(QBĐT) - Từ năm 2013 đến năm 2018, trung bình mỗi năm, trên địa bàn tỉnh ta tăng 2 xã và 90 người liên quan đến ma túy. Thực tế còn nguy hại hơn, khi các loại tội phạm về ma túy đang có xu hướng gia tăng trên diện rộng và cả về tính chất, mức độ. Và tất yếu, khi các loại tội phạm về ma túy tăng lên, thì “sức đề kháng” của cộng đồng, nhất là một bộ phận thanh, thiếu niên sẽ ngày càng giảm.

Theo thống kê của Công an tỉnh, nếu như năm 2013 trên địa bàn tỉnh có 122/159 xã, phường, thị trấn, với 2.009 người liên quan đến ma túy, trong đó có 812 người nghiện ma túy, thì đến giữa năm 2018 đã có 131/159 xã, phường, thị trấn với 2.455 người liên quan ma túy, trong đó có 915 người nghiện ma túy.

Như vậy, trung bình mỗi năm tỉnh ta tăng gần 2 xã, phường, thị trấn và khoảng 90 người liên quan đến ma túy. Điều đó cho thấy, mặc dù công tác đấu tranh, phòng chống và cai nghiện ma túy đã và đang được triển khai tích cực bằng nhiều biện pháp, song hiệu quả thực tế mang lại vẫn chưa đáp ứng yêu cầu ngăn ngừa các loại tội phạm này.

Một trong những nguyên nhân cơ bản dẫn đến tình trạng nói trên là do việc triển khai thực hiện chính sách pháp luật về phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều hạn chế, đặc biệt là chính quyền các địa phương, nhất là ở cơ sở vẫn chưa nhận thức đầy đủ và rõ ràng, nên còn thiếu tinh thần trách nhiệm, thiếu chủ động trong việc thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn của mình trong công tác phòng, chống ma túy.

>> Kỳ 1: Ma túy tấn công học đường

Ông Nguyễn Đức Bình, Trưởng Công an xã Quảng Hòa (thị xã Ba Đồn) cho biết, từ khi trên địa bàn xuất hiện vụ việc một số đối tượng thanh, thiếu niên, học sinh sử dụng trái phép chất ma túy, công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao kiến thức phòng, chống ma túy được chú trọng hơn. Đối tượng tuyên truyền không chỉ dừng lại ở học sinh THPT mà mở rộng đến cả đối tượng là học sinh THCS.

Tuy nhiên, ma túy vẫn đang từng ngày, từng giờ đe dọa đến an ninh, an toàn của cộng đồng. Trong khi đó, việc kiểm soát, quản lý loại tội phạm này và những người nghiện, người liên quan đến ma túy gặp nhiều khó khăn, vì họ thường xuyên di chuyển, ít khi có mặt ở địa phương.

Trên địa bàn xã Quảng Hòa, hiện có 22 người liên quan đến ma túy nhưng vì chưa xác định được người nghiện nên không thể áp dụng các biện pháp cai nghiện theo quy định. Ông Bình cũng cho biết: “Có một thực tế là, không chỉ lực lượng chức năng, mà kể cả người dân, ai cũng biết các đối tượng nghiện, hoặc có sử dụng ma túy, nhưng để bắt và xử lý thì rất khó vì không có tang vật.

Điều đáng nguy hiểm hơn nữa là, khi nói đến ma túy ai cũng sợ, nhưng nhiều người lại cho rằng các loại ma túy “đá” như hồng phiến... không phải là ma túy và một số chất gây nghiện như “cỏ Mỹ” chỉ là một chất kích thích bình thường”.

Ông Đặng Huy Thao, Phó Chủ tịch UBND xã Nghĩa Ninh (TP.Đồng Hới) trăn trở: Vấn nạn ma túy và tội phạm về ma túy khiến cho chính quyền địa phương rất đau đầu. Mặc dù địa phương đã nỗ lực thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ nhằm tuyên truyền, vận động, đấu tranh phòng chống ma túy, song số người liên quan đến ma túy, người nghiện trên địa bàn chưa bao giờ giảm. Gần 10 năm xuất hiện trên địa bàn, số người liên quan đến ma túy, người nghiện ma túy luôn tăng lên qua hằng năm.

Hiện trên địa bàn xã có 17 người nghiện và có khoảng 30 người có liên quan đến ma túy, nhưng địa phương chỉ quản lý được khoảng 12 người nghiện, 1 người đang được tổ chức cai nghiện tại gia đình và cộng đồng.

Gọi là quản lý, thế nhưng hầu hết các đối tượng này thường xuyên vắng mặt ở địa phương thì khó mà nắm bắt, quản lý được. Nguy hiểm hơn khi đây cũng chính là những đối tượng thường lôi kéo, rủ rê những người khác vào con đường chích hút, nghiện ngập và phạm tội.

Ông Thao cũng cho hay: “Có đến 90% các vụ vi phạm pháp luật trên địa bàn xã Nghĩa Ninh là do các đối tượng nghiện hoặc liên quan đến ma túy gây ra. Vì vậy mà, chỉ khi những đối tượng này bị Công an bắt, chính quyền, người dân trên địa bàn mới thực sự thở phào nhẹ nhõm, vì sẽ bớt đi một nỗi lo gia tăng người nghiện ma túy và nguy cơ mất an ninh trật tự”.

Còn theo thượng tá Võ Anh Minh, Phó Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Công an tỉnh), sự gia tăng của các loại tội phạm ma túy, tình trạng nghiện và sử dụng ma túy hiện nay có rất nhiều nguyên nhân.

Trong đó phải kể đến công tác tuyên truyền, vận động chưa đạt được kết quả mong muốn; việc tổ chức cai nghiện còn có nhiều thủ tục rắc rối, khó thực hiện; các cơ quan đơn vị được giao tổ chức thực hiện còn chồng chéo nên không phân định được trách nhiệm chính thuộc về cơ quan, đơn vị nào.

Đặc biệt là chính quyền các địa phương, nhất là cấp xã, phường, thị trấn chưa thực hiện hết chức trách, nhiệm vụ được giao trong việc thực hiện các quy định về phòng, chống ma túy, hoặc có triển khai nhưng còn hình thức. Chỉ riêng việc thành lập Tổ cai nghiện tại các xã, phường, thị trấn theo quy định của Chính phủ, qua nắm bắt của Công an tỉnh, hiện chỉ có 48/159 xã, phường, thị trấn thành lập.

Điều đó cho thấy nhận thức về tác hại của ma túy của chính quyền các địa phương vẫn còn chưa đúng đắn. Nếu như cộng đồng, các địa phương và các ban ngành liên quan không thực sự chủ động có các biện pháp phòng, chống, giáo dục, ngăn ngừa ngay từ sớm thì khó mà hạn chế được sự gia tăng của tội phạm phạm ma túy và những vấn nạn do ma túy gây ra như hiện nay.

Cũng theo thượng tá Võ Anh Minh, cùng với việc tăng cường đấu tranh với các loại tội phạm về ma túy, thì chừng nào quản lý, giải quyết được tình trạng người nghiện còn hoạt động tự do trong cộng đồng, thì mới hạn chế và ngăn chặn được sự tác động, lôi kéo, rủ rê của những đối tượng này đối với những người khác.

Và khi các vấn đề nêu trên được giải quyết tốt thì sẽ góp phần hạn chế được các loại tội phạm về an ninh, trật tự phát sinh trong xã hội hiện nay. Bởi, hiện có đến 70% tội phạm ở trại giam đều có liên quan đến ma túy.

Dương Công Hợp