2018, đại diện chủ đầu tư là BQLDA đã tổ chức nghiệm thu khối lượng hoàn thành các hạng mục công trình tại hiện trường và nghiệm thu hoàn thành công trình của 2 gói thầu để đưa vào sử dụng. Thành phần nghiệm thu của chủ đầu tư cũng không ai khác chính là Tổ quản lý gói thầu, gồm: ông Lê Anh Tuân, Phó Giám đốc BQLDA; ông Nguyễn Văn Tuấn và Nguyễn Văn Linh, cán bộ phòng Kế hoạch-Kỹ thuật.

Điều đáng nói, thời gian Tổ quản lý gói thầu tiến hành nghiệm thu cũng là thời gian cả ba người nói trên đang đi tham quan ở Đài Loan. Rõ ràng, họ đã ngang nhiên lập 2 biên bản nghiệm thu khống của 2 gói thầu có giá trị hàng chục tỷ đồng của Nhà nước. Ngày 29-1-2019, BQLDA đã nhanh chóng thanh toán hợp đồng cho đơn vị thi công gói thầu DH-3.1, với số tiền hơn 6,9 tỷ đồng và ngày 1-4-2019 thanh toán gói thầu DH/NC1 với số tiền gần 5,1 tỷ đồng.

Nhiều vi phạm pháp luật về trình tự xây dựng cơ bản

Theo kết quả trưng cầu giám định tư pháp về xây dựng, chủ đầu tư, đơn vị giám sát, đơn vị thi công chưa tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật trong quá trình triển khai hai gói thầu DH/NC1 và DH-3.1; công tác lựa chọn nhà thầu thi công có nhiều sai sót; triển khai thi công và nghiệm thu giai đoạn 1 khi chưa có phương án kỹ thuật thi công đã được duyệt; công tác quản lý chất lượng của chủ đầu tư, đơn vị tư vấn giám sát còn sơ sài, không có sự kiểm tra, giám sát của các cơ quan có liên quan trong quá trình thi công gói thầu; công tác hoàn công, nghiệm thu không chặt chẽ, rõ ràng.

Chất lượng xây dựng của hạng mục khoan tạo lỗ phục vụ việc dò tìm tín hiệu trên cạn của hai gói thầu không đạt yêu cầu kỹ thuật. Theo tính toán giám định tư pháp về xây dựng, giá trị thi công của 2 gói thầu nói trên chỉ 2,34 tỷ đồng. Cụ thể: gói thầu DH-3.1 là 2,2 tỷ đồng; gói thầu DH/NC1 chỉ hơn 143 triệu đồng. Còn phần hiện trường bị bồi lấp, không thể tiến hành kiểm đếm để giám định được.

Rõ ràng, với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình, BQLDA đã có nhiều vi phạm pháp luật về trình tự xây dựng cơ bản và quy trình rà phá bom mìn, làm thất thoát tiền của Nhà nước.

Cụ thể, Lê Anh Tuân, Nguyễn Văn Tuấn, Nguyễn Văn Linh (Tổ quản lý hai gói thầu) đã thiếu trách nhiệm trong tổ chức, quản lý, kiểm tra, giám sát các hoạt động thi công của nhà thầu; không phát hiện được việc nhà thầu không thi công một số lớn khối lượng trong hạng mục khoan tạo lỗ phục vụ rà phá bom mìn; hợp thức hóa hồ sơ thi công, nghiệm thu, thanh toán khống số tiền gần 5,6 tỷ đồng.

Đối với ông Nguyễn Văn Thuận, Giám đốc BQLDA, là người trực tiếp ký hợp đồng và ký thanh toán tiền hai gói thầu đã thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý Tổ xét thầu, Tổ thẩm định hồ sơ đề xuất và kết quả lựa chọn nhà thầu; có các dấu hiệu của hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiệm trọng dẫn đến thất thoát tài sản của Nhà nước.

Hành vi của các cá nhân nói trên đủ dấu hiệu cấu thành tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” quy định tại Điều 360 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017). Hiện vụ việc đang được Cơ quan Cảnh sát Điều tra, Công an tỉnh tiếp tục điều tra làm rõ.

Chúng tôi sẽ theo dõi vụ việc và thông tin đến bạn đọc.

Dương Công Hợp