(QBĐT) - Trong những năm gần đây, hầu hết số vụ việc liên quan đến pháo bị bắt giữ đa phần là pháo hoa. Tuy nhiên, việc xử lý chỉ ở mức xử phạt vi phạm hành chính nên chưa có tác dụng răn đe lớn. Hiện nay, pháp luật đã quy định rõ đối với những hành vi liên quan đến sản xuất, buôn bán, vận chuyển, tàng trữ và đốt pháo nổ, pháo hoa có đặc tính pháo nổ trái phép sẽ bị xử lý hình sự .

Trên 95% số pháo nhập lậu là pháo hoa

Trước đây, các loại pháo (pháo nổ, pháo hoa…) thuộc danh mục hàng cấm, người nào tàng trữ, buôn bán, sản xuất sẽ bị xem xét xử lý hình sự. Tuy nhiên, khi Luật Đầu tư 2014 ra đời, có hiệu lực từ 1-1-2017 thì chỉ có “pháo nổ” mới thuộc danh mục hàng cấm, còn pháo hoa và các loại pháo khác không thuộc danh mục hàng cấm.

Do đó, người buôn bán, vận chuyển pháo nổ vẫn bị xử lý hình sự, nhưng vận chuyển, buôn bán pháo hoa và các loại pháo khác không bị xem xét xử lý hình sự.

Từ sự thay đổi này cũng đặt ra không ít khó khăn cho lực lượng chức năng và các địa phương trong quá trình đấu tranh, ngăn chặn và xử lý với hành vi buôn bán, vận chuyển và tàng trữ pháo trái phép. Quảng Bình là tỉnh có đường biên giới tiếp giáp với Lào, có Cửa khẩu quốc tế Cha Lo là nơi giao thương hàng hóa; địa bàn có tuyến Quốc lộ 1A đi qua, tiếp giáp với tỉnh Quảng Trị và Hà Tĩnh, có tuyến đường biển dài nên rất thuận lợi để các đối tượng lợi dụng buôn bán, vận chuyển pháo trái phép.

Do vậy, trong các năm từ 2015 đến 2018, trên địa bàn Quảng Bình gia tăng đột biến các vụ buôn bán, tàng trữ, vận chuyển và đốt pháo trái phép. Chỉ tính trong dịp Tết Nguyên đán Mậu Tuất năm 2018, lực lượng chức năng đã phát hiện, bắt giữ 43 vụ, 64 đối tượng, thu giữ 2.957,15 kg pháo các loại, 1,897 quả pháo các loại, 194 que pháo các loại…Số lượng pháo bắt giữ được trong năm 2017 và vào dịp Tết Nguyên đán 2018 sau khi được giám định có trên 95% là pháo hoa.

Ở nhiều tỉnh, thành phố khác trong cả nước, nhất là các tỉnh phía Bắc có đường biên giới tiếp giáp với Trung Quốc, tình trạng buôn lậu mặt hàng này trong những năm qua cũng diễn biến hết sức phức tạp. Nhằm tháo gỡ những vướng mắc trên, tránh tình trạng bùng phát buôn bán, vận chuyển lậu pháo hoa, đồng thời đảm bảo yêu cầu điều tra, truy tố, xét xử không bỏ lọt tội phạm, ngày 22-12-2017, Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình đã ký Công văn số 390/TANDTC-PC gửi TAND và Tòa án quân sự các cấp hướng dẫn về việc xử lý hành vi vận chuyển, buôn bán pháo hoa nổ.

Theo đó, TAND Tối cao cho rằng, hiện nay pháp luật chỉ quy định về “pháo nổ”, “pháo hoa”, chưa có quy định về “pháo hoa nổ”. Do đó, trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử, các cơ quan tiến hành tố tụng phải trưng cầu giám định cơ quan chuyên môn để xác định vật chứng thu giữ là pháo hoa hay pháo nổ.

Trường hợp giám định kết luận vật chứng là pháo nổ hoặc có đầy đủ các đặc tính của pháo nổ (có chứa thuốc pháo và gây tiếng nổ) thì xem xét, xử lý hình sự, không phụ thuộc vào việc loại pháo này có đặc tính khác như tạo hiệu ứng ánh sáng, màu sắc.

Văn bản trên cũng cho biết, trường hợp kết luận giám định vật chứng thu giữ là pháo hoa, không có các đặc tính của pháo nổ (tức không chứa thuốc pháo và không gây tiếng nổ) thì không xác định là hàng cấm. Như vậy, từ nay, việc buôn bán, vận chuyển, tàng trữ những loại pháo hoa có tính chất như pháo nổ sẽ bị xem xét xử lý hình sự theo quy định của pháp luật.

Cương quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm

Với quyết tâm đấu tranh, ngăn chặn các loại pháo lậu tràn ngập địa bàn tỉnh ta trong dịp Tết Nguyên đán Kỷ Hợi 2019, lãnh đạo Công an trong tỉnh đã tập trung chỉ đạo các lực lượng Công an trong tỉnh nắm chắc tình hình, đẩy mạnh công tác tuần tra, kiểm soát giao thông trên tất cả các tuyến, địa bàn, trọng điểm, phức tạp nhằm kịp thời phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn và xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật đối với các hành vi liên quan đến việc tàng trữ, vận chuyển, buôn bán và đốt pháo nổ, pháo hoa nổ trái phép.

Chỉ tính trong tháng 11-2018, các lực lượng Công an trong tỉnh đã phát hiện, bắt giữ 7 vụ vận chuyển pháo hoa tại các địa bàn Tuyên Hóa, Minh Hóa, Bố Trạch và Quảng Trạch, thu giữ 417, 95 kg pháo và 234 hộp pháo các loại, trong đó đã ra quyết định khởi tố 2 vụ, 5 đối tượng gồm: Nguyễn Tiến Quốc (SN 1996, trú tại xã Hưng Thủy, huyện Lệ Thủy); Nguyễn Văn Tường (SN 1982, trú tại xã Bắc Trạch, huyện Bố Trạch) với tội danh buôn bán hàng cấm (tổng khối lượng pháo mà 2 đối tượng trên buôn bán là 368,7 kg pháo hoa có đặc tính là pháo nổ đã bị lực lượng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh phối hợp với các lực lượng chức năng phát hiện, bắt quả tang vào ngày 7-11-2018 tại xã Bắc Trạch, huyện Bố Trạch); đối tượng Nguyễn Văn Bắc (SN 1983), Nguyễn Đăng Thìn (SN 1976) và Nguyễn Đình Quốc (SN 1969) đều trú tại xã Hưng Thủy, huyện Lệ Thủy với tội danh vận chuyển hàng cấm (tổng khối lượng pháo mà 3 đối tượng trên vận chuyển là 121 kg pháo hoa có đặc tính là pháo nổ đã bị phòng CSGT Công an tỉnh và Công an huyện Bố Trạch phối hợp bắt giữ vào ngày 22-11-2018).

Việc xem xét xử lý hình sự đối với các hành vi sản xuất, buôn bán, vận chuyển và tàng trữ những loại pháo hoa có đặc tính nguy hiểm là rất cần thiết, nhằm kiểm soát chặt tình hình buôn bán mặt hàng này, góp phần phục vụ tốt công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, giữ gìn ANTT trên địa bàn.

Thực hiện Chỉ thị số 14/CT-UBND, ngày 28-11-2018, của UBND tỉnh về việc tăng cường thực hiện công tác quản lý, sử dụng vũ khĩ, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo, cùng với các cấp, các ngành và toàn xã hội, Công an Quảng Bình đã tập trung lực lượng triển khai đồng bộ các giải pháp, huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị tham gia phòng ngừa, ngăn chặn và đấu tranh có hiệu quả với các hành vi vi phạm pháp luật về pháo; chú trọng đổi mới nội dung, phương pháp tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về cấm sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép các loại pháo, trong đó chú trọng tuyên truyền đến từng thôn, bản, tổ dân phố, cụm dân cư, trường học, chợ, bến xe, nhà ga…về tác hại của việc sử dụng pháo, các thủ đoạn mua bán, vận chuyển, tàng trữ pháo trái phép.

Mặt khác, lực lượng Công an đã chủ động nắm hộ, nắm người, quản lý đối tượng, tăng cường kiểm tra, rà soát, lên danh sách các đối tượng nghi vấn hoạt động phạm tội sản xuất, mua bán, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng trái phép các loại pháo; tích cực vận động nhân dân giao nộp các loại pháo, tổ chức ký cam kết không sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép các loại pháo; tăng cường tuần tra kiểm soát chặt chẽ trên các tuyến giao thông, tuyến biên giới, tuyến biển, nhất là tại các cửa khẩu, đường tiểu ngạch, cảng, cửa sông, các nhà ga, bến xe, các trung tâm thương mại, chợ, khu vực kinh doanh mua bán tập trung đông người để phát hiện, ngăn chặn, xử lý hoạt động nhập lậu, mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép các loại pháo…

Đặc biệt, lực lượng Công an sẽ cương quyết xử lý nghiêm với những hành vi liên quan đến pháo hoa có đặc tính là pháo nổ và sớm đưa các vụ án ra xét xử nghiêm minh theo quy định của pháp luật, nhằm răn đe chung trong toàn xã hội, qua đó, ngăn chặn và đẩy lùi pháo lậu ra khỏi địa bàn, góp phần giữ gìn cuộc sống bình yên và môi trường “không tiếng pháo” khi mà Tết Nguyên đán Kỷ Hợi 2019 đang đến gần.

T.H